Ortaokul Öğrencilerinin Su Döngüsü ile İlgili Bilişsel Yapılarının Su Döngüsü Eğitsel Oyunu ile Geliştirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 1, 239 - 253, 16.01.2021

Nazihan Ursavaş , Oğuzhan Genç

https://doi.org/10.24106/kefdergi.808605

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı 5., 6. ve 7. sınıflarda okuyan ortaokul öğrencilerinin gerçekleştirilen su döngüsü eğitsel oyun etkinliği sonucunda bilişsel yapılarında meydana gelen değişimin belirlenmesidir. Çalışma basit deneysel (tek grup, ön-test, son-test) yönteme göre yürütülmüştür. Çalışma grubunu Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki bir ilin kırsal kesiminde yer alan ilçelerinden birindeki ortaokulda okuyan beşinci (N:18), altıncı (N:16) ve yedinci (N:17) sınıflarda öğrenim gören 51 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) ve Su Döngüsü Çizim Testi kullanılmıştır. Eğitsel oyun olarak ProjectWET Derneğinden temin edilen “İnanılmaz Yolculuk” isimli etkinlik kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) sonuçlarını değerlendirmek amacıyla “su döngüsü” anahtar kavramına verilen cevap kelimeler ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çizimlerin puanlandırılmasında araştırmacılar tarafından hazırlanan rubrik kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre beşinci sınıf öğrencilerinin KİT sonuçlarının diğer sınıf seviyelerine göre daha fazla değişim gösterdiği, çizim testinden elde edilen sonuçlara göre de tüm öğrencilerin yetersiz ve sınırlı anlamalarının sınırlı, yeterli ve mükemmel şeklinde değişim gösterdiği belirlenmiştir. Öğrencilerin su döngüsü ile ilgili bilişsel yapılarının geliştirilmesi alacakları eğitimle yakından ilgili olduğu için bu konuda özellikle öğretmenlere eğitsel oyunları kapsayan eğitimler verilebilir, öğretmenler ProjectWET-İnanılmaz Yolculuk etkinliğini derslerinde kullanabilirler.

Anahtar Kelimeler

su döngüsü, bilişsel yapı, eğitsel oyun, ortaokul öğrencisi

Enhancing Middle School Students’ Cognitive Structure of Water Cycle Through the Use of Water Cycle Educational Game

Öz

Purpose: The aim of this study is to determine the changes in the cognitive structures of middle school students studying at
5th, 6th and 7th grades after the implementation of water cycle educational game activity.
Design/Methodology/Approach: The study was conducted according to a pre-experimental (single group, pre-test, post-test)
method. The study group consists of 51 students at fifth (N: 18), sixth (N: 16) and seventh (N: 17) grades in a middle school in
one of the districts located in the rural part of a province in the Eastern Black Sea Region. Word Association Test (WAT) and
Water Cycle Drawing Test were used as data collection tools. The activity named as "The Incredible Journey" provided by the
ProjectWET Association was used as the educational game. Content analysis method was used in the analysis of the data. In
order to evaluate the results of the Word Association Test (WAT), the answers given to the key concept of "water cycle" were
examined in detail. The rubric prepared by the researchers was used for scoring the drawings.
Findings: According to the data, it was determined that the fifth-grade students’ WAT results showed the most change
compared to other grades. According to the results obtained from the drawing test, the insufficient and limited understandings
of all students turned into limited, sufficient and excellent.
Highlights: Since the development of students' cognitive structures is closely related to the education they will receive,
trainings including educational games can be given especially to teachers. Teachers can use ProjectWET-The Incredible Journey
in their lessons.

Anahtar Kelimeler

.Water cycle, .Water literacy, Cognitive structure, Educational game, Middle school students

