Türk Çocuk Edebiyatındaki Savaş ve Göç Konulu Hikâyelerin İleri Yavrutürk Çocuk Dergisindeki Örnekleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 24, 162 - 172, 15.12.2015

Mustafa Said Kıymaz , Necati Kıymaz

Öz

Toplumsal hafızada kalıcı izler bırakan hadiseler, edebî ürünlerin ortaya çıkmasındaki önemli
etkenler arasındadır. Osmanlı Devleti’nin Avrupa devletleri karşısında yaşadığı toprak kayıpları,
o coğrafyalarda yaşayan Müslüman halkın daralan bir çember halinde Anadolu’ya göçüne sebep
olmuştur. Özellikle Osmanlı’nın yıkılışına yakın zaman diliminde yaşanan Balkan Savaşları,
başta İstanbul olmak üzere diğer Anadolu şehirlerine yoğun bir nüfus hareketini doğurmuştur.
Bu çalışmada 1976-1977 yılları arasında yayımlanan ve 38 sayılık bir ömre sahip olan İleri
Yavrutürk dergisinin tüm sayıları taranarak savaş ve göç ile ilgili olan çocuk hikâyeleri tespit
edilmiştir. Tespit edilen bu metinler, çocuk okurlara vermek istedikleri iletiler ve bu iletilerin
verilme biçimleri açısından incelenmiştir. Bazı örneklerde vatan sevgisinin önemini vurgulamak
adına yüksek şiddet içeren sahnelere yer verildiği görülmüştür. Çocuk okurlara çeşitli değerler
kazandırmak ile onları edebiyattan ve kitaptan korku ve şiddet yolu ile soğutmak arasındaki ince
çizginin vurgulandığı bu çalışmada incelenen metinlerin kısa özetlerine de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Savaş, hikâye, çocuk dergisi

AN ASSAY ON EXAMPLES OF WAR AND IMMIGRATION STORIES IN TURKISH CHILDREN’S LITERATURE FOUND IN “ILERI YAVRUTURK” CHILDREN’S JOURNAL

Öz

Events that leave permanent marks on social memory are among the significant factors that result in literary works. Loss of Ottoman lands due to wars lost against European nations caused the mass migration of Muslim population living on these lands within a shrinking circle to Anatolia. Especially during the time period that coincided with the fall over of the Ottoman Empire and Balkan wars, a mass migration occurred towards mainly Istanbul and other Anatolian cities. The present study scans all 38 published volumes of İleri Yavrutürk (Progressive Turkish Youth) magazine between 1976 and 1977 to identify children’s stories about war and immigration. Identified manuscripts were scrutinized based on their messages for child readers and the methods that these messages were communicated with. It was observed that scenes containing extreme violence were included in certain examples to underline the significance of patriotism. In the present study where the fine line between the child readers acquiring various values and taking a dislike in literature and books due to fear and violence was stressed, short summaries of the manuscripts scrutinized were also included

Anahtar Kelimeler

War, story, child magazine