Determination of Spatial Preferences Based on Visual Perception in Urban Landscape: Case of Topkapı City Park

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 4, 765 - 778, 15.12.2019

Gülseren Bakırcı Tuğba Kiper

https://doi.org/10.35674/kent.620790

Cited By: 3

Öz

Urban
landscapes are perceived differently by people in accordance their values.
Evaluations that occur as a result of perception guide the planning and design
processes by affecting the environmental preferences of the people. In this
context, it is aimed to determine the spatial preferences of the landscape with
the method developed based on visual perception. For this purpose, areas that
have visual appeal have been identified based on the perceptions of experts and
users in the example of Topkapı City Park. 43 photographs from different points
of Topkapı City Park were evaluated by experts and users using Likert scale
based on 8 parameters (naturalness, harmony, maintenance, simplicity, excitement,
order, trust and beauty of the landscape) withing the framework of the method.
Evaluations were interpreted within the framework of descriptive statistics (%
value, arithmetic mean and standard deviation) and the areas that showed visual
appeal were identified as a result of the findings. As a result of the
evaluations, regarding the spatial characteristics of the images, it is found
that vegetal arrangements are at the forefront, areas which have natural and
artificial landscape elements in harmony and order and which display landscape
superiority are preferred.

Anahtar Kelimeler

Visual landscape quality, Urban landscape, Urban parks, Topkapı City Park, Istanbul

Kentsel Peyzajlarda Görsel Algıya Dayalı Olarak Mekânsal Tercihlerin Belirlenmesi: Topkapı Şehir Parkı Örneği

Öz

Kentsel
peyzajlar, sahip oldukları değerler ile insanlar tarafından farklı şekilde
algılanırlar. Algılama sonucu oluşan değerlendirmeler, kişilerin çevresel
tercihlerini etkileyerek, planlama ve tasarım süreçlerinde de yol gösterici
olmaktadır. Bu kapsamda çalışmada; görsel algıya dayalı olarak geliştirilen
yöntem ile peyzaja ilişkin mekân tercihlerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu
amaçla İstanbul Topkapı Şehir Parkı örneğinde, 
uzman ve kullanıcıların algılarına dayalı olarak görsel yönden çekicilik
gösteren alanlar tanımlanmıştır. Yöntem çerçevesinde, Topkapı Şehir Parkı’nın
farklı noktalarını içeren 43 adet fotoğraf; 8 adet parametre (doğallık, uyum,
bakım, sadelik, heyecan vericilik, düzen, güven ve manzara güzelliği) temelinde
Likert ölçeği kullanılarak uzman ve kullanıcılara dayalı olarak
değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler, tanımlayıcı istatistikler (% değer,
aritmetik ortalama ve standart sapma) çerçevesinde yorumlanmış ve elde edilen
bulgular sonucunda görsel yönden çekicilik gösteren alanlar tanımlanmıştır.
Değerlendirmeler sonucunda, görüntülere ilişkin olarak mekânsal
karakteristikler açısından; bitkisel düzenlemelerin ön planda olduğu, doğal ve
yapay peyzaj elemanlarının uyumlu ve düzenli bir şekilde bulunarak, manzara
üstünlüğü gösteren alanlar tercih edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Görsel peyzaj kalitesi, kentsel peyzaj

Kaynakça

• Asur, F., Alphan, H. (2018). Görsel Peyzaj Kalite Değerlendirmesi ve Alan Kullanım Planlamasına Olan Etkileri. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 28(1), 117-125.
• Aytaş, İ., Uzun S. (2015). Düzce Kent Merkezindeki Yaya Alanlarının Görsel Peyzaj Kalitesinin Belirlenmesi. Journal of The Faculty of Forestry Istanbul University, 65(1), 11.
• Başer, B. (2010). Kentler Yüzyılının Kentsel Alt Evreni Olarak Peyzaj. Dosya-18 Kent ve Peyzaj, 25, 25-31.
• Benliay, A., Soydan, O., Kayku, M. (2015). Aspendos- Sillyon- Perge Bisiklet Güzergâhı Örneğinde Peyzaj Görsel Kalitesi ve Peyzaj Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Artium, 3(1), 48-64.
• Bernasconi, C., Strager, M.P., Maskey, V., Hasanmyer, M. (2009). Assessing Public Preferences For Design and Environmental Attributes Of An Urban Automated Transportation System. Landscape And Urban Planning, 90: 155–167.
• Caf, A. (2014). Bingöl-Erzurum Karayolu Güzergâhının Görsel Kalite Analizi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 100s, Erzurum.
• Çakcı, I., Çelem, H. (2009). Kent Parklarında Görsel Peyzaj Algısının Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1):88-95.
• Çelik, M. (2013). Kent Parklarının Görsel Peyzaj Algısının Denizli İli Örneğinde İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Çubuk, M. (2001). Kentsel Peyzaj, MSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehircilik Anabilim Dalı Kentsel Tasarım Yüksek Lisans Programı Ders Notları, İstanbul.
• Ergin, Ş. (2010). Felsefeden Bilime ya da Düşünceden Eyleme Peyzaj ve Kent. Dosya 18 Kent ve Peyzaj, 25: 5-12.
• Gültürk, P. (2013). Tekirdağ Kent Merkezi Kıyı Şeridinin Görsel Peyzaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Irmak, M. A., Yılmaz, H. (2010). Farklı Peyzaj Karakter Alanlarına Göre Doğal ve Kültürel Kaynak Değerlerinin Görsel Analizi: Erzurum Örneği. GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 45-55.
• Karaman, A. (1995). Kentsel Tasarımda Biçimlenme İlkeleri. Yapı Dergisi, Sayı:79, İstanbul.
• Kiper, T., Boz, A.Ö. (2015). Ganos Dağı Kıyı Şeridi Örneğinde Kırsal Peyzajların Görsel Peyzaj Kalitesinin Belirlenmesi, 1. Ulusal Ankara Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Kongresi (15.10.2015-17.10.2015), Ankara
• Özhancı, E., Yılmaz, H. (2011). Rekreasyon Alanlarının Görsel Peyzaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi; Erzurum Örneği. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. , 1(2), 67-76.
• Palmer, J.R, Hoffman, E. (2001). Rating Reliability and Representation Validity in Scenic Landscape Assessments. Landscape and Urban Planning. 54, 149-161.
• Peron, E., Purcell, A.T., Staats, H.J., Falcher, S. & Lamb, R.J. (1998). Models of Preference For Outdoor Scenes: Some Experimental Evidence. Environment & Behavior, 330(3),261-305.
• Polat, A.T. (2012). Kent Parklarında Görsel Kalite ve Doğallık Derecesi Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der., 2(3), 85-92.
• Surat, H. (2017). Kent Parklarının Görsel Peyzaj Algısının Peyzaj Mimarlığı Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 2017, 19 (1), 70-80.
• Yılmaz, S., Mumcu, S., Akyol, T. (2017). Algısal Yanılsamaların Peyzaj Tasarımında Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 1392-1399.