Bireylerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Belirlenmesi (Tokat Merkez İlçe Örneği)

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 214 - 224, 15.06.2019

Rüveyda Yüzbaşıoğlu , Esra Kaplan

https://doi.org/10.35674/kent.561859

Öz

Globalleşen dünyada,
 çevreye ilişkin problemlerin artış
göstermesi, çevreci ürünlere olan ilgi duyarlılığını da beraberinde
getirmektedir. Bu bağlamda bireylerin satın alma davranışlarındaki çevre
bilincini ortaya koymak amacıyla çalışma çok yönlü incelenerek istatistiki
olarak değerlendirmeler yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda bireylerin
sosyo-demografik özellikleri incelendikten sonra, satın almadaki bilinç
düzeylerini belirlemek için bir takım sorular sorulmuş ve soruların puanlama
sistemi uygulanmıştır. Bu puanlama sonucu bireylerin %69.45’i bilinç seviyesi
yüksek olarak belirlenmiştir.

Bireylerin
çevre konularına önem verdiği, çevreye ilişkin haberleri izlediği, çöplerini
ayrıştırma konusunda önem gösterdikleri ve ambalajlı ürünlerin etiketlerini
okuma hassasiyeti olduğu gözlenmiştir. Bireylerin geri dönüşümlü ürünleri
bildiği tanıdığı söylenebilir. Bireylerin çevre kirliliğine ilişkin farkında
olunduğunun ancak korunması gereken bilgiler hakkında bilgi eksiliğinin
olduğunun, yani bireylerin çevre konularında bilinçli olma potansiyeli olduğu
araştırma sonuçları doğrultusunda söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Çevre bilinci, Çevre duyarlılığı, Davranış, Satın alma

Determination of Evironmental Awareness in Purchasing Behavior of Individuals (The Case of Tokat Central Country)

Öz

After examining the
socio-demographic characteristics of individuals, a number of questions were
asked about the levels of awareness in the acquisition and the scoring system
of the questions was applied. In terms of this scoring, 69.45% of individuals
were designed to have high levels of consciousness.

It has been observed that the
individuals have the sensitivity to read the environmental issues, the
insignificance about the environmental issues, the importance of separating the
garbage and the fact that they are packaged. It can be said that individuals
know that they know recycled products. You need to be aware of the
environmental pollution of individuals, but it is necessary to say that you do
not extend information about the necessary information, that is, individuals
have the potential to be conscious of environmental issues.

