Etkileşimli Öykü Kitabı Okuma Sürecinin Çocukların Dil Gelişimi Üzerine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 1, 201 - 208, 15.01.2018

Müdriye Yıldız Bıçakçı , Suhendan Er , Neriman Aral

https://doi.org/10.24106/kefdergi.375865

Cited By: 17

Öz

Bu çalışmada anne babaların etkileşimli öykü okumalarının çocukların dil gelişimi üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada deneysel desen kullanılmış ve araştırmaya okul öncesi eğitim kurumuna devam eden, 46-62 aylık çocuklar ve anneleri dahil edilmiştir. Çalışmada çocukların dil gelişim düzeylerini belirlemek için Ankara Gelişim Tarama Envanteri ve Denver II Gelişimsel Tarama Testi’nin yanı sıra Brigance Erken Gelişim Envanteri II’nin dil gelişimi alt boyutu kullanılmıştır. Gelişim tarama testi sonuçlarında çocukların dil gelişim düzeylerinin hem ön test hem de son testlerde normal gelişim gösterdiği belirlenirken, dil gelişim testi sonuçlarına göre kontrol ve deney grubu çocukların ön test ve son test puanları arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dil Gelişimi, Öykü Kitabı, Etkileşimli Öykü Kitabı Okuma

Effects on The Language Development of Children in The Interactive Storybook Reading Process

Öz

children’s language development. An experimental reseach is designed and 46-62 month old preschool children and their mothers are included in the reseach. Ankara Developmental Screening Inventory, Denver II Developmental Screening Test and language sub dimension of Brigance Early Childhood Screen II are used. At the end of the study it can be said that both pre and post test results of developmental tests are normal whereas there is a significant difference between pre and post language test scores of experimental and control group children.

