Historical Significance of Maras Castle: A Visual Research

Yıl 2024, , 719 - 736, 16.05.2024

Aslıhan Ece Paköz , Ersel Oltulu

https://doi.org/10.35674/kent.1433808

Öz

This study, which aims to draw attention to the historical features of Maraş Castle and the importance of preserving it, examines the changes Maraş Castle has undergone, through visual documents. Maraş Castle, located in the central district of the Kahramanmaraş Province, is a cultural heritage that has witnessed the five thousand-year historical course of the city. The first settlements in the castle can be traced back to the beginning of the early Bronze Age. In addition to being surrounded by Roman era fortifications and harboring the Late Hittite period archeological remains, Maraş Castle, referred to as the traditional city centre since the Dulkadiroğlu era, has had an important place in the city basin. In the data collection process, first, past photographs and engravings of the castle were obtained. Then, the literature review results related to the castle’s architecture and history were evaluated together with field observations. It was found out that Maraş Caste has served different functions and undergone numerous changes in its history.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Maraş Castle, Castle, History, Preservation

Görsel Belgelerle Maraş Kalesi'nin Tarihi ve Önemi

Öz

Maraş Kalesi'nin sahip olduğu tarihsel özelliklere dikkat çekmeyi ve korunmasına katkı sağlamayı amaçlayan bu çalışmada özellikle görsel belgeler üzerinden Maraş Kalesi'nin değişimi incelenmektedir. Kahramanmaraş şehir merkezinde bulunan Maraş Kalesi, şehrin beş bin yıllık tarihsel sürecine tanıklık eden bir kültürel mirastır. Kaledeki ilk yerleşmeler en azından İlk Tunç Çağının başlarına kadar gitmektedir. Geç Hititler dönemi arkeolojik kalıntılarını barındıran, Roma dönemi surları ile çevrelenen Maraş Kalesi, sahip olduğu bu değerlerin yanında Dulkadiroğlu döneminden bugüne geleneksel şehir merkezini tanımlamasıyla da kent hafızasında önemli bir yere sahiptir. Çalışmada öncelikle kalenin geçmiş tarihli fotoğraflarına ve gravürlerine ulaşılmıştır. Bunun yanında tarihi ve mimarisiyle ilgili literatür taraması yapılarak bu konularda edinilen bilgiler yerinde yapılan gözlemlerle birlikte değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmada Maraş Kalesi'nin, tarihsel süreç içerisinde farklı işlevlerle kullanıldığı ve bir çok değişikliğe uğradığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Maraş Kalesi, Kale, Tarih, Koruma

Kaynakça

• Alman Arkeoloji Enstitüsü fotoğraf arşivi.
• Altun, A. (2010). "Kahramanmaraş Kent Dokusunda Anıt Eserler", Dağların Gazeli Maraş, İstanbul: YKY.
• Anonim (1967). Maraş İl Yıllığı.
• Anonim (2010). "Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nde Maraş", Dağların Gazeli Maraş, İstanbul: YKY.
• Anonim (2012). Maraş'ta Bir Devr-i Âlem, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları.
• Atalay, B. (1973). Maraş Tarihi ve Coğrafyası, İstanbul.
• Başgelen, N. (1998). Bir Zamanlar K.Maraş, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat.
• Başgelen, N. (2009). "Fotoğraf ve Gravürleriyle Türkiye'nin Kaleli Kentleri", Kaleli Kentleriyle Türkiye, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat.
• Eyicil, A. (2009). Yakın Çağda Kahramanmaraş, Kahramanmaraş: Ukde Yayınları.
• Gündoğdu, H. (2001). “Kahramanmaraş”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.24, İstanbul.
• Gürbüz, A. (2013). "15.-17. Yüzyıllarda Maraş Kalesi", Uluslararası Osmanlı Döneminde Maraş Sempozyumu, Cilt:3, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, s.249-260.
• Huşamadyan. Erişim 25.03.2024, https://www.houshamadyan.org/tur/haritalar/halep-vilayeti/maras-sancagi/egitim-ve-spor/egitim-cemiyetleri.html
• Internet Archive. "The Lions of Marash". Erişim 25.03.2024, https://archive.org/details/Kerr1973LionsOfMarash/page/n183/mode/2up
• Internet Archive. "The empire of the Hittites". Erişim 25.03.2024, https://archive.org/details/39020024827852-theempireoftheh/page/n235/mode/2up
• Internet Archive. "History of art in Sardinia, Judæa, Syria, and Asia Minor". Erişim 25.03.2024, https://archive.org/details/39020024848338-historyofartins/page/n59/mode/2up
• Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi, Erişim 25.03.2024. https://kahramanmaras.bel.tr/kesfedin/tarihi-kahramanmaras-kalesi
• Koç, K. (2010). Kahramanmaraş’ta Sosyal Hayatın Fiziki Yapıya Etkisi, Kahramanmaraş: Ukde.
• Konyar, E. (2008). "MÖ I. Binyılda Kahramanmaraş Gurgum Krallığı", Toplumsal Tarih Dergisi, Sayı: 180, İstanbul: Tarih Vakfı, 2008, s.60-66.
• Konyar, E. (2010). “İlk Tunç Çağı’ndan Orta Demir Çağı’na Kahramanmaraş”, Dağların Gazeli Maraş, İstanbul: YKY.
• Okumuş, E. (2013). Evliya Çelebi'nin Gözüyle Kahramanmaraş ve Çevresi, İstanbul: Ark.
• Özkarcı, M. (2007). Türk Kültür Varlıkları Envanteri Kahramanmaraş 46, Cilt: 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özkarcı, M. (2008). “Kahramanmaraş’ta Alâüddevle Bey Döneminde İnşa Edilen Mimari Eserler”, Maraş Tarihi ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş: KSÜ Yayınları.
• Tuncel, M. (2001). “Kahramanmaraş”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 24, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Yandex Maps. Erişim 25.03.2024. Koordinat: 37.586848, 36.925491