Kaynaştırma Sınıfı Öğretmenlerinin Fen Bilimleri Derslerindeki Öğretim Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 2, 440 - 452, 29.04.2022

Mustafa Kurt

https://doi.org/10.24106/kefdergi.831930

Öz

Araştırmanın amacı, görme yetersizliği olan öğrencilerin kaynaştırma eğitimine devam ettiği sınıflardaki öğretmenlerin fen bilimleri derslerindeki öğretim davranışlarını; a) öğrencilere sundukları öğrenme fırsatları, b) öğrencilere öğretimi açık ve anlaşılır bir şekilde sunup sunmadıkları ve c) görme yetersizliği olan öğrencileri bu derslerde gerçekleştirilen öğretim etkinliklerine katmaları bakımından betimlemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma modeli olarak tarama modellerinden Tekil Tarama Modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, Ankara İli’ne bağlı merkez ilçelerdeki ilkokullarda görev yapan 11 sınıf öğretmeni ve bu öğretmenlerin sınıflarında eğitimine devam eden 11 görme yetersizliği olan öğrencidir. Verilerinin toplanması için veri toplama aracı olarak, sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri derslerinde gerçekleştirilen video kayıtları ve toplanan video kayıtlarının değerlendirilmesi için araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğretim Davranışları Değerlendirme Aracı” kullanılmıştır. Araştırma bulguları, araştırmaya katılan öğretmenlerin öğretim davranışlarının; öğrencilere sundukları öğrenme fırsatları, öğrencilere açık ve anlaşılır bir öğretim sunmaları ve görme yetersizliği olan öğrencileri öğretim etkinliklerine katmaları bakımından yetersiz olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler, Fen Bilimleri Dersi, Öğretim Davranışları, Etkili Öğretim

The Analysis of Instructional Behavior of Inclusive Classroom Teachers in Science Classes

Öz

Purpose: The present study aimed to describe the instructional behaviors of the inclusive classroom teachers (the provided
learning opportunities, whether the teachers conducted a clear and comprehensible instruction, and the inclusion of the
students with visual impairments in instructional activities) in science classes attended by students with visual impairments.
Model: The present study was conducted with Single Screening Model. The study participants included 11 classroom teachers
employed in primary schools located in the central districts of Ankara Province and 11 visually impaired students who attended
their classes. The study data were collected with videos recorded in science classes instructed in the participating teachers’
classrooms. The study data were analyzed with the "Instructional Behavior Assessment Tool (IBAT)" developed.
Findings: The study data demonstrated that the instructional behavior of the participating teachers was inadequate based on
provided learning opportunities for the students, clear and comprehensive instruction, and inclusion of the students with visual
impairment in educational activities

Anahtar Kelimeler

Inclusive Education, Students with Visual İmpairments, Science Classes, Instructional Behaviors, Effective Teaching

