Sürdürülebilir Kentsel Gelişim ve Kırsal Kalkınmaya Etkisi Bağlamında Kırsal Turizmin Önemi: Foça Kozbeyli Örneği

Yıl 2022, , 1835 - 1854, 15.12.2022

Hayriye Oya Saf

https://doi.org/10.35674/kent.1006379

Öz

Tarihi kent merkezlerinde, turistik faaliyetlerin kentin özgün değerleri üzerinde oluşturduğu baskı ve tahribat oldukça fazladır. Kırsal alanlara odaklanan alternatif turizm türleri bu bağlamda sektörel gelişim açısından önemli olmaktadır. Tarım-turizm işbirliği kır-kent arasındaki gelişmişlik farklarının azaltılmasını, kırsal alanda bulunan mevcut çevresel değerlerin ve doğal kaynakların korunmasını, geliştirilmesini ve sürdürülebilir kentsel gelişimi beraberinde getirmektedir. Bu çalışmanın amacı Foça kentinin turizm potansiyelinin incelenmesi ve turizmin sektörel gelişimi bağlamında kırsal turizmin öneminin ve gerekliliğinin ortaya konulmasıdır. Kozbeyli köyü örneklem alanı olarak seçilmiştir. Sürdürülebilir kentsel gelişim ve kırsal kalkınmaya etkisi bağlamında, kırsal turizmin tartışıldığı bu çalışma, turizm faaliyetleri üzerinden bir planlama çalışması gerçekleştirmekle birlikte, mekânsal kurgu üzerine bir çalışmayı da içermektedir. Çalışma yönteminde, niteliksel ve niceliksel araştırma teknikleri bir arada kullanılmıştır. Doğrudan gözlem ve mekânsal incelemeler çalışma yönteminin niteliksel kısmını, likert ölçeği tekniği kullanılarak yapılan değerlendirmeler ise niceliksel kısmını oluşturmaktadır. Kozbeyli köyünde gerçekleştirilen, “Kırsal Turizm Konseptli Çiftlik ve Turizm Tesisi Tasarımı” öğrenci proje çalışması süreci ele alınmıştır. Turizmin, mimariye yansımaları ve kente etkileri değerlendirilmiştir. Bu çalışma kırsal alanda küçük ve orta ölçekli tesislerin mimari niteliği üzerine bir ön çalışma olarak da görülebilir.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Kalkınma, Eko-çiftlik, Kozbeyli, Foça, Kırsal Turizm

The Importance of Rural Tourism in the Context of Sustainable Urban Development and Its Impact on Rural Development: The Case of Foça Kozbeyli

Öz

The strain and destruction of touristic activities on the city’s inherent values is quite strong in historical city centers. Alternative tourism types that focus on rural areas are important in terms of sectoral development in this context. Cooperation between agriculture and tourism contributes to the reduction of development gaps between rural and urban areas, the preservation and development of existing environmental assets and natural resources in rural areas, and long-term urban development. The aim of this study is to examine the tourism potential of the city of Foça and to reveal the importance and necessity of rural tourism in the context of the sectoral development of tourism. Kozbeyli village was chosen as a sample area. This study, in which rural tourism is discussed in the context of sustainable urban development and its impact on rural development, includes a study on spatial fiction as well as carrying out a planning study on tourism activities. In the study method, qualitative and quantitative research techniques are used together. Direct observation and spatial investigations constitute the qualitative part of the study method, while the evaluations made using the Likert scale technique constitute the quantitative part. The “Farm and Tourism Facility Design with Rural Tourism Concept” student project work progress in Kozbeyli village was discussed. The reflections of tourism on architecture and its effects on the city were evaluated. This research can also be viewed as a preliminary investigation on the architectural quality of small and medium-sized rural facilities.

