Merkezi İş Alanlarındaki Görsel Kirliliğin İncelenmesi: Balıkesir Merkezi İş Alanı Örneği

Yıl 2021, , 300 - 314, 15.06.2021

Alper Uzun , Rafet Yiğit

https://doi.org/10.35674/kent.738550

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı; Balıkesir kenti merkezi iş alanında görsel kirliliğe neden olan unsurların belirlenmesi ve ortaya çıkan bulguların değerlendirilmesidir. Bu araştırmada, konuyu ele alış biçimine göre değişen esnek bir yaklaşıma sahip olmasından dolayı nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Araştırma konusu ile ilgili literatür incelenerek görsel kirliliğe yol açan faktörlerin tablosu oluşturulmuştur. Bu tablo dikkate alınarak Balıkesir kenti merkezi iş alanında saha çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Saha çalışmaları sırasında yapılan gözlemler çekilen fotoğraflar ile desteklenmiş ve araştırmanın verileri oluşturulmuştur. Saha çalışmalarından elde edilen veriler görsel kirlilik türleri başlığı altında düzenlenmiştir. Literatürden ve saha çalışmalarından elde edilen kirlilik unsurları tabloda sahip oldukları adet sayısına göre değerlendirildiğinde sırasıyla en fazla 10 adet donatı, 8 adet diğer, 7 adet altyapı ve üstyapı, 7 adet dolaylı ve 6 adet yapı kategorisinde olmak üzere toplamda 38 adet kirlilik unsuru tabloya işlenmiştir. Balıkesir kenti merkezi iş alanındaki iş hacmi, özellikle hizmete yönelik sektörler, önemli derecede artmıştır. Bu gelişmeler merkezi iş alanının bireyler tarafından daha yoğun kullanılmasına neden olmuştur. Kullanıcı sayısının artması ve yoğun kullanım ise kalabalıklaşmaya, meydanların ve kaldırımların yetersiz kalmasına neden olmuştur. Ulaşılan bu sonuç araştırma sahasının seçilmesinde öne sürülen “mekânda dikey gelişime ve sürekliliğe sahip olması, bireysel ve toplu kullanımların fazla olması ve görsel anlamda daha fazla etkinin görülebilecek olması varsayımı”nı doğrular niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Görsel Kirlilik, Görsel Bozulma, Çevre Sorunları, Merkezi İş Alanı, Balıkesir

Examination of Visual Pollution in Central Business Districts: Balıkesir Central Business District Example

Öz

The aim of this research is to determine the elements that cause visual pollution in the Central Business Area of Balıkesir city and to evaluate the findings. In this research, the qualitative research method was adopted because it has a flexible approach that varies depending on the way it handles the subject. A table of factors causing visual pollution has been created by examining the literature on the research subject. Taking into account this table, field studies were carried out in the central business area of Balıkesir city. Observations made during field studies were supported by photographs taken and data of the research was created. Data from field studies are organized under the heading visual pollution types. When pollution elements obtained from literature and field studies are evaluated according to the number of pieces they have in the table, a total of 38 pollution elements were processed in the table, including a maximum of 10 equipment, 8 other, 7 infrastructure and superstructure, 7 indirect and 6 building categories respectively. The business volume in the central business area of Balıkesir city, especially the service sectors, has increased significantly. These developments have led to more intensive use of the central business area by individuals. The increase in the number of users and heavy use caused it to become crowded and the squares and sidewalks to become inadequate. This result confirms the “assumption that it has vertical development and continuity in space, that individual and collective uses are excessive, and that more effects can be seen in a visual sense” put forward in the selection of the research site.

Anahtar Kelimeler

Visual Pollution, Visual Distortion, Environmental Problems, Central Business District, Balıkesir

