The Views of Students in History Department About “The Misuses of History”

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 555 - 566, 15.03.2019

Ramazan Kaya

https://doi.org/10.24106/kefdergi.2582

Öz

Bu araştırmanın amacı, hem tarihçi hem de tarih
öğretmeni adayı olan öğrencilerin, tarihin kötüye kullanımı hakkındaki
görüşlerini tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemi ile ve temel
nitel araştırma deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu,
2014-2015 eğitim öğretim yılında, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi,
Tarih bölümü son sınıfta okuyan ve aynı zamanda pedagojik formasyon eğitimi
alan öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde kolay
ulaşılabilir durum örneklemesi benimsenmiştir. Veriler, açık uçlu anket formu
ile toplanmış ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen
bulgulara göre katılımcılar, II. Abdülhamit örneğinde bir tarihsel karakter
hakkında yapılan farklı ve zıt yorumların en önemli sebebi olarak objektif
olamamayı göstermişlerdir. Katılımcıların hepsi tarihin kötüye
kullanılabileceğini belirtmişlerdir. Katılımcıların tarihin kötüye kullanılma
biçimleri hakkındaki görüşleri; geçmişin siyasal amaçlar için kullanılması,
tarihi kişiliklerin yanlış bilgilerle kötülenmesi, geçmişin ideolojik olarak
anlatılması, geçmişin medya yoluyla çarpıtılması şeklinde sıralanmaktadır.
Katılımcıların, öğrencilerin tarihin kötüye kullanımları konusunda nasıl
bilinçlendirilebileceği hakkındaki görüşleri incelendiğinde objektiflik vurgusu
ön plana çıkmaktadır. Katılımcılar, öğrencilere tarihin objektif bir şekilde
anlatılmasını ve onların da tarihe objektif bakmalarının sağlanmasını
önermişlerdir. Katılımcılar tarafından dile getirilen üst sıralardaki diğer
görüşler; öğrencileri tarihin kötüye kullanımı ve bunun zararları konusunda
bilinçlendirme, araştırmaya sevk etme, doğru ve gerçekçi kaynaklara
yönlendirme, öğrencilere her olayın yaşandığı dönemin şartlarına göre
değerlendirilmesini  önerme ile farklı kaynaklardan
yararlanılmasını önerme şeklindedir. Araştırmada katılımcıların tarih
metodolojisine kısmen hâkim olduğu ve tarihin kötüye kullanımı konusunda
yeterince donanımlı olmadığı ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının tarihin
nasıl kötüye kullanılabileceğine ve buna karşılık öğrencilerinin nasıl
bilinçlendirilebileceğine yönelik iyi bir eğitim almaları sağlanmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

tarih öğretimi, tarihçi adayı, tarih öğretmen adayı, objektiflik, tarih metodolojisi, tarihin kötüye kullanımı

Tarih Bölümü Öğrencilerinin “Tarihin Kötü Amaçlı Kullanımı” Hakkındaki Görüşleri

Öz

The purpose of this study is to determine the
views of students who are both historian candidates and pre-service
teachers about the use and misuse of history. The research study was carried
out with qualitative research method and basic qualitative research
design.   The population of the study consisted of
students studying in their final year of bachelor’s studies in the Department
of History and taking pedagogical formation training at Ataturk University
Faculty of Letters in 2014-2015 academic year. While composing the study group,
convenience sampling method was adopted.  The data were collected via open-ended
questionnaire and analysed via content analysis. Considering the findings yielded, the
participants pointed out that the most important reason for different and
opposite interpretations about a historical character in the case of Sultan Abdülhamit
II were not being objective.  All of the
participants determined that history could be misused. The participants’ views on
the ways of misuses of history could be listed as follows: using past for
political purposes, discrediting historical figures and personalities with
false information, the ideological description of the past, and the distortion
of the past via mass media. When the participants’ views about how to raise
students’ awareness about the use and misuse of history are examined, the emphasis
on objectivity stands out. The participants suggested that students should be
taught history objectively and they should view history objectively. The other
top views stated by the participants are listed as follows: raising student
awareness about the misuse of history and its damages, encouraging them to do
research, guiding them to true and realistic sources,   suggesting
students that each event should be evaluated considering the conditions of the
period under which it was experienced and benefiting from different sources. It
was revealed in the research study that the participants partially had a
command of historical methodology and they were not qualified enough about the
misuses of history. Pre-service teachers should be  provided with the best training about how history could be misused and
how students can be made aware of it. 

