The Effect Of School Principals' Visionary Leadership Behavior On School Climate

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 1735 - 1763, 31.08.2022

İlker Aydoğan , Orkun Osman Bilgivar

Öz

The aim of this study is to determine the effect of visioner leadership characteristics of school principals on the school climate. For this purpose, the relational survey model was used in the study and data were collected from 342 teachers. The data obtained from the research were SPSS 24 programs. There is a positive and high significant relationship between the visioner leadership characteristics of school principals perceived by teachers and school culture. In addition, it was revealed revealed that the visionary leader behaviors of school principals significantly predict and positively affect the school climate.The aim of the research is to determine the effect of the visionary leadership behaviors of school principals on the school climate. The research is in relational screening model. The research population consists of teachers working in public schools in Istanbul Gaziosmanpaşa district. In the 2020-2021 academic year, data were collected online from 342 teachers. Mean and standard deviation, t-test and regression tests were used for item analysis with the data obtained from the studies. The visionary leadership behaviors of school principals perceived by teachers were measured with the "Visionary Leadership Scale" developed by Çınar and Kaban (2012), and the school climate with the "School Climate Scale" translated into Turkish by Yüner (2018), and a positive and high level relationship was found between them. It is included in the study that school principals' visionary leadership behaviors are at a high level and teachers' perception of school climate is at a high level. It has been revealed that the visionary leader behaviors of school principals significantly predict and positively affect the school climate

Anahtar Kelimeler

School Climate, Principal, Teacher, Visionary Leadership

Okul Müdürlerinin Vizyoner Liderlik Davranışlarının Okul İklimine Etkisi

Öz

Araştırmanın amacı, okul müdürlerinin sahip olduğu vizyoner liderlik davranışlarının okul iklimine etkisini belirlemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelindendir. Araştırma evrenini İstanbul Gaziosmanpaşa ilçesinde kamu okullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. 2020-2021 eğitim öğretim yılı içerisinde 342 öğretmenden online olarak veri toplanılmıştır. Araştırmalardan elde edilen veriler ile madde analizi için ortalama ve standart sapma, t-testi ve regresyon testleri kullanılmıştır. Okul müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan vizyoner liderlik davranışları Çınar ve Kaban (2012) tarafından geliştirilen “Vizyoner Liderlik Ölçeği” ile okul iklimi ise Yüner (2018) tarafından Türkçeye çevrilen “Okul İklimi Ölçeği” ile ölçülmüş aralarında pozitif yönde ve yüksek düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin vizyoner liderlik davranışlarının yüksek düzeyde olduğu ve öğretmenlerin okul iklimi algısının da yüksek düzeyde olduğu çalışmada yer almaktadır. Okul müdürlerinin vizyoner lider davranışlarının okul iklimini anlamlı bir şekilde yordadığı ve pozitif yönde etkilediği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Vizyoner Liderlik, Okul İklimi, Müdür, Öğretmen

