Kentsel Yenilemede Katılımcı Yaklaşım Tarzının İrdelenmesi: Isparta “Karaağaç Mahallesi” Örneği

Yıl 2021, , 748 - 764, 15.09.2021

Büşra Cesur Durmaz , Atila Gül

https://doi.org/10.35674/kent.950428

Öz

Kent peyzajı ve yaşam kalitesi, özellikle yoğun nüfus artışı, teknolojik faaliyetler ve mekansal büyüme gibi faktörlerin etkileşimi sonucu zarar görmektedir. Bu bağlamda kentsel alanların daha yaşanılabilir olabilmesi için kentsel yenileme projeleri önem kazanmıştır. Ancak kentsel yenileme çalışmaları yapılırken kullanıcı talepleri ve katılımcıların dikkate alınmaması, bütüncül değil parsel ölçeğinde kurgulanması, çevreyle uyumlu işlevsel yaklaşımların benimsenmemesi gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın amacı, kentsel yenileme projelerinin insanlar üzerinde oluşturduğu etkilere dikkat çekmek; Isparta Karaağaç mahallesinde yerel halkın kentsel yenilemeye karşı nasıl bir tavır sergilediğini görmek; kentsel yenileme projelerinden talep ve beklentilerini ortaya koymak ve katılımcı bir yaklaşım tarzının oluşmasını sağlamaktır. Paydaşlarla yapılan 300 anket çalışması sonucunda elde edilen veriler SPSS programında Person Ki-Kare yöntemi kullanılarak ikili karşılaştırmalarla değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan veriler doğrultusunda kentsel yenileme projelerinde katılımcı yaklaşımlı strateji planı oluşturulmuştur. Sonuç ve öneriler bölümünde kentsel yenileme çalışmalarında ki sosyal boyut irdelenerek sorunlara çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Yenileme, Sosyal Boyut, Anket, Person Ki-Kare Yöntemi, Isparta.

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

4498-YL1-15

Teşekkür

Bu makale, Büşra Cesur'un Prof.Dr. Atila Gül danışmanlığında yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Examination of Participatory Approach in Urban Renewal (Ur); Example in Isparta-Karaağaç District

Öz

Urban landscape and quality of life are particularly affected by factors such as intensive population growth, technological activities and spatial growth. In this context, urban renewal projects have become important in order to make urban areas more liveable. However, when urban renewal works are carried out, problems arise such as the disregarding of users' demands and their opinions, construction on a parcel scale rather than a whole, the not adoption of environment-friendly functional approaches. The aim of this study is; to draw attention to the effects that urban renewal projects have on people; to see how the local people behave towards urban renewal in the Isparta Karaağaç neighbourhood; to reveal demand and expectations from urban renewal projects and to provide the formation of a participatory approach. Therefore the data obtained as a result of the 300 questionnaire study with shareholders were evaluated by pair-wise comparison using the Person Chi-Square method in the SPSS program. In the direction of the resulting data, a participatory approach strategy plan was composed in urban renewal (UR) projects. In the conclusion and suggestions section, the social dimension in UR studies was examined and solution offers for the problems were developed.

Anahtar Kelimeler

Urban Renewal, Social Life, Survey, Person Chi-Square Method, Isparta.