Kaynakça

• Ahi, B. (2017). The Effect of Talking Drawings on Five-Year-Old Turkish Children’s Mental Models of the Water Cycle. International Journal of Environmental and Science Education, 12(3), 349-367.
• Alkış, S. (2006). Primary School Students’ Conceptions of Precipitation. Elementary Education Online, 5(2), 126-140.
• Ayas, A. (2006). Kavram Öğrenimi. “Fen ve Teknoloji Öğretimi” (Ed. S. Çepni). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Aycan, Ş., Türkoğuz, S., Arı, E. ve Kaynar, Ü. (2002). Periyodik cetvelin ve elementleri tombala oyun tekniği ile öğretimi ve bellekte kalıcılığının saptanması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Ankara: ODTÜ.
• Ayvacı, H. Ş. ve Bakırcı, H. (2018). Farklı öğretim kademelerindeki öğrencilerin ses konusundaki kavramsal gelişimlerinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 7(1), 1-17.
• Ayvacı, H. Ş. ve Çoruhlu, T. (2009). Öğrencilerin küresel çevre sorunlarına bakışları ve kavram yanılgılarının belirlenmesine yönelik gelişimsel bir araştırma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 11-25.
• Bahar, M. ve Özatlı, N. S. (2003). Kelime iletişim test yöntemi ile lise 1. sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bil. Enstitüsü Dergisi, 5(2), 75-85.
• Bahar, M., Johnstone, A. H. and Sutcliffe, R.G. (1999). Investigation of students’ cognitive structure in elementary genetics through word association tests. Journal of Biological Education, 33, 134-141.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Bar, V. (1989). Children’s views about the water cycle. Science Education, 73(4), 481–500.
• Bechard, E., Pascoe, S. and Zahor, L. (2007). The water cycle: Impact of teaching seventh graders. EXPS 420 Science Capstone.
• Ben-zvi Assaraf O., & Orion, N. (2005). Development of system thinking skills in the context of earth system education. Journal of Research in Science Teaching, 42(5), 518-560
• Brody, M. J. (1993). student understanding of water and water resources: a review of the literature. Annual Meeting Of The American Educational Research Association, April, Atlanta.
• Budak, E., Kanlı, U., Köseoğlu, F. ve Yağbasan, R. (2006). oyunlarla fen (fizik, kimya ve biyoloji) öğretimi. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulan bildiri, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Chauhan, B. S. (2008). Environmental studies: New Delhi: University Science Press.
• Chin, C. K. and Mageswary, K. (2013). Improvıng water cycle educatıon through water cycle role-play. Fifth International Conference On Science And Mathematics Education. Cosmed Penang, Malaysia.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6th ed.). London and New York, NY: Routledge Falmer.
• Covitt, B. A., Gunckel, K. L. and Anderson, C. W. (2009). Students’ developing understanding of water in environmental systems. Reports And Research, 40(3), 37-51.
• Çardak, O. (2009). Fen öğrencilerinin çizimlerine göre su döngüsü yanılgıları. Uygulamalı Bilimler Dergisi, 9, 865-873.
• Çavuş, R., Kulak, B., Berk, H. ve Öztuna Kaplan, A. (2011). Fen ve teknoloji öğretiminde oyun etkinlikleri ve günlük hayattaki oyunların derse uyarlanması. İGEDER Fen ve Teknoloji Öğretmenleri Zirvesi’nde sunulmuş bildiri, İstanbul, Türkiye.
• Çeken, R. (2010). Hydrological cycle through spiral curriculum model in science education: The United States versus Turkey. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 579-599.
• Çelikler, D. ve Topal, N. (2011). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının karbondioksit ve su döngüsü konusundaki bilgilerinin çizim ile saptanması. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, Antalya-Turkey.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (5th ed.). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demirel, Ö. (2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Derman, A. ve Yaran, M. (2017). Lise öğrencilerinin su döngüsü konusuyla ilgili bilgi yapıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 25-36.
• Eren, F. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilişim teknolojileri algılarının kelime ilişkilendirme testi kullanılarak incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye.
• He, H. S. (2018). Construction of the index system of water literacy and application in a case study of four Chinese communities. Journal of Discrete Mathematical Sciences and Cryptography, 21(2), 485-491.
• Henriques, L. (2000). Children's misconceptions about weather: a review of the literature. The Annual Meeting of the National Association of Research in Science Teaching.
• Kaya, S. ve Elgün, A. (2015). Eğitsel oyunlar ile desteklenmiş fen öğretiminin ilkokul öğrencilerinin akademik başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 329-342.