Anahtar Kelimeler

Rural Development, Eco-farm, Kozbeyli, Foça, Rural Tourism

Kaynakça

• Baykal, F. (2018). “Kozbeyli köyünde (Foça/İzmir) turizmi geliştirme konusunda yerel halk ve turist görüşlerinin nitel veri analiziyle değerlendirilmesi”. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi, No: 17-EDB 003, İzmir.
• Baykal, F., & Ataberk, E. (2020). VI. bölüm: Bir kırsal turizm araştırması: Kozbeyli (Foça/İzmir) yerel halkının kırsal turizme yönelik görüşleri. In Birinci, S., Kaymaz, Ç. K. & Kızılkan, Y. (Eds.), Coğrafi perspektifle dağ ve dağlık alanlar (Sürdürülebilirlik-yönetim-örnek alan incelemeleri (pp. 133-165). İstanbul: Kriter Yayınevi. ISBN: 978-625-7130-71-4
• Cech, K. M. (2004). Regional cooperation in rural theme trails. In Hall, D., Kirckpatrick, I., & Mitchell, M. (Eds.), Rural tourism and sustainable business, aspects of tourism: 26 (pp. 137-148). Great Britain: Cromwell Press.
• Chambers, D. (2004). The development of tourism businesses in rural communities: The case of the maroons of Jamaica. In Hall, D., Kirckpatrick, I., & Mitchell, M. (Eds.), Rural tourism and sustainable business, aspects of tourism: 26 (pp. 180-200). Great Britain: Cromwell Press.
• Countryside Agency & English Tourism Council (2001). Working for the countryside a strategy for rural England, 2001-2005. Cheltenham: Countryside Agency.
• Çeken, H., Karadağ, L., & Taner, D. (2007). Kırsal kalkınmada yeni bir yaklaşım kırsal turizm ve Türkiye’ye yönelik teorik bir çalışma. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-14. Retrieved from http://ofd.artvin.edu.tr/tr/download/article-file/25721 (06.10.2019).
• European Commission (EC) (1999). Towards quality rural tourism. Enterprese Directorate General Tourism Unit. Brussels.
• Gümüş, N., & Özüpekçe, S. (2009). Foça’da turizmin ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel etkilerine yönelik yerel halkın görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 402-403. ISSN: 1303-5134. Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org/89c2/61e911295ea0bf15d5ab36fd3a1988d1c07d.pdf (14.01.2020).
• Holland, J., Burian, M., & Dixey, L. (2003). Tourism in poor rural areas, diversifying the product and expanding the benefits in rural Uganda and Cezh Republic. PPT Working Paper No:12., p.39.
• Kaypak, Ş. (2012). Ekolojik turizm ve sürdürülebilir kırsal kalkınma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22), 11-29. ISSN: 1309-9132. Retrieved from https://www.tkdk.gov.tr/Content/File/Yayin/Dergi/Tkdk_kirsal-kalkinma-sayi-16131985992997418766.pdf (06.10.2019).
• Kuşat, N. (2014). Sürdürülebilir kırsal kalkınma için bir alternative olarak kırsal turizm ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 65-88. ISSN: 1306-2174. Retrieved from https://dergipark.org.tr/download/article-file/69424 (06.10.2019).
• Moseley, M. J. (2003). Rural development principles and practice. London: SAGE Publications Ltd.
• Pezikoğlu, F. (2012). Sürdürülebilir tarım ve kırsal kalkınma kavramı içinde tarım-turizm-kırsal alan ilişkisi ve sonuçları. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22), 83-92, ISSN: 1309-9132. Retrieved from http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/haziran2012/83-92.pdf (06.10.2019).
• Ross, Sheryl, & Geoffrey Wall, (1999). Ecotourism: Towards congruence between theory and practice. Tourism Management, 20, 123.
• Saf, H. O., Türkoğlu, H. G. (2018). In the context of sustainable tourism, eco-tourism planning in Foça. In Book of Article, The 3rd International Conference on Civil and Environmental Engineering (ICOCEE), 24-27 Nisan 2018, İzmir/Çeşme-Türkiye (pp. 524-539).
• Soykan, F. (2000). Kırsal turizm ve Avrupa’da kazanılan deneyim. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 11(Eylül-Aralık), 21-33. Retrieved from https://www.anatoliajournal.com/atad/depo/dergiler/Cilt11_Sayi1_Yil2000_1304940862.pdf (06.10.2019).
• Soykan, F. (2003). Kırsal turizm ve Türkiye turizmi için önemi. Ege Coğrafya Dergisi, 12, 1-11. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/56810 (06.10.219).
• Taşçı, B., & Pekdoğan, T. (2015). Sürdürülebilirlik bağlamında kırsal alanlarda geleneksel konut mimarisinin irdelenmesi: Kozbeyli örneği. In Book of Article, 2nd International Sustainable Buildings Symposium ISBS, 28-30 Mayıs 2015, Ankara-Türkiye (pp. 658-664). Retrieved from http://isbs2015.gazi.edu.tr/belgeler/bildiriler/658-664.pdf (06.10.2019).
• Taşcı, B., & Pekdoğan, T. (2018). Kozbeyli kırsal yerleşiminde geleneksel konut mimarisinin ekolojik sürdürülebilirlik bağlamında incelenmesi. Türk Bilim Araştırma Vakfı, TÜBAV Bilim, 11(1), 1-18. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/447786 (06.10.2019).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007-2013. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
• Tekin, M., & Kasalak M.A. (2014). Ekoturizm girişimciliğinin bölgesel kalkınmadaki rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 129-136. Retrieved from http://www.mahmuttekin.com.tr/userfiles/content/files/Ekoturizm%20Giri%C5%9Fimcili%C4%9Finin%20B%C3%B6lgesel%20Kalk%C4%B1nmadaki%20Rol%C3%BC.pdf (06.10.2019).
• Yurttaş, H. (2014). Kozbeyli (3. Basım). İzmir: Top Yayıncılık
• Zurnacı, N. (2012). Kırsal turizmde; girişimcilik ve örgütlenme. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23), 65-70.