A Research On Foreign Language Concessions Starting From The Republican Period

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 4, 884 - 891, 15.12.2019

Hacı Dağlı

https://doi.org/10.35674/kent.632575

Öz

As it is known, in all periods of history, as in all
languages, Turkish is seen under the influence of foreign languages. This
effect has been realized in different levels and forms in every
century. Particularly, there have been serious borrowings of vocabulary
between the languages ​​of the nations we interact with and the Turkish
language. In this article, it is mentioned that the words of foreign
origin have a place in our own Turkish and the effect on Turkish with the
revolutions made in the Republican period. Our main aim is to show the
necessary sacrifice to save the richest Turkish language from the yoke of
foreign languages ​​and to show the necessary sensitivity by giving the
necessary information about common words before being injected into our
language.

In addition, numerical data related to the ratios of foreign words
entering Turkish in the press language of the Republican period were used in
this article. Based on these numerical data, it is seen that Turkish is under
the influence of foreign languages, especially Arabic and Persian words are
mostly concentrated. Modern Turkey Turkish engagaments borrowing made in the
remained under the influence of other languages
​​(Latin, German, Spanish, Russian, etc.) are seen. It would be
appropriate for scientists, teachers, students and readers to act together to
solve the problem.  It is inevitable that
Turkish will be more influenced by foreign languages ​​unless the subject is
given sufficient attention.

Anahtar Kelimeler

Language, Influence, Foreign Words

Cumhuriyet Döneminde Başlayan Yabancı Dillerden Yapılan Ödünçlemeler Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bilindiği gibi tarihin her döneminde, bütün dillerde olduğu gibi Türkçede de yabancı dillerin etkisi altında kalmıştır. Bu etki her yüzyılda farklı düzeyde ve biçimde gerçekleşmiştir. Özellikle çokça etkileşimde bulunduğumuz milletlerin dilleri ile Türkçe arasındaki ciddi söz varlığı ödünçlemeleri yaşanmıştır. Bu yazımızda Cumhuriyet döneminde yapılan dil inkılâbıyla birlikte yabancı kökenli kelimelerin öz Türkçemizde yer edinmesi ve Türkçe üzerindeki etkisinden bahsedilmiştir. Özellikle Cumhuriyet döneminden başlayarak günümüze doğru dilimize giren yabancı kelimeler sanki Türkçenin yavaş-yavaş yok olmasına sebep oluyor. Bütün bu durumlar ister istemez halka yansıyor ve onları endirekt olarak da olsa etkileyebiliyor. Temel gayemiz dillerin en zengini olan öz Türkçemizi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmak için gereken özveriyi göstermek ve Türkçeye giren yabancı kelimelerin dilimize enjekte edilmeden önce sağduyulu davranma konusunda gereken bilgileri vererek yeterli duyarlılığı göstermektir.  

Ayrıca bu yazınımızda Cumhuriyet dönemi basın dilinde Türkçemize giren yabancı kelimelerin oranları ile ilgili sayısal veriler kullanılmıştır. Bu sayısal verilerden yola çıkarak Türkçemizin yabancı dillerin etkisi altında kaldığı, özellikle de daha çok Arapça ve Farsça kelimelerin yoğunlukta olduğu tüm çıplaklığıyla gözler önüne serilmekle beraber modern Türkiye Türkçesinde yapılan ödünçlemelerde ise diğer dillerin etkisinde kaldığı (Latince, Almanca, İspanyolca, Rusça vs.) görülmektedir. Gün geçtikçe alınan yabancı kökenli kelimelerin etkisinin artması ve çözümün ise dil bilginlerine düştüğüne vurgu yapılarak genel bir yargıya ulaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dil, Etki, Yabancı Kelimeler

Kaynakça

• AKSOY, Ömer Asım (1964). ‘Anayasanın Dili’ Türk Dil Araştırmaları Yıllığı Belleten 1963. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• BOZKURT, Fuat (2012). Türklerin Dili. 5. Baskı. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Cumhuriyet Senatosu, 8. Dönem 51. Cilt 29. Birleşim Sayfa. 82 (C. Senatosu 1.2.1969 B: 29 O: 3), https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=34&sayfa_no_son=46&sayfa_no=83&v_meclis=7&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=51&v_birlesim=029.
• ÇOTUKSÖKEN, Yusuf (2002). Türkçe Üzerine. İstanbul: Papatya yayıncılık.
• DURMUŞ, Oğuzhan (2004). Alıntı Kelime Bakımından Türkçe Sözlük. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı. 26. s. 1-21, Erzurum.
• EKER, Süer (2003). Çağdaş Türk Dili. 2. Baskı: Ankara: Grafiker Yayınları.
• İMER, Kamile (1976). Dilde Değişme ve Gelişme Açısından Türk Dili Devrimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• İMER, Kamile (1973). Türk Yazı Dilinde Dil Devriminin Başlangıcından 1965 Yılı Sonuna Kadar Özleşme Üzerine Sayıma Dayanan Bir Araştırma. Türkoloji Dergisi. Sayı 1. Cilt 5. s. 175-190. Erişim: https://dergiler.ankara.edu.tr.dergiler10710.pdf.
• İMER, Kamile (1994). Cumhuriyet Döneminde Türkçenin Özleştirilmesi Üzerine Düşünceler, Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1994;5;17-20.
• II. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, Ankara, 2007.
• ŞENSOY, Filiz (2006). Medya ve İletişim Yolu İle Türkçeye Girmiş Yabancı Sözcükler. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• ZÜLFİKAR, Hayal (2007). Cumhuriyet Döneminde Türetilen Kelimelerin Yerini Yabancı Kelimelerin Alışı. II. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı. Ankara: Meteksan Matbaası.