Sosyal Medya Kullanımının Kişiliğe Göre Değişimi: Öğretmen Adayları Örneklemi

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 1, 571 - 598, 30.04.2021

Osman Erol , Yrd. Doç. Dr. Neşe Sevim , Vesile Gül Başer Gülsoy

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım amaçları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Akdeniz Bölgesinde yer alan bir üniversitenin Eğitim Fakültesinde eğitim gören 256 öğretmen adayından anket yoluyla veriler toplanmıştır. Çalışmada katılımcıların sosyal medya kullanım amaçlarını belirlemek için “Sosyal Ağların Kullanım Amaçları” ölçeği ve kişilik özellikleri belirlemek için ise Beş Faktör Kişilik Modeline dayanan “Beş Faktör Kişilik Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; dışadönüklük kişilik özelliği ile sosyal medyayı araştırma yapma, işbirliği kurma ve eğlence amaçlı kullanma arasında pozitif bir ilişki; uyumluluk kişilik özelliği ile sosyal medyayı araştırma yapma, işbirliği kurma ve içerik paylaşma amaçlı kullanma arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, sorumluluk kişilik özelliği ile sosyal medyayı araştırma yapma ve işbirliği kurma amaçlı kullanma arasında pozitif bir ilişki; nevrotiklik kişilik özelliği ile sosyal medyayı araştırma yapma ve işbirliği kurma amaçlı kullanma arasında negatif bir ilişki belirlenmiştir. Son olarak, değişime açık olma kişilik özelliği ile sosyal medyayı araştırma yapma, işbirliği kurma, iletişim kurma, iletişimi sürdürme, içerik paylaşma ve eğlence amaçlı kullanma arasında pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür. Genel olarak bulgular ele alındığında olumlu kişilik özelliklerinin sosyal medya paylaşımını da pozitif yönde etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Beş Faktör Kişilik Modeli, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• Allen, K. A., Ryan, T., Gray, D. L., Mclnerney, D. M. & Waters, L. (2014). Social media use and social connectedness in adolescents: The positives and the potential pitfalls. The Australian Educational and Developmental Psychologist, 31, 18–31.
• Alkış, N. (2015). The influence of personality traits, motivation and persuasion principles on academic performance. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Amichai-Hamburger, Y. & Vinitzky, G. (2010). Social network use and personality. Computers in Human Behavior, 26(6), 1289–1295.
• Amichai-Hamburger, Y., Wainapel, G. & Fox, S. (2002). On the Internet no one knows I'm an introvert: Extroversion, neuroticism, and Internet interaction. Cyberpsychology & behavior, 5(2), 125-128.
• Amiel, T. & Sargent, S. L. (2004). Individual differences in Internet usage motives. Computers in Human Behavior, 20(6), 711–726.
• Başoğlu, U. D. ve Yanar, Ş. (2017). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım amaçları ve alışkanlıklarının belirlenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 6-13.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (Çev. İ.D Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Butt, S. & Phillips, J. G. (2008). Personality and self reported mobile phone use. Computers in Human Behavior, 24(2), 346–360.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı.(10. Baskı) Ankara: Pegem A Akademi.
• Choi, T. R., Sung, Y., Lee, J. A. & Choi, S. M. (2017). Get behind my selfies: The Big Five traits and social networking behaviors through selfies. Personality and Individual Differences, 109, 98-101.
• Correa, T., Hinsley, A. W. & de Zúñiga, H. G. (2010). Who interacts on the Web? The intersection of users’ personality and social media use. Computers in Human Behavior, 26, 247–253. doi:10.1016/j.chb.2009.09.003.
• Costa, P. T. & Mc Crae, R. R. (1992). Four ways five factors are basic. Personality and Individual Differences, 13, 653–665.
• Duggan, M. & Brenner, J. (2013). The demographics of social media users, 2012 (Vol. 14). Washington, DC: Pew Research Center's Internet & American Life Project.
• Ehrenberg, A., Juckes, S.,White, K.M. &Walsh, S. P. (2008). Personality and self-esteemas predictors of young people's technology use. CyberPsychology and Behavior, 11(6), 739–741.
• Eşkisu, M., Hoşoğlu, R. & Rasmussen, K. (2017). An investigation of the relationship between Facebook usage, Big Five, self-esteem and narcissism. Computers in Human Behavior, 69, 294-301.
• Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big-Five factor structure. Psychological Assessment, 4(26).
• Gosling, S. D., Augustine, A. A., Vazire, S., Holtzmann, N. & Gaddis, S. (2011). Manifestations of personality in online social networks: Self-reported Facebook-related behaviors and observable profile information. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14, 483–488
• Guenole, N. & Chernyshenko, O. (2005),The suitability of goldberg’s Big Five Personality markers in new zealand: A dimensionality, bias, and criterion validity evaluation. New Zealand Journal of Psychology, 34(2), 86-96.
