Kent Meydanlarının Fiziksel Mekan Kalitesi: İstanbul Taksim Meydanı ve Yakın Çevresi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 29 - 41, 15.03.2019

Belma Acarlı Tuğba Kiper , Aslı Korkut

Öz

Kent meydanları, geçmişten günümüze
bulundukları dönem ve yerin etkisi ile biçimlenmiş odak noktalarıdır.  Zaman içerisinde dönüşüm ve değişim yaşayan
meydanlar, kentlerin hem aynası hem belleği olmuşlardır.  Her dönem kent  ve kullanıcılar için sosyo-kültürel, işlevsel
ve görsel açıdan pek çok katkı sağlayarak kentin mekansal kalitesini etkilemişlerdir.  Bu anlamda, çalışmada "Kentsel mekan
kalitesinin belirlenmesinde, kent meydanlarının fiziksel mekan kurgularının
etkili olacağı öngörüsü" ile,  
İstanbul İli Taksim Meydanı ve yakın çevresinin fiziksel mekan
kalitesinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla, Taksim Meydanı ve yakın
çevresinde,  fiziksel kaliteye yönelik
parametreler  belirlenmiştir.  Belirlenen parametreler  çerçevesinde alan tespitleri yapılarak,
mekansal analizler gerçekleştirilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Kent meydanı, kalite, mekan kalitesi

Physical Space Quality of Urban Squares: Istanbul Taksim Square and its Surrounding Area

Öz

Urban squares are the focal points
shaped by the influence of the period and the place they are exist from the
past to nowadays. The squares that have undergone transformation and change
over time have become both a mirror and a memory of the cities. Each period,
they  have affected the spatial quality
of the city by making many contributions in terms of socio-cultural, functional
and visual aspects for the city and its users. In this sense, the aim of the
study was to determine the quality of the physical space of Taksim Square and
its near  surroundings in city of  Istanbul with anticipating that “physical
space constructions of urban squares will be effective in determining the
quality of urban space". For this purpose, parameters related to physical
quality were determined in Taksim Square and its vicinity. Spatial analysis was
carried out by making field determinations within the framework of the
determined parameters.

Anahtar Kelimeler

Urban square, quality, quality of space, Taksim Square

Kaynakça

• 1-Baslo, M. (1998). Tarih boyunca Galata-Beyoğlu kurgusunun gelişimi ve XIX. Yüzyıl otellerinin bu gelişime etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans), Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 2-Çınar Altınçekiç H.S., Engin, B., Tanfer, M. (2014). Tarihsel süreç içindeki kent kimliğinin mekansal kalite değerlendirmesi üzerine bir araştırma (Taksim Meydanı). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2: 132-148.
• 3- Çulcuoğlu, G. (1995). Meydanların önemi ve tarihsel gelişimi, Bilkent Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara, s.19-20.
• 4-Edward, T. (1966).The Hidden Dimension. Garden City, N.Y. : Anchor Books.
• 5-Ektiren, M.T. (2017). Kent meydanlarının kent kimliği ile ilişkisi. Kent Akademisi. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 10(2): 240-254.
• 6-Erdönmez, E. ve Abay, E. (2018). Roma Popolo Meydanı bağlamında kamusal mekan kalitesinin ölçülmesi, Kent Akademisi, 11 (33), Issue 1, 44-59.
• 7-Franz, G. (2005). An empirical approach to the experience of architectural space, Dissertation at the Max Planck Institute for Biological Cybernetics, Tübingen and the Bauhaus University, Weimar.
• 8-Gelen, S. (2016). Mekansal kimliğin sürdürülmesinde tarihi kent merkezlerinin kamusal gücünün kentsel tasarım bağlamında değerlendirilmesi: İstiklal Caddesi Aksı ve Taksim Meydanı (İstanbul) örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans), Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 9-Greene, S. (1992). Cityshape: communicating and evaluating community design, American Planning Association. Journal of the American Planning Association, 58(2): 177-189.
• 10-İnceoğlu, M. (2007). Kentsel açık mekânların kalite açısından değerlendirmesine yönelik bir yaklaşım: İstanbul meydanlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü,İstanbul.
• 11- İnceoğlu, M. ve Aytuğ, A. (2009). Kentsel mekanda kalite kavramı. Megaron, 4(3): 131-146.
• 12- Karaman, A. , Ünsal, F., Karabey, H., Tekökoğlu, T., Erbey, E. (2011). Beyoğlu Kentsel Sit Alanı. Kegelya Kentsel Gelişmeyi İnceleme ve Yönlendirme Atölyesi, 1: 1-343.
• 13- Moughtin, C. (2003). Urban design ‘street and square’. Butterworth Architecturral Press, Oxford. 14- MSGSÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, (2013). Gezi'den sonra Taksim paneli. Taksim Timeline Projesi.
• 15-Nasar J.L. (1998). The evaluative image of the city. Thou sand Oaks, CA: Sage Publications.
• 16- Öztan, Y. (1998). Kentler ve meydanlar. Maison Française Dergisi, 33, 154-157.
• 17-Sancar , C., Acar, C. (2016). Türkiye’de kent peyzajının yeni yüzleri olarak meydanlar: Trabzon-Ortahisar “Atatürk Alanı” Dönüşüm Projesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi . 6 (13): 57-73.
• 18-Sümerkan, M. R. (1990). Biçimlendiren etkenler açısından Doğu Karadeniz kırsal kesiminde geleneksel evlerin yapı özellikleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• 19- Türkoğlu, H. (2002). Kentsel imge: İstanbul'dan Bulgular. İTÜ Dergisi, 1: 57-64.
• 20-Uzgören, G., Erdönmez, M.E. (2017). Kamusal açık alanlarda mekan kalitesi ve kentsel mekan aktiviteleri ilişkisi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. MEGARON, 12(1):41-56.
• 21- URL-1, http://www.pps.org/info/newsletter/december 2005/ squares_ principles? referrer = newsletter _email. 10.05.2018
• 22-URL- 2. http://www.skb.gov.tr/wp content/ uploads/ 2012/ 09/ İSTANBUL-MEYDANLARI.pdf; 08.07.2018