Proje Numarası

4498-YL1-15

Kaynakça

• Ataöv, A., & Osmay, S. (2007). Türkiye'de Kentsel Dönüşüme Yöntemsel Bir Yaklaşım [A methodological approach to urban transformation in Turkey]. METU JFA, 24(2), 57-82. Retrieved from http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2007/cilt24/sayi_2/57-82.pdf
• Aykal, F. D., Murt, Ö., Korkmaz, M., & Acar, B. (2007). Kentsel Dönüşüm Yaklaşımında Kullanıcı Memnuniyet Analizi [The analysis of user satisfaction in urban transformation projects]. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Faculty of Education, 8, 95-111. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/787221
• Bal, Ö. H. (2008). İzmir’de Kentsel Dönüşüm Süreci’nin İzmir Cennetçeşme Mahallesi Üzerinden İrdelenmesi [Investıgatıon of Urban Transformatıon Process on İzmirçennetçeme District (Master dissertation)]. Dokuz Eylül University, Institute of Science and Technology, İzmir.
• Baş, T. (2013). Anket Nasıl Hazırlanır? Uygulanır? Değerlendirilir? [How to Prepare a Survey? How is the Survey Applied? How is the Survey Evaluated? (7th ed.)]. Ankara: Seçkin Publishing.
• Birik, M. (2014). Mekansal Çeşitlilik Açısından Kentin Sorgulanaması [Questioning the city in terms of urban diversity]. In N. Erdoğan (Ed), Urban transformation: economic, social and physical aspects, Proceedings vol 1, (pp. 349-361). CNR Press.
• Cesur, B., & Gül, A. (2017). Ülkemizde Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar ve İrdeleme [Problems in Urban Renewal Implementation in Our Country and Discussion]. In K. Temurçin, M. Dulupçu (Ed), Süleyman Demirel University, Spatial and Regional Transformations in Turkey (pp. 227-242). Süleyman Demirel University Press. ISBN: 978-605-9454-04-9
• Çetinkaya, D. M. (2013). Kentsel Dönüşüm Alanlarında Sosyal Yaşam ve Kentsel Yeşil Alanlar Gereksiniminin Kayseri Yıldırım Beyazıt Mahallesi Örneğiyle İrdelenmesi [The study on the need for social life and urban green areas in urban transformation areas with the sample of Kayseri Yıldırım Beyazıt District (Master dissertation)]. Süleyman Demirel University, Institute of Science and Technology, Isparta. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Eke, F., & Uğurlar, A. (2004). Kentsel Dönüşüm:Başarı Mı? Hata Mı? [Is urban transformation a success? mistake?] Changing, Transforming City and Region 8 November World Planning Day 28. Colloquium, Proceedings vol 1 (pp.381-389). BRC Press. Retrieved from https://www.academia.edu/3460196/Kentsel_D%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCm_Ba%C5%9Far%C4%B1_m%C4%B1_Hata_M%C4%B1
• Genç, F. N. (2008). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm: Mevzuat ve Uygulamaların Genel Görünümü [Urban Transformation In Turkey: General View of Legislation and Practices]. Celal Bayar University Journal of Yönetim ve Ekonomi, 15 (1), 115-130.
• Göksu, A. F., Akalp Akyalçın, S., & Özkan, M. (2014). Sosyal Etki Raporu [Social impact report (Urban Vision Platform)]. August 3, 2017, Retrieved from https://www.slideshare.net/KentselVizyonPlatformu/sosyal-etki-deerlendirme-sed-raporu-35834385
• Gümüşboğa, B. (2009). Katılım Ekseninde Kentsel Dünüşüm: Altındağ Aktaş Mahallesi Örneği [Urban regeneration in the framework of participation: the sample of Altındağ Aktaş District (Master dissertation)]. Ankara University, Institute of Social Sciences, Ankara. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Kahraman, T. (2006). İstanbul Kentinde Kentsel Dönüşüm Projeleri ve Planlama Süreçleri. Planlama, 2: 93–101.
• Kara, A. (2013). Kentsel Dönüşümlerde Kentsel Kimliğin Sürdürülebilirliği: Trabzon Zağnos Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi [Sustainability of urban identity on urban renewal: Trabzon Zagnos Valley an example to urban renewal project (Master dissertation)]. Karadeniz Technical University, Institute of Science and Technology, Trabzon. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Karadağ, A., & Mirioğlu, G. (2014). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Politikalari ve Uygulamaları Üzerine Coğrafi Değerlendirmeler: İzmir Örneği [Geographical Assessments on Urban Transformation Politics and Projects in Turkey: Case of İzmir]. Journal of Ege Coğrafya, 20(2), 41-57.