Kaynakça

• Akalın, S. (2007). İlköğretim birinci kademedeki sınıf öğretmenleri ile kaynaştırma öğrencisi olan ve olmayan öğrencilerin sınıf içi davranışlarının incelenmesi [An inverstigation of the behaviors of the teachers and the students with and without disabilities] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 234603)
• Akdemir-Okta, D. (2008). Kaynaştırma sınıflarına devam eden işitme yetersizliği olan öğrencilere ve sınıf öğretmenlerine sağlanan özel eğitim hizmetlerinin belirlenmesi [Determining special education services provided to hearning impaired students attending mainstream classes and their teachers] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası:220921)
• Akkuş, Z. (2006). Görme yetersizliğinden etkilenmiş ve görme yetersizliğinden etkilenmemiş öğrencilerin matematik ve fen bilgisi derslerindeki başarılarının karşılaştırılması [Comparison of the success of students with visual impairment and not affected by visual impairment in mathematics and science courses] (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anderson, L.W. (1989). Attention, tasks and time. Anderson, L.W. (Ed.). The effective teacher: Study guide and readings. McGraw-Hill Book Company. New York
• Aslan-Aydoğan, S. (2003). Ankara ili merkezindeki ilköğretim okullarında gören akranlarıyla birlikte eğitime alınan görme yetersizliğinden etkilenmiş öğrencilerin eğitim ortamlarındaki durumların saptanması[Results of a study conducted on visually impaired students educated with mainstream ones in the schools of Ankara city] (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
• Atay, M. (1995). Özürlü Çocukların normal yaşıtları ile birlikte eğitim aldıkları kaynaştırma programlarına karşı öğretmen tutumları üzerine bir inceleme[The Work on teachers attitudes towards integration] (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Babaoğlan, E. & Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri[Competency of classroom teachers in the inclusice education]. Kastamonu Eğitim Dergisi. 18(2), 345-354
• Battal, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliklerinin değerlendirilmesi (Uşak ili örneği)[ The evaluation of the sufficency of the clas and branch teachers on fusion education (sample of Uşak city)] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 205961)
• Batu, S. (1998). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri [The opinions and suggestions of teachers who have integrated exceptional students in their classes in a secondary vocational school] (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Batu, S., Kırcaali-İftar, G. & Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri [The opinions and suggestions of teachers who have integrated exceptional students in their classes in a secondary vocational school]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, (2), 33-50
• Bilen, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlarla ilgili çözüm önerileri[Primary school teacher's opinions about the problems they are facing during the integration activies and their solution proposals] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 211466)
• Blondal, K. S., & Adalbjarnardottir, S. (2012). Student disengagement in relation to expected and unexpected educational pathways. Scandinavian Journal ofEducational Research, 56,85–100. Borich, G. D. (2018). Etkili öğretmen (H. Aydın & T. Babacan, Çev). Acat, B. (Eds.), Etkili öğretim yöntemleri: Araştırma temelli uygulama içinde (ss. 2-33). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Bozarslan-Malkoç, B. (2010). Eskişehir ilindeki özel anaokullarında çalışan eğitimcilerin okulöncesi dönemde kaynaştırma ile ilgili görüşleri [Examining the opinions of educators working in private preschools in Eskisehir about inclusion]. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 263139)
• Brophy, j. & Good, T. (1986). Teacher behavior and studen achievement. Wittrock , M. C. (Ed.). Handbook of research on teaching. Third Edition. Macmillan, New York
• Carroll, B. J. (1989). The carroll model: A 25-year retrospective view. Educational Researcher. 18(1), 26-31. Cruickshank, D. R. (1989). Applying research on teacher clarity. Anderson, L.W. (Ed.). The effective teacher: Study guide and readings. McGraw-Hill Book Company. New York
• Çakmak, M. (2017). Student teachers’ views regarding the impact of effective teaching strategies on student motivation. Journal of Teacher Education and Educators. 6(2), 191-204
• Diken, İ. H. & Batu, S. (2010). Kaynaştırmaya Giriş[Introduction to ınclusion]. Diken, İ. (Editör). İlköğretimde Kaynaştırma[Inclusion in primary school]. Ankara: Pegem Akademi.
• Dotterer, A. M., & Lowe, K. (2011). Classroom context, school engagement, and academic achievement in early adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 40, 1649–1660
• Duman-Sever, F. (2007). Kaynaştırmaya yönelik öğretmen destek programının okulöncesi dönemdeki çocukların gelişim düzeylerine etkilerinin incelenmesi [The study about the effects of teacher support programme for mainstreaming education on children’s development] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 211618)