• Güney, S. (2000). Davranış Bilimleri (2.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hughes, D. J., Rowe, M., Batey, M. & Lee, A. (2012). A tale of two sites: Twitter vs. Facebook and the personality predictors of social media usage. Computers in Human Behavior, 28(2), 561-569.
• İnanç, B. Y. ve Yerlikaya, E. E. (2008). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
• John, O. P., Donahue, E. M. & Kentle, R. L. (1991). The Big Five Inventory: Versions 4a and 54 [Technical Report]. Berkeley: University of California, Institute of Personality and Social Research.
• Junco, R. (2015). Student class standing, Facebook use, and academic performance. Journal of Applied Developmental Psychology, 36, 18-29.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (14. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kim, K. S., Sin, S. C. J. & Tsai, T. I. (2014). Individual differences in social media use for information seeking. The Journal of Academic Librarianship, 40(2), 171-178.
• Kuss, D. J. & Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction: A literatüre review of empirical research. International Journal of Environmental and Public Health, 8, 3528–3552.
• Küçükali, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı: Atatürk Üniversitesi örneği. Bartın Üniversitesi İİ BF Dergisi, 7(13), 531-546.
• Lee, E., Ahn, J. & Kim, Y. J. (2014). Personality traits and self-presentation at Facebook. Personality and Individual Differences, 69, 162–167
• Marshall, T. C., Lefringhausen, K. & Ferenczi, N. (2015). The Big Five, self-esteem, and narcissism as predictors of the topics people write about in Facebook status updates. Personality and Individual Differences, 85, 35-40.
• Moore, K. & McElroy, J. C. (2012). The influence of personality on Facebook usage, Wall postings, and regret. Computers in Human Behavior, 28(1), 267–274.
• Öztemel, K. ve Traş, Z. (2019). Facebook yoğunluğunun bazı kişilik özellikleri ile ilişkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(1), 121-139.
• Pempek, T. A., Yermolayeva, Y. A. & Calvert, S. L. (2009). College students’ social networking experiences on Facebook. Journal of Applied Developmental Psychology, 30, 227–238.
• Roberts, B. W., Luo, J., Briley, D. A., Chow, P. I., Su, R. & Hill, P. L. (2017). A systematic review of personality trait change through intervention. Psychological Bulletin, 143(2), 117.
• Ross, C., Orr, E. S., Sisic, M., Arseneault, J. M., Simmering, M. G. & Orr, R. R. (2009). Personality and motivations associated with Facebook use. Computers in human behavior, 25(2), 578-586.
• Ryan, T., Chester, A., Reece, J. & Xenos, S. (2014). The uses and abuses of Facebook: A review of Facebook addiction. Journal of Behavioral Addictions, 3, 133–148.
• Ryan, T. & Xenos, S. (2011). Who uses Facebook? An investigation into the relationship between the Big Five, shyness, narcissism, loneliness, and Facebook usage. Computers in human behavior, 27(5), 1658-1664.
• Seidman, G. (2013). Self-presentation and belonging on Facebook: How personality influences social media use and motivations. Personality and Individual Differences, 54, 402–407.
• Skues, J. L., Williams, B. & Wise, L. (2012). The effects of personality traits, self-esteem, loneliness, and narcissism on Facebook use among university students. Computers in Human Behavior, 28(6), 2414-2419.
• Somer,O., Korkmaz, M. ve Tatar, A. (2002). Beş Faktör Kişilik envanterinin geliştirilmesi-I: Ölçek ve âlt ölçeklerin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), s.21-33
• Statista. (2020). Leading countries based on number of Facebook users as of January 2020. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/268136/top-15-countries-based-on-number-of-facebook-users/ on 01.03.2020.
• Stoughton, J. W., Thompson, L. F. & Meade, A. W. (2013). Big Five Personality traits reflected in job applicants’ social media postings. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16, 800–805.
• Tang, J. H., Chen, M. C., Yang, C. Y., Chung, T. Y. & Lee, Y. A. (2016). Personality traits, interpersonal relationships, online social support, and Facebook addiction. Telematics and Informatics, 33(1), 102-108.
• Tan, W. K. & Yang, C. Y. (2012). Personality trait predictors of usage of Internet services. Communication presented at the 2012 International Conference on Economics, Business Innovation, 38.
• Tutgun-Ünal, A. ve Deniz, L. (2019). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 1289-1319.
• Usluel, Y. K., Demir, Ö. ve Çınar, M. (2014). Sosyal ağların kullanım amaçları ölçeği. Eğitim Teknolojileri Araştırma Dergisi, 5(2), 1-18.
• Yesil, M. M. (2014). The relationship between Facebook use and personality traits of university students. International Journal of Academic Research, 6(2).