• Klötzli, F. (1980). Umwelt und wir. Hallweg Verlag, Bern-Stuttgart.
• Kozcu-Çakır, N., Şenler, B. ve Göçmen-Taşkın B. (2007). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
• Menteşe, S. (2017). Çevresel sürdürülebilirlik açısından toprak, su ve hava kirliliği: Teorik bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, 10(53). http://dx.doi.org/ 10.17719/jisr.20175334127.
• Middlestadt, S., Grieser, M., Hernandez, O., Tubaishat, K., Sanchack, J., Southwell, D. and Schwartz, R. (2001). Turning minds on faucest off: water conservation education in jordanian schools. The Journal of Environmental Education, 32(2), 37-45.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2008). Suyun Tasarruflu Kullanımı ile İlgili Genelge. (2008, September 15).
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018) Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937
• Nuutinen, S., Kärkkäinen, S. and Keinonen, T. (2011). Primary school pupils’perceptions of water in the context of sts study approach. International Journal of Ennvironmental and Science Education, 6(4), 321-339.
• Orr, D. (1992). Ecological literacy: Education and the transition to a postmodern world, SUNY Series in Constructive Postmodern Thought. Albany, New York, SUNY Press.
• Osborne, R. J., & Cosgrove, M. M. (1983). Children's conceptions of the changes of state of water. Journal of Research in Science Teaching, 20(9), 825–838. https://doi.org/10.1002/tea.3660200905
• Otaki, Y., Sakura, O., & Otaki, M. (2015). Advocating water literacy. Mahasarakham International Journal of Engineering Technology, 1(1), 36-40
• Özbek, M. (2015). İlköğretim 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin buharlaşma kavramıyla ilgili kavramsal gelişimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep, Türkiye.
• Para, D. ve Reis, A. Z. (2009). Eğitimde bilişim teknolojisinin kullanılması. XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat 2009, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd Ed.). London: Sage Publications, Inc.
• Seçer, S. (2015). 7. sınıf öğrencilerinin ışığın kırılması konusundaki kavramsal gelişimlerinin sosyal yapılandırmacı bakış açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir, Türkiye, 306 s.
• Shepardson, D. P., Bryan, W., Michelle P., Schellenberger, L. and Harbor, J. (2009). Water transformation and storage in the mountains and at the coast: midwest students’ disconnected conceptions of the hydrologic cycle. International Journal of Science Education, 31(11), 1447–1471.
• Tokiz, A. (2013). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin kuvvet ve hareket konusundaki kavramsal anlama düzeylerinin kavram karikatürleri, kavram haritası, çizimler ve görüşmeler kullanılarak değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Taiwo, A. A., Ray, H., Motswiri, M. J. and Masene, R. (1999). Perceptions of the water cycle among primary school children in Botswana. International Journal of Science Education, 21(4), 413-429.
• Ursavaş, N. ve Aytar, A. (2018). Okul öncesi öğrencilerin su farkındalığı ve su okuryazarlıklarındaki gelişimin incelenmesi: proje tabanlı bir araştırma. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 3(1), 19-45.
• Ursavaş, N., Aytar, A. ve Alpay, E. (2020). Farklı öğretim programlarının su ile ilişkili kazanımlar açısından incelenmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 4(1) , 98-113.
• Uzunkavak, M. (2009). Öğrencilerin newton kanunları bilgilerinin yazı ve çizim metoduyla karşılaştırılması. SDU International Journal of Technologic Sciences, 1(1), 29-40.
• Ülküdür, M. A. (2016). Proje tabanlı öğrenme etkinlikleri ile oyun tabanlı öğrenme etkinliklerinin akademik başarı, tutum ve motivasyona etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya, Türkiye, 210 s.
• Vo, T., Forbes, C. T., Zangori, L. and Schwarz, C. V. (2015). Fostering third-grade students’ use of scientific models with the water cycle: elementary teachers’ conceptions and practices. International Journal of Science Education, 37(15), 2411-2432.
• Wheeler, G. (2012). Water literacy: educator perspective, students knowledge, and possible misconceptions. International Symposium On Environmental Water Literacy, Japan.
• Wood, G. V. (2014). Water literacy and citizenship: Education for sustainable domestic water use in the East Midlands. (PhD thesis). University of Nottingham, England.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2019). 5.sınıf öğrencilerinin Türkiye'nin bölgelerine yönelik bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) yoluyla incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ömer Halis Demir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde, Türkiye, 123 s.