Anahtar Kelimeler

history education, historian candidate, pre-service history teacher, objectivity, historical methodology, the misuse of history

Kaynakça

• Bédarida F. (2001). Tarihsel pratik ve sorumluluk. Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. (Çev. Ali Tartanoğlu-Suavi Aydın). Ankara: İmge Kitabevi. 9-15.
• Dance E. H. (1969). Tarih öğretiminde peşin hükümler. Tarih Öğretimi ve Tarih Kitaplarının Geliştirilmesi. (Yazanlar: Otto-Ernst Schueddekopf, Edouard Bruley, E. H. Dance, Haakon Vigander,). (Çev. Necati Engez). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 65-97.
• De Baets, A. (2013). “A theory of the abuse of History”. Revista Brasileira de Historia, vol. 33, no 65, s. 17-58. http://dx.doi.org/10.1590/S0102-01882013000100002
• Dilek D. (2001). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Donnelly, M. and Norton, C. (2011). Doing History. London and NewYork: Routledge-Taylor & Francis Group.
• Gallerano N. (2001). Tarih ve tarihin kamusal kullanımı. Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. (Çev. Ali Tartanoğlu-Suavi Aydın). Ankara:İmge Kitabevi. 111-132.
• Grech L. (2003). Malta: Bir durum değerlendirmesi. Tarih Öğretiminde Çoğulcu ve Hoşgörülü Bir Yaklaşıma Doğru. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 82-84.
• Halkin L-E. (2014). Tarih Tenkidinin Unsurları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Hobsbawm E. J. (2001). Evrensel arayış ile kimlik arayışı arasında tarihçi. Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. (Çev. Ali Tartanoğlu-Suavi Aydın). Ankara:İmge Kitabevi. 71-87.
• Iggers G. (2003). 20. yüzyılda tarihyazımı, açılış konuşması. Tarihin Kötüye Kullanımı. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 1-17.
• Lilletun J. (2003). Okulda tarihin rolü-bir Norveç perspektifi. Tarihin Kötüye Kullanımı. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 112-117.
• Loewen J. W. (2015). Öğretmenimin Söylediği Yalanlar. Amerikan Resmi Tarih Tezinin Oluşumu. (Çev. Leyla Tonguç Basmacı). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Lowenthal D. (2003). Bir tarih eğitimine doğru. Tarihler ve Yorumları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu. 39-48.
• McCully, A. (2012). “History teaching, conflict and the legacy of the past”. Education, Citizenship and Social Justice, 7,(2): 145–159. Retrieved from http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1746197912440854 (online 10/09/2017).
• Merriam S. B (2013). Nitel araştırma, desen ve uygulama için bir rehber. (3. baskıdan çeviri). (çeviri ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Parenti M. (2004). Gizem Olarak Tarih. (Çev. Ali Çakıroğlu). İstanbul: Aykırı Yayıncılık. Prats Cuevas, J. (2003). Tarihin çıraklığı sürecinde tarihi muhtevaların seçimi. Tarihler ve Yorumları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu. 49-57.
• REC (2001). 21. yüzyıl Avrupa'sında tarih öğretimi.
• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin Rec (2001)15 No'lu Tavsiye Kararı. Retrieved from http://abdigm.meb.gov.tr/belge/AK_Tarih21yy.htm (online17. 07. 2017).
• Safran M., Ata B. (2006). “Barışçı tarih öğretimi üzerine çalışmalar, Türkiye’deki tarih ders kitaplarında Yunanlılara ilişkin kullanılan dil ve Yunanlılara ilişkin öğrenci görüşleri”. (M. Safran, Tarih Eğitimi, Makale ve Bildiriler) Ankara: Gazi Kitabevi. 61-78.
• Stanford M. (2013). Tarihin İncelenmesi İçin Bir Kılavuz. (Çev. Can Cemgil). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Stradling R. (2003a). 20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli. (Çev: Ayfer Ünal). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Stradling R. (2003b). Tarih Öğretiminde Çok Yönlülük: Öğretmenleri İçin Kılavuz. Retrieved from http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Notions/Multiperspectivity/MultiperspectivityTurkish.pdf (online 13.07.2009).
• Tekeli İ. (2013). “Siyasetçilerin tarihle ilişki kurma ahlakı üzerine”. Cogito, Tarih Yazıcılığı Özel Sayısı. 73:283-304.
• Tosh J. (1997). Tarihin Peşinde, Modern Tarih Çalışmasında Hedefler, Yöntemler ve Yeni Doğrultular. (çev. Özden Arıkan). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Wirth L. (2003). Tarihi kötüye kullanma biçimleriyle yüzleşmek. Tarihin Kötüye Kullanımı. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 18-58.
• Yazıcı F. (2015). Tarihte nesnellik ve nedensellik. Tarih İçin Metodoloji. (Edt. Ahmet Şimşek). Ankara: Pegem Akademi. 12-19.
• Yazıcı S. (2014). Sultan II. Abdülhamid örneğinde tarihsel algılamanın değişimi. History Studies, 6 (5), 233-247. Doi Number :10.9737/historyS1503.
• Yıldırım A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Seçkin Yayıncılık. Zinn H. (2009). Gençler İçin Amerika Birleşik Devletleri Halkları Tarihi. (Uyarlayan: Rebecca Stefoff). (Çev. Emel Coşkun). İstanbul: Kalkedon Yayınları.