• Kılıç, T., & Hardal, S. (2014). Kentsel dönüşümün sosyal ve mekansal yansımalarına bir örnek: Sarıgöl Mahallesi (Gaziosmanpaşa-İstanbul) [Un exemple de reflexions spatiales et sociales de transformation urbaine: Quartier de Sarıgöl (Gaziosmanpaşa‐İstanbul)]. Journal of Türk Coğrafya, 62, 1‐7. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/198398
• Kınık, A. U., & Kınık, P. (2014). Kentsel Dönüşümde Konsept ve Kimlik Sorunu [The challenge of changing identity in urban transformation process: Kağıthane Case]. In N. Erdoğan (Ed), Urban transformation: economic, social and physical aspects, Proceedings vol 1, (pp. 95-105). CNR Press.
• Mumford, L. (2011). “What is a City?”: Architectural Record (1937) (5th ed.). Routledge
• Polat, S., & Dostoğlu, S. (2007). Kentsel Dönüşüm Kavramı Üzerine: Bursa’da Kükürtlü ve Mudanya Örnekleri [On the concept of urban regeneration: samples of Kükürtlü and Mudanya in Bursa]. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 12(1). Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/202786
• Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, & Isparta Provincial Culture and Tourism Directorate. (n.d.). Population. March 10, 2016, Retrieved from https://isparta.ktb.gov.tr/TR-71026/nufus.html
• Republic of Turkey Ministry of Environment and Urbanisation, & Isparta Provincial Environment and Urbanization Provincial Directorate. (2017). oIsparta Province 2016 Environmental Status Reporto. https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Isparta_icdr2016.pdf
• Roberts, P. (2000). The evolution, definition and purpose of Urban Regeneration. In: P. Roberts & H. Sykes (Eds.), Urban Regeneration: A Handbook, (pp. 9-36). London: Sage. http://dx.doi.org/10.4135/9781446219980.n2
• Sekmen, S. (2007). Kentsel Dönüşüm Üzerine Bir Model Önerisi: İzmir Ferahlı Mahallesi Örneği [A Model Proposal on Urban Transformation: The Case of İzmir-Ferahli District (Master dissertation)]. Dokuz Eylül University, Institute of Science and Technology, İzmir.
• Sönmez Özbek, İ. (2005). Kentsel Dönüşüm Süreçlerinde Aktörler-Beklentiler-Riskler [In urban transformation processes actors-expectations-risks]. The Journal of Ege Mimarlık, 1-53. Retrieved from http://www.izmimod.org.tr/egemimarlik/53/53_s16-21.pdf
• Şişman, A., & Kibaroğlu, D. (2009). Dünyada ve Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları [Urban transformation applications in the world and in Turkey]. UCTEA Chamber of Survey and Cadastre Engineers 12. Turkey Map Technical and Scientific Congress, Ankara. Retrieved from http://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/0e6be4ce76ccfa7_ek.pdf
• Tekedar, B., & Polat, E. (2020). Sürdürülebilir Kentsel Dönüşüm Çerçevesinde Isparta Kent Merkezinin İncelemesi [Investigation of Isparta City Center within the Framework of Sustainable Urban Transformation]. The Journal of Architectural Sciences and Applications, 5 (1), 35-49. DOI: 10.30785/mbud.647356.
• Turkish Statistical Institute. (2020). Population Statistics. December 5, 2016, Retrieved from https://www.tuik.gov.tr/
• Uysal, Ü. E. (2006). Soylulaştırma Kuramlarının İstanbul’da Uygulanabilirliği: Cihangir Örneği. Planlama, 2: 77-92.
• Üstün, G. (2009). Kentsel Dönüşümün Hukuki Boyutu [Legal dimension of urban transformation (1rd ed.)]. İstanbul: 12 Levha Press.
• Yazıcı, N., Dönmez, Ş., & Kuş Şahin, C. (2014). Isparta Kenti Peyzaj Düzenlemelerinde Kullanılan Bazı Bitkilerin Kurakçıl Peyzaj Tasarımı Açısından Değerlendirilmesi [Evaluation in terms of xeric landscape design of some plants used in landscape designs in Isparta]. Kastamonu Universities Journal of Forestry Faculty, 14(2), 199-208. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/325043
• Yüksel, Ö. (2007). Kentsel Dönüşümün Fiziksel ve Sosyal Mekâna Etkisi: Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi [The Effect of the Urban Regeneration on Physical and Social Space: Urban Regeneration Project of North Ankara Entrance (Master dissertation)]. Gazi University, Institute of Science and Technology, Ankara.
• Zamanov, A., & Bahçelioğlu, İ. (2013). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Aktörleri ve Ortaklık Modeli [Urban transformation actors and partnership model in Turkey]. (CRP488-Institutional aspects of urban and regional planning). Retrieved from https://docplayer.biz.tr/3942355-Turkiye-de-kentsel-donusum-aktorleri-ve-ortaklik-modeli.html