• Durre, I. (2010). Succes for blind students in mathematics and science: The ımportance of thinking outside the box. Seventh Intertnational Conference on Higher Education and Disability. Innsbruck Austria. trac.uno.edu/.../SuccessinMathematicsandScienceForBlindStudents-IDurre.doc adresinden edinilmiştir.
• Ellis, S. E. & Worthington, L. A. (1994). Research Synthesis on effective teaching principles and the desinging of quality tools for education. Naitonal Center to Improve the Tools of Educators. University of Oregon Engelmann, S. & Carnine, D. (2016). Theory of instruction: Principles and applications (Revised ed.). Eugene, Oregon. NIFDI PRESS
• Ertunç, E. N. (2008). Kaynaştırma eğitimi uygulanan ilköğretim ikinci kademede görev alan beden eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve sınıflarındaki yetersizliği öğrencilere bakış açılarının değerlendirilmesi[The evalvation of inclusive secondaey school physical education teachers knowledge on inclusive education, their opinion about disabled students in their classrooms] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 214831)
• Fisher, D. & Frey, N. (2010) Enhancing RTI: How to ensure success with effective classroom instruction and intervention. Aleksandria, VA. ASCD
• Fraser, W. & Maguve, M. (2008). Teaching life sceiences to blind and visually impaired learners. Educational Research. 42(2):84-89
• Gök, G. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri [The opinions and suggestions of preschool teachers about inclusion]. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 240800)
• Harbour, K., Evanovich, L. L., Sweigart, C. A. & Hughes, L. E. (2015) A brief review of effective teaching practices that maximize student engagement. Preventing School Failure. 59(1), 5-13
• Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77,81–112.
• Houwen, S., Visscher, C., Lemmink, K.& Hartman, E., (2009). Motor skill performance of children and adolecents with visual impairments: A review. Exeptional Children. 75(4), 464-492
• Jacobsen, D. A., Eggen, P. & Kauchak, D. (2002). Methods for teaching: Promoting student learning. Sixth Edition. Upper Saddle River. New Jersey.
• Kan, A. (2007). Performans değerlendirme sürecine katkıları açısından yeni program anlayışı içerisinde kullanılabilecek bir değerlendirme yaklaşımı: Rubrik puanlama yönergeleri [An alternative method in the new educational program from the point of performance-based assessment: rubric scoring scales]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 129-152.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı gelişimi ve ilkeleri [Inclusion: Definition, development and principles]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 5(2), 1-13
• Kaya, İ. (2005). Anasınıfı öğretmenlerinin kaynaştırma (entegrasyon) eğitimi uygulamalarında yeterlik düzeylerinin değerlendirilmesi [An evaluation of the teachers' competencies about the application of mainstream education in preschools] (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya
• Kaya, U. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin sınıf öğretmenlerinin ve rehber öğretmenlerin kaynaştırma ile ilgili bilgi tutum ve uygulamalarının incelenmesi[Examining of school managers classroom teachers and guidance teachers informations, attitudes and applications about mainstreaming] (Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kırcaali-İftar, G. (1992). Kaynaştırma becerileri öz-değerlendirme aracı [İnclusion skills self-evaluation tool]. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 119-123
• Kindsvatter, R., Wilen, W. & Isher, M. (1988). Dynamics of effective teaching. New York. Longman Inc.
• Kirk, S., Gallagher, J. & Coleman, M. R. (2017). Görme yetersizliği olan çocuklar (S. Rakap & S. Kalkan, Çev.). Rakap, S. (Eds.), Özel gereksinimli çocukların eğitimi içinde (ss. 387-418). Ankara: Nobel YayıncılıkKluger, A. N., & DeNisi, A. (1996). The effects of feedback interventions on performance: A historical review, a meta-analysis, and a preliminary feedback intervention theory. Psychological Bulletin, 119(2), 254–284.
• Kumar, D., Ramasamy, R. & Stefanich, G., (2001). Science instruction for students with visual ımpairments: Teaching suggestions and policy implications for secondary educators. Electronic Journal of Science Education, 5(3) https://wolfweb.unr.edu/homepage/crowther/ejse/kumar2etal.html sayfasından erişilmiştir.
• Ladd, G. W., & Dinella, L. M. (2009). Continuity and change in early school engagement: Predictive of children’s achievement trajectories from first to eighth grade? Journal of Educational Psychology, 101, 190–206.
• Mastropieri, M. A. & Scrugss, T. E. (2002). Effective insturction for special education. U.S.A. Pro-Ed Inc.
• McAlliste R, Gray C. (2007). Low vision: mobility and independence training for the early years child..Early Child Development and Care. 177(8), 839-852.
• Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı (2015). Milli eğitim istatistikleri: Örgün eğitim. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı
• Montarzino, A., Ambrecht, A., Findlay, C., Julian, H. & Dhillon B., (2007). The impact of mobility and public transport on the independence of visually impaired people. Visual Impairment Research. 9, 67-82
• Orlich, D. C., Harder, R. J., Callahan, C. R., Trevisan, S. M. & Brown, H. A. (2004). Teaching strategies: A guide to effective instruction. Seventh Edition. New York. Houghton Mifflin Company
• Ornstein, C. A. & Lasley II, T. J. (2004). Strategies for effective teaching. Fourth Edition. New York. McGraw Hill.
• M.E.B. (2009). Özel Eğitim Hizmetler Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/66.html sayfasından erişilmiştir.
• Özengi, S. Ş. (2009). Eskişehir ilinde kaynaştırmanın yürütüldüğü ilköğretim okullarındaki rehber öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri [To determine the opinions and suggestions of school counselors about inclusion practices at the elementary schools where they work in Eskişehir] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 249401)
• Penrod, W., Haley, C. & Matheson, L., (2006). A model for improving science teaching for students with visual impairments. Review, 37(2), 53-58
• Pisacreta, J., Tincani, M., Connell, J. E., & Axelrod, S. (2011). Increasing teachers’ use of a 1:1 praise to behavior correction ratio to decrease student disruption in general education classrooms. Behavioral Interventions, 26, 243–260.
• Sanır, H. (2009). Kaynaştırma eğitimine devam eden öğrencilerin akademik öğrenme ile ilgili karşılaştıkları sorunların öğretmen ve aile görüşleri açısından değerlendirilmesi [Evaluation of the problems of the students who are in inclusive education in academic learning according to teacher and family opinions] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 249401)
• Saraç, T. & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. [Elementary school teachers’ views and suggestions regarding the problems encountered in the process of inclusive applications]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakütlesi Dergisi,8(1), 13-28.
• Sart, H.Z., Ala, H., Yazlık, Ö. & Kantaş-Yılmaz, F. (2004). Türkiye kaynaştırma eğitiminde nerede? Eğitimciye öneriler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004. İnönü Üniversitesi. Malatya.
• Schleppenbach, D. (1996). Teaching science to the visually impaired: Purdue University’s Visions Lab. Information. Technology and Disabilities E-Journal, 3(4).
• Serafini, F. (2002). Possibilities and challenges: The national board for professional teaching standards. Journal of Teacher Education, 53, 316–327.
• Simon. C. & Huertas, C. A. (1998). How blind readers perceive and gather information written in braille. Journal of Visual Impairment & Blindness. 92(5), 322-330
• Stevens, D. D.& Levi, A. (2005). Introduction to rubrics: An assesment tool to save grading time convey effective feedback and promote student learning . Sterling, Virginia. Stylus Publishing.
• Sucuoğlu, B. & Akalın, S. (2010). Kaynaştırma sınıflarına alternatif bir bakış: Çevresel davranışsal değerlendirme ile öğretimsel özelliklerin incelenmesi [Eco-behavioral assessment: An alternative method for assessing mainstreamed classrooms in Turkey]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 11(1), 19-37
• Sucuoğlu, B., Akalın, S. & Sazak-Pınar, E. (2008). Kaynaştırma uygulamalarının yürütüldüğü sınıfların öğretim özellikleri ile öğretmenin sınıf yönetiminin değerlendirilmesi[Evaluation of the instructional features and the classroom management of the teacher of the classes in which inclusive practices are carried out] (Tübitak projesi sonuç raporu. Proje kodu: 106K/127-105). Ankara.
• Sucuoğlu, B., Akalın, S. ve Sazak-Pınar, E. (2010). The effects of classroom management on the behaviors of the students with disabilities in inclusive classrooms in Turkey. The Journal of the International Association of SpecialEducation. 11 (1), 64-74.
• Sucuoğlu, B. & Kargın, T. (2010). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları [Inclusive practices in primary school]. Ankara: Kök Yayıncılık
• Şekercioğlu, B. (2010). İlköğretim II. kademe branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ile ilgili görüşleri [Primary school branch teachers' opinions about problems they are facing during inclusive education] (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 279695)
• Tuncer, T. (2011). Görme yetersizliği olan çocuklar. Ataman A. (Editör). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş [Children with special needs and introduction to special education]. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık
• Uysal, A. (2003). Kaynaştırma uygulaması yapan örğetmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri [The opinion of inclusive class teachers on inclusion]. 13. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Bildirileri. Ankara: Kök Yayıncılık,
• Viera, A. J. & Garret, J. M. (2005). Understanding interobserver agreement: The kappa statistic. Family Medicine. 37(5), 360-363.