Anahtar Kelimeler

Language development, story books, interactive story reading

Kaynakça

• Akoğlu, G., Ergül, C. ve Duman, Y. (2014). Etkileşimli Kitap Okuma: Korunmaya
• Muhtaç Çocukların Alıcı ve İfade Edici Dil Becerilerine Etkileri. İlköğretim Online, 13 (2); 622-639.
• Anlar, B. ve Yalaz, K. (1996). Denver II Gelişimsel Tarama Testi Türk çocuklarına uyarlanması ve standardizasyonu El Kitabı. Ankara: Meteksan Matbaası.
• Anlar, B., Bayoğlu, B. U. ve Yalaz, K. (2009). Denver II Gelişimsel Tarama Testi -Türk Çocuklarına Uyarlanması ve Standardizasyonu. Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği, Ankara.
• Aral, N., Baran,G., Gürsoy, F., Köksal Akyol A.,Bütün Ayhan, A., Erdoğan,S.,Yıldız Bıçakçı, M. (2008). Brigance erken gelişim envanteri II’nin altı yaş türk çocukları için uyarlama çalışması.Çağdaş Eğitim Dergisi, 33(353), 4-12.
• Aram, D. ve Levin, I. (2002). Mother-child joint writing and storybook reading: Relations with literacy among low SES kindergarteners. Merrill-Palmer Quarterly, 48, 202–224.
• Arnold, D. H., Lonigan, C. J., Whitehurst, G. J. ve Epstein, J. (1994). Accelerating language development through picture book reading: Replication and extension to a videotape training format. Journal of Educational Psychology, 86, 235–243.
• Bağ, C., M. Yıldız Bıçakçı (2016). Kadın kapalı ceza infaz kurumunda anneleriyle kalan çocukların gelişimsel risk durumları, Adalet Bakanlığı Yayınları.
• Bayhan, P. Ve Artan,İ. (2007). Çocuk gelişmi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
• Berk, L.E.(2013). Biliş ve dil gelişimi. (Çev. A.Dönmez). Çocuk gelişimi. 272-422. Ankara; İmge Kitabevi.
• Brigance, A. H. 2004. Brigance Diagnostic Inventory of Early Development-second edition (IED-II), Curriculum Associates, USA.
• Bus, G. A., Ijzendoorn, H. M. ve Pellegrini, D. A. (1995). Joint book reading makes for success in learning, to read: A meta-analysis on intergenerational transmission of literacy. Review of Educational Research, 65, 1–21.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, PegemA: Ankara.
• Cameron, L. (2001). Teaching languages to young learners. United Kingdom: Cambridge.
• Chomsky, A.N.(1057). Syntactic Structures. The Hague: Mouton.
• Chow, W-Y. B. ve Mcbride-Chang, C. (2003). Promoting language and literacy development through parent-child reading in Hong Kong preschoolers. Early Education and Development, 14, 233–248.
• Çiyiltepe, M. (2006). Dil ve Kavram Gelişimi. Dil ve Konuşma Gelişiminde Sorunlara Yol Açan Nedenler, 158-189. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Elliott, A. (2006). Early childhood education. Pathways to quality and equity for all children. ACER Press, Australia.
• Er,S., Aral,N.ve Yıldız Bıçakçı, M. (2013). Identifying the relationship between n Children’s Language Skills and Parents’ Self-efficacy in Story Reading, Procedia: Social and Behavioral Sciences, 93,1269-1274.
• Erdoğan, S., Şimşek Bekir, H. ve Erdoğan Aras, S. (2005). Alt sosyoekonomik bölgelerde ana sınıfına devam eden 5-6 yaş grubundaki çocukların dil gelişim düzeylerine bazı faktörlerin etkisinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Enstitü Dergisi, 14(1), 231-246.
• Ergül,C., Akoğlu,G., Sarıca, D., Tufan, M. ve Karaman,G. (2015). Ana Sınıflarında Gerçekleştirilen Birlikte Kitap Okuma Etkinliklerinin “Etkileşimli Kitap Okuma” Bağlamında İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim FakültesiDergisi, 11(3): 603-619. DOI: 10.17860/efd.88429.
• Frankenburg, W.K. and Dodds, J.B. (1967). The Denver developmental screening test. Journal Pediatr, 71(2), 181–191.
• Frankenburg, W. K., Dodds, J., Archer, P. Shapiro, H. and Bresnick B. (1992). The Denver II: a major revision and restandardization of the Denver Developmental Screening Test. Pediatric, 89 (1),91-97.
• Hargrave, A.C. and Sénéchal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: the benefits of regular reading and dialogic reading. Early Childhood Research Quarterly, 15(1), 75-90.
• Isbell, R., Sobol, J., Lindauer, L. ve Lowrance, A. (2004). The effects of storytelling and story reading on the oral complexity and story comprehension of young children. Early childhood education journal, 32(3),157-163.
• Justice, L. M., Kaderavek, J., Bowles, R. P., ve Grimm, K. J. (2005). Language impairment,parent-child shared reading, and phonological awareness: A feasibility study. Topics in Early Childhood Special Education, 25, 143-156.
• Justice, L.M., ve Pence, K.L. (2005). Scaffolding with storybooks: A guide for enhancing young children’s language and literacy achievement. Newark, DE: International Reading Association