Kaynakça

• Akın, G. (2009). Ekoloji-Çevrebilim ve Çevre Sorunları. Ankara: Tiydem Yayıncılık.
• Akman, K. (2020). Kent Meydanlarının Önemi ve Değişen İşlevi. Akademik Düşünce Dergisi, 1 (17-33).
• Aliağaoğlu, A. ve Uğur, A. (2010). Şehir Coğrafyası. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Aliağaoğlu, A. ve Yılmaz Çildam, S. (2017). Balıkesir'de Şehirsel İmaj: Şehirsel Problemlerin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Doğu Coğrafya Dergisi, 22 (37).
• Alwah, A.A.Q., Wen, L. ve Alwah, M.A.Q. (2019). Analysis of Visual Pollution of the Urban Environment in the Old City of Ibb. Third Engineering Conference - Faculty of Engineering, University of Aden, Yemen: Aden.
• Anciaes, P. R. (2015). Visual Pollution. İn (Mark Garrett) Encyclopedia of Transportation: Social Science and Policy.. California: SAGE Publications, 1709-1711.
• Arısu, S. (2018). Kentsel Tasarım Kavramında Kentsel Tasarım Rehberlerinin Yeri ve Önemi. Kent Akademisi, 11(2), 243-255.
• Atta, H. A. (2013). Visual pollution and statistic aldetermination in some of Karrada district main streets/Baghdad. Journal of Engineering, 19(3), 414-428.
• Banerjee, S. (2017). A study of visual pollution and its effect on mental health. Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, 4 (30), 4768-4771.
• Bankole, O. E. (2013). Urban environmental graphics: impact, problems and visual pollution of signs and billboards in Nigeriancities. International Journal of Education and Research, 1(6), 1-12.
• Bogenç, Ç., Bekçi, B. ve Üçok, M. (2018). Kent parklarında sosyalleşme mekânlarında ki görsel kalite değerlendirmesi; Rize sahil parkı örneği. In Proceedings of European Conference On Scıence, Art & Culture (ECSAC-2018), Antalya, 381-386.
• Bölükoğlu, H. İ. (2003). Görsel Kirlilik ve Sanat Eğitimi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 101-112.
• Çubukçu, E., Ekşioğlu Çetintahra, G. ve Sarıca, C. (2010). Şehirlerde Görsel kirlilik Önlenebilir mi? Ticari Tanıtım Levhalarının Sayısı ve Rengi Üzerine Deneysel Bir Çalışma. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26 (4), 387-400.
• Elena, E., Cristian, M. ve Suzana, P. (2012). Visual pollution: A new axiological dimension of marketing. Annals of Faculty of Economics, University of Oradea, Faculty of Economics, 1 (2), 820-826.
• Elmas, E. S. (2005). Çamlıca-Altunizade-Bağlarbaşı tarihsel çevresi değerlendirme ve Çamlıca'da ahşap bir köşkün koruma projesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Elmas, E. S. (2021). Kentsel Dönüşüm Uygulama Stratejisinin Belirlenmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) Kullanımı: “Sancaktepe İlçesinde Bir Uygulama”. Murat Dal (Ed.). Mimarlık Bilimleri ve Teknolojileri içinde (s. 261-293). Fransa: Livre de Lyon.
• Görmez, K. (2003). Çevre Sorunları ve Türkiye. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Gündoğdu, H. M., Kuru, A. ve ÖZKÖK, M. K. (2016). Kırklareli kent algısı üzerine deneysel bir çalışma. İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 7(18), 48-79.
• Güney, E. (2002). Türkiye Çevre Sorunları. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Güney, E. (2004). Çevre Sorunları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karabay Ayataç, H. (2000). Planlama Sürecinde Kentsel Tasarımın Yeri ve Rolünün Tanımlanması İçin Bir Yöntem Denemesi; Örnekleme Alanı Türkiye. (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kaypak, Ş. (2019). Kentin Yüzünü Kirleten Görsel Kirlilik; Antakya Örneğinde. [Bildiri]. M. Fatih Bilal Alodalı ve Samira Khadhraoi (Ed.). İKSAD 3. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri, 8-10 Mart 2019, 294-308, İKSAD Publications.
• Keleş, R. (1987). Türkiye'de Kentbilim Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
• Keleş, R. ve Hamamcı, C. (1998). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Mirioğlu, G. (2019). Balıkesir Kentinde Kadınların Kamusal Mekân Kullanımı: Feminist Bir Perspektif. (Doktora Tezi). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öğütveren, Ü. B. (2016). Çevre Sorunları ve Politikaları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Önder, S. ve Konaklı, N. (2002). Görsel Kirlilik ve Konya Kenti Örneğinde İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(30), 28-37.
• Öner, R. (2016). Çevre Sorunları. Aysel Aydın Kocaeren (Ed.). Çevre ve Enerji, 113-155. Ankara: Nobel.
• Portella, A. (2016). Visual Pollution: Advertising, Signage and Environmental Quality. New York: Routledge.
• Türk, Ş.Ş. (2003). Türkiye’de İmar Planı Uygulamalarında Yeni Bir Sistem Yaklaşımı. (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Voronych, Y. (2013). Visual Pollution of Urban Space in Lviv. Space & Form, 20, 309-314.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, H., Yıldız, E. ve Önal, G. (2007). Stratejik Kentsel Planlama ve Gelecek Çalışmaları: Dünya Örnekleri ve Yöntemler. (Araştırma Projesi). Projem İstanbul. İstanbul Üniversitesi Mimarlık Fakültesi.
• Yıldız, S. G. (2016). Çevre Bilinci ve Eko-Kent Planlaması: Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi Örneği. (Doktara Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, S., Bulut, Z. ve Alper, H. (2002). Kentsel Mekânlarda Yaşanan Görsel Kirlilik ve Erzurum Örneği. [Bildiri]. 1. Ulusal Çevre Sorunları Sempozyumu, 749-755.
• Yılmaz, D. ve Sağsöz, A. (2011). In the context of visual pollution: Effects to Trabzon city center silhoutte. Asian Social Science, 7 (5), 98-109.