Kaynakça

• Acar, S. (2006). İlköğretim okul yöneticilerinin vizyoner liderlik rollerine ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
• Black, G. L. (2010). Correlational analysis of servant leadership and school climate. Journal of Catholic Education, 13(4), 436-466.
• Buharalioğlu, C. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin okul yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine ilişkin görüşleri (İzmir ili Çiğli ilçesi örneği) (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Bulach, C. & Malone, B. (1994). The relationship of school climate to the implementation of school reform. ERS Spectrum, 12(4), 3-8.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (29. Baskı) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Edam Yayıncılık.
• Crosby B. C. (1999) Leadership for global citizenship: Building transnational community. Sage Publications, s.107.
• Çağlayan, E. (2014). Okul binaları ve örgüt iklimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çelik, D. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin sahip olması gereken vizyoner liderlik özelliklerine ilişkin öğretmen görüşleri (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Çınar, F. & Kaban A. (2012) ‘‘Conflict management and visionary leadership: an application in hospital organizations.’’ Procedia – Social and Behavioral Sciences, 58 (1), (197–206)
• Derin, N., Demirtaş, Ö. & Baynal Doğan, T. G. (2020). Vizyoner liderlik davranışlarının örgütsel destek aracılığıyla örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisi: psikolojik rahatlığın düzenleyici rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 41, Denizli, s. 550-562.
• Eranıl, A. K. (2014). Mesleki ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin vizyoner liderlik özellikleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Gazİosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Tokat.
• Edmonds, R. (1979). Effective schools for the urban poor. Educational Leadership, 37(1), 15-18.
• Ellis, T. I. (1988). School climate. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED291154.pdf adresinden erişildi.
• Endeman, J. L. (1990). Visionary leadership in superintendents and its effect on organizational outcome (Doctora Thesis). University of La Verne, California.
• Fultz, D. M. (2011). Principal influence on school climate: A networked leadership approach [Yayımlanmamış doktora tezi]. The Ohio State University, USA.
• Gonder, P. O. & Hymes, D. (1994). Improving school climate and culture. Arlington, VA: American Association of School Administrators.
• Gündoğan, A. & Koçak, A. (2017). Öğretmen adaylarının okul iklimi algıları ile akademik öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 639-657
• Hair, J. F. Black, W. C, Babin, B. J. Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis: Pearson Education Limited.
• Hallinger, P. & Heck, R. (1998). Exploring the principal's contribution to school effectiveness: 1980‐1995. School Effectiveness and School Improvement, 9, 157-191. doi:10.1080/0924345980090203
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2012). Eğitim yönetimi: Teori ve uygulama (Çev. E. Turan). Ankara: Nobel.
• Hoy, W. K., Smith, P. & Sweetland, S. R. (2002). The development of the organizational climate index for high schools: Its measure and relationship to faculty trust. High School Journal, 38(12).
• Hughes, W. & Pickeral, T. (2013). School climate and shared leadership. New York, NY: National School Climate Center
• İhtiyaroğlu, N. & Demirbolat, A. O. (2016). Analysis of relationships between school climate, teacher effectiveness and students’ school commitment. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 255-270.
• Kelley, R. G. Thornton, B. & Daugherty, R. (2005). Relationships between measures of leadership and school climate. Education, 126, 17-24.
• Korkmaz, M. (2007). Örgütsel sağlık üzerinde liderlik stillerinin etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 13(49), 57–91.
• Korkmaz, M., & Ada, K. (2019). Ortaokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasindaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim araştirmalari, 2019, 38.
• Kotter, J. P. (1999). John P. Kotter on what leaders really do. Harvard Business Press.
• Küçük, Ö. & Demirtaş, Z. (2016). Ortaöğretim okullarında görev yapan okul müdürlerinin vizyoner liderlik davranışları ile öğrenci akademik başarısı arasındaki ilişki. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2016 (7) , 53-68.
• MacNeil, A., J. Prater, D. L. & Busch, S. (2009). The effects of school culture and climate on student achievement. International Journal of Leadership in Education, 12, 73-84. doi:10.1080/13603120701576241
• Owen, H. Hodgson, V. & Gazzard, N. (2011). Liderlik el kitabı: Etkin liderlik için eksiksiz ve pratik bir kılavuz. (3. baskı). İstanbul: Optimist
• Özeroglu, E. & Kocyiğit, Y. (2020). Organizational agility in health organizations: the role of visionary leadership. Research Journal of Business and Management (RJBM), V.7(1), p.13-22.
• Öztürk, E. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmaları ve okul iklimi arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Quigley, J. V. (1998) Vizyon Oluşturulması, Geliştirilmesi ve Korunması, Çev: Berat Çelik, 1. Baskı, İstanbul, Epsilon Yayıncılık.
• Parry, K. W., & Hansen, H. (2007). The organizational story as leadership. Leadership, 3(3), 281-300.
• Resnick, M. D., Bearman, P. S., Blum, R. W., Bauman, K. E., Harris, K. M., Jones, J. & Udry, J. R. (1997). Protecting adolescents from harm: Findings from the national longitudinal study on adolescent health. JAMA, 278(10), 823-832. doi:10.1001/jama.1997.03550100049038
• Robbins S. P. (2000) Essentials of Organizational Behavior. New Jersey, PrenticeHall, Upper Saddle River, s.245
• SABANCI, A. (2007). Müdürlerin vizyoner liderlik özelliklerine ilişkin müdürlerin, müdür yardımcılarının ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 36(174), 333-343.
• Sashkin, M., & Rosenbach, W. E. (2005). A view of leadership that matters. W. E. Robert L. Taylor, Military Leadership, 39-51.
• Sergiovanni, T. J. (1991). The principalship: A reflective practice perspective (2. baskı). Boston: Allyn and Bacpon.
• Syvertsen, A. K., Flanagan C. A & Stout, M. D. (2009). Code of silence: Students' perceptions of school climate and willingness to intervene in a peer's dangerous plan. Journal of Educational Psychology, 101, 2019-232.
• Şişman, M. & Turan, S. (2005). Eğitim ve okul yönetimi. Ankara: PegemA.
• Tajasom, A., & Ahmad, Z. A. (2011). Principals' leadership style and school climate: teachers' perspectives from Malaysia. International Journal of Leadership in Public Services.
• Tekin, Y. & Ehtiyar, R. (2011). Başarının temel aktörleri: vizyoner liderler, Journal of Yasar University, 24(6), 75-87.
• Tepe, N. & Yılmaz, G. (2020). Öğretmenlerin okul iklimi algılarının yordayıcısı olarak okul yöneticilerinin toksik liderlik davranışları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(25), 3360-3381.
• White, R. (2006). Etkili Liderlik Becerileri, (Çev.) Ebru Davran, İstanbul: Kaizen Yayıncılık.
• Uygun, S. V. & Bulut, Y. (2019). Vizyoner Liderlik Uygulamalarının Kamu Personelinin Görev Motivasyonuna Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 670-686.
• Yıldırım, C. (2006). Okul Müdürlerinin Liderlik Stillerinin Örgütsel Sağlık Üzerindeki Etkisi (Ankara İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yüner, B. (2018). Okul yönetişimi ile okul iklimi arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yüner, B., & Burgaz, B. (2019). Okul Yönetişimi ile Okul İklimi Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 44(199), 373-390.