Anahtar Kelimeler

Environmental awareness, Environmental sensitivity, behavior purchasing

Kaynakça

• Alkaya, A , Çoban, S , Tehci, A , Ersoy, Y . (2016). Çevresel Duyarlılığın Yeşil Ürün Satın Alma Davranışına Etkisi: Ordu Üniversitesi Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0 (47), 121-134.
• Aracıoğlu, R., Tatlıdil, R., (2009). Tüketicilerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Etkileri. Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review, 9 (2): 435-461.
• Armağan, E , Karatürk, H . (2014). Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Aydın Bölgesindeki Tüketicilerin Çevreye Duyarlı Ürünlerı Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 1-17.
• Benli T. & Karaosmanoğlu K. & Taş Ö. (2017), Çalışan Bireylerin Yeşil Ürün Reklamlarına Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Demografik Özelliklerine Göre Farklılıkları, BMIJ, 5(4): 235-256.
• Biswas, A., Roy, M., (2015). Green Products: An Exploratory Study On The Consumer Behaviour İn Emerging Economies Of The East. Journal Of Cleaner Production 87 , 463-468.
• Buğday, E , Babaoğul, M . (2016). Bilinçli Tüketim Kavramının Boyutları: Bilinçli Tüketim Davranışının Yeniden Tanımlanması. Sosyoekonomi, 24 (30), 187-206.
• Çabuk, S., Nakıboğlu, B., Keleş, C. (2008). Tüketicilerin Satın Alma Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), s. 85-102.
• Çelik, Ş. 2012. Türkiye deki İllerin Bitkisel Üretiminin Faktör Analizi ile İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri dergisi, 22(2), 69-76.
• Çelik, Ş. ve A.Tatlıyer 2016. Ranking of provinces in Turkey according to numbers of animals through factor analysis. International Journal of Development Research, 6(2), 6620-6626.
• Dölekoğlu C. Yurdakul O. (2004) Adana İlinde Hane Halkının Beslenme Düzeyleri ve Etkili Faktörlerin Logit Analizi İle Belirlenmesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 8: 62–86.
• Duru, M , Şua, E . (2013). Yeşil Pazarlama ve Tüketicilerin Çevre Dostu Ürünleri Kullanma Eğilimleri. Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 9 (2), 126-136.
• Field,A. 2000. Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: SAGE Publication.
• Kalaycı Ş. (2010) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. BRC Matbaacılık, Ankara.
• Karpati L., Szakal Z. (2009) Marketing Characteristics of Tokaj Wine Specialities Based on Factor and Cluster Analyses. Applied Studies in Agribusiness and Commerce – APSTRACT Agroinform Publishing House, Budapest. p: 93-102.
• Keleş, C. 2007. Yeşil Pazarlama Tüketicilerin Yeşil Ürünleri Tüketme Davranışları ve Yeşil Ürünlerin Tüketiminde Kültürün Etkisi ile İlgili Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme ABD, (Yüksek Lisans Tezi).
• Khare, A. (2015) "Antecedents To Green Buying Behaviour: A Study On Consumers İn An Emerging Economy", Marketing Intelligence & Planning, Vol. 33 Issue: 3, Pp.309-329.
• Kızıloğlu R., Kızılaslan H. (2013) Consumer behaviors on food purchasing places: A case study of red meat consumption in Turkey, Research&Reviews in Biosciences (RRBS), ISSN : 0974 – 7532, 7 (11), 453-459.
• Kızıloğlu R., Kızılaslan H., Gökçe C. (2013) Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Yeşil Gıda Ürünleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Tutumları Üzerine Araştırma. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 6, 19-30.
• Kızıloğlu, R. ve H. Kızılaslan, 2015. TR 83 Bölgesinde Süt ve Süt Ürünleri Tüketiminde Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler Ve Talebinin Belirlenmesi. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü TEPGE, Yayın No: 274, ISBN: 978-605-9175-52-4.
• Korkmaz, M., Atay, L., Yıldırım, M., (2017). Yeşil Ürün Satın Alma Davranışı, Kişilerarası Etkilenme Eğilimi ve Sosyal Etki Arasındaki İlişki: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/ Journal of Travel and Hospitality Management 14 (3), 40-52.
• Kurtuluş K. (2004) Pazarlama Araştırmaları (Genişletilmiş 7. Baskı). Literatür Yayınları, Yayın No: 114, s:397-418, İstanbul.Liobikienė, G., Mandravickaitė, J., Bernatonienė, J., (2015). Theory Of Planned Behavior Approach To Understand The Green Purchasing Behavior İn The EU: A Cross-Cultural Study. Ecological Economics Volume 125, Pages 38-46.
• Maichum, K., Parichatnon, S., Peng, KC., (2016). Application of the Extended Theory of Planned Behavior Model to Investigate Purchase Intention of Green Products among Thai Consumers. Sustainability 8, 1077; 1-20.
• Medeiros, JF., Ribeiro JJD., Cortimiglia MN., (2016). Influence of perceived value on purchasing decisions of green products in Brazil. Journal of Cleaner Production 110, 158-169.
• Ness M. (2000) Multivariate Techniques in Marketing Research. Curso de Especializacion Postuniversitaria en Marketing Agroalimentario, CHIEAM, Spain.
• Onurlubaş, E., Yıldız, E., Yıldız, S., Dinçer, D., (2017a). Tüketicilerin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Bursa İli Örneği. III. IBANESS Congress Series – Edirne / Turkey, 04-05 Mart, s:281-290.
• Onurlubaş, E., Yıldız, E., Yıldız, S., Dinçer, D., (2017b). Sosyal Medya Uygulamalarının Tüketici Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkileri: Facebook Örneği. III. IBANESS Congress Series – Edirne / Turkey, 04-05 Mart, s:291-297.
• Suki, NM., (2016). Consumer Environmental Concern And Green Product Purchase İn Malaysia: Structural Effects Of Consumption Values. Journal Of Cleaner Production Volume 132, Pages 204-214.
• Tabachnick B.G., Fidel S.L . (2001) Using Multivariate Statistics, 4th Edition, Boston.
• Tayfun Özgüven, N., Öçlü, B. (2016). Çevreci Ürünlerin Tüketicilerin Satın Alma Kararlarındaki Yeri Üzerine Bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 185-198.
• Tekin V.N. (2007) SPSS Uygulamalı Bilimsel Pazarlama Araştırmaları. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Topçu, Y. 2006. Süt Ürünlerinde Marka Rekabeti ve Tüketici Davranışları: Erzurum İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, (Doktora Tezi).
• Türkmen, M., Sarıkaya, N., Saygılı, M . (2013). Öğrencilerin Çevresel Duyarlılık Düzeylerinin Satın Alma Davranışına Etkisi Üzerine Bir Araştırma: Sakarya Üniversitesi Örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (2), 238-249.
• Yadav, R., Pathak, GS., (2016). Young Consumers' İntention Towards Buying Green Products İn A Developing Nation: Extending The Theory Of Planned Behavior. Journal Of Cleaner Production Volume 135, Pages 732-739.
• Yaraş, E , Akın, E , Şakacı, B . (2012). Tüketicilerin Çevre Bilinci Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 9 (35), 117-126.
• Yeniçeri, T . (2009). Tüketicilerin Çevre Bilinci ve Çevreye Duyarlı Satın Alma Davranışlarına Yönelik Bir Pilot Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9 (17), 310-326.
• Yıldız, E., Barut, A. (2016) Yeşil Pazarlama Karması, Çevresel Kaygı ve Çevresel Bilginin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi. GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7 (16), 158-171.
• Yılmaz, V. 2009. Türkiye Akarsuları Su Kalitesi Parametrelerinin Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz Yöntemleriyle İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği ABD, (Yüksek Lisans Tezi).