• Karacan, E. (2000). Çocuklarda dil gelişimini etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 7, 254-258.
• Karmiloff, K. ve Karmiloff Smith, A. (2002). Pathway to Language. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Kotaman, H. (2008). Impacts of dialogical storybook reading on young children’s reading attitudes and vocabulary development. Reading Improvement,45(2), 55-61.
• Kotaman, H. (2009). Ana-babaların hikâye kitabı okumaya ilişkin özyeterlilik ölçeği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 767-780.
• Lever, R. ve Senechal, M. (2011). Discussing stories: On how a dialogic reading intervention improves kindergartners’ oral narrative construction. Journal of Experimental Child Psychology,108, 1-24.
• Levin, I. ve Aram, D. (2012). Mother-child joint writing and storybook reading and their effects on kindergartners’ literacy: an intervention study. Read Write, 25, 217-249.
• Lonigan, C. J. ve Whitehurst, G. J. (1998). Relative efficacy of parent and teacher involvement in a shared-reading intervention for preschool children from low-income back grounds. Early Childhood Research Quarterly, 13, 263–290.
• Lonigan,C. J., Anthony, J. L., Bloomfield, B. G., Dyer, S. M., ve Samwel, C. S. (1999). Effects of two shared-reading interventions on emergent literacy skills of at-risk preschoolers. Journal of Early Intervention, 22(4), 306-322.
• Meraki, Z. ve Yıldız Bıçakçı, M. (2015). Bebeklik ve İlk Çocukluk Döneminde Erken Müdahale, Bebeklik ve İlk Çocukluk Döneminde (0-36 Ay) Gelişim, Duyuların Gelişimi ve Desteklenmesi, ed. M. Yıldız Bıçakçı, 143-177, Eğiten Kitap, Ankara.
• Mol, S.E., Bus,A.G., de Jong, M. T. ve Smeets, D.J.H. (2008). Added value of dialogic mother- child book reading: A meta-analyses. Early Education and Development, 19, 7-26.
• Mol, S.E., Bus,A.G. ve de Jong, M. T. (2009). Interactive Book Reading in Early Education: A Tool to Stimulate Print Knowledge as Well as Oral Language. Review of Educational Research, 79(2), 979-1007.
• Öztürk, H. (1995). “Okulöncesi kurumlara devam eden ve etmeyen birinci sınıf çocukların alıcı dil ve ifade edici dil düzeyleri” Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Reese, E. ve Read, S. (2000). Predictive validity of the New Zealand MacArthur Communicative Development Inventory : Words and Sentences. Journal of Child Language, 27, 255–66.
• Savaşır, I., Sezgin, N. ve Erol, N. (1995) Ankara Gelişim Tarama Envanteri El Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Skinner, B. F. (1957). Verbal behavior. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall
• Snow, C.E. (1983). Literacy and language: Relationships during the preschool years. Harvard Educational Review, 53(2),165-187.
• Şen,S.,Yıldız Çiçekler, C.ve Yılmaz,R. (2010). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden ve Etmeyen 5- 6 Yaş Çocukların Üstdil Becerilerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2),37-54.
• Şimşek, Z. C. ve Işıkoğlu Erdoğan, N. (2015). Effects of the Dialogic and Traditional Reading Techniques on Children’s Language Development. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 754 – 758.
• Tercan, H., Dursun Ş. S. ve Yıldız Bıçakçı, M. (2015). Tipik Gelişim Gösteren Çocukların Gelişim Özellikleri. Bebeklik ve İlk Çocukluk Döneminde (0-36 Ay) Gelişim Duyuların Gelişimi ve Desteklenmesi. S. 23-90, M. Yıldız Bıçakçı (Ed.). Eğiten Kitap Yayıncılık, Ankara.
• Topbaş, S., Bestoy, U., Demirpehlivan, B., Sezer, E., Kılıç, M. A. ve Deniz, M.(2004). “Gaziantep ilinde yaşayan 5:0-8:0 yaş çocuklarının dil gelişimlerinde sesbilgisel işlemlerin incelenmesi.” 2. Ulusal Dil veKonuşma Bozuklukları Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara:Kök Yayıncılık.
• Tulu, Y.(2009). “Ana Dili Türkçe Olan ve Ana Dili Türkçe Olmayan (İki Dilli) 4–7 Yaş Çocukların Dil Düzeylerine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, .Konya.
• Whitehurst, G. J., Falco, F.L., Lonigan, C.J., Fischel, J.E., DeBaryshe, B.D. ve Valdez Menchaca, M.C. (1988). Accelerating language development through picture book reading. Developmental Psychology,24, 552–559.
• Whitehurst, G. J., Arnold, D.S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M., ve Fischel, J. E. (1994a). A picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology 30, 679-689.
• Whitehurst, G. J., Epstein, J. N., Angell, A. L., Payne, A. C., Crone, D. A., ve Fischel, J. E. (1994b). Outcomes of an emergent literacy intervention in Head Start. Journal of Educational Psychology, 86, 542–555.
• Yıldız Bıçakçı, M., Aral, N.(2009). ”Dil Gelişimi”, Eğitim Psikolojisi, ed. N. Aral ve T. Duman, 115-130. Kriter Yayınevi, İstanbul.