Çevre Sorunlarının ve Çevresel Vatandaşlığın Türkiye Büyük Millet Meclisi Tasarılarındaki Kapsamı

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 9, 15.03.2020

Mahmut Doğan , Semra Katıtaş

https://doi.org/10.35674/kent.668250

Öz

Var oluşundan bu yana doğaya zarar vermekte olan insanoğlu, endüstriyel devrim ile birlikte verdiği zararı giderek artırmıştır. Ancak verilen bu zarar erken dönemlerde dikkate alınmazken, 20. Yüzyılda yapılmaya başlayan çalışmalar neticesinde uluslararası arenanın aktörleri tarafından fark edilmeye başlamış ve 1970’lere gelindiğinde siyaset arenasındaki ajandalardan birisi haline dönüşmüştür. Ancak çevresel problemlerin çözümü noktasında ciddi manada ilerlemelerin kaydedilmediği görülmüştür. Çevresel sorunların çözümü noktasında çevresel vatandaşlık olgusu oldukça önemlidir. Genel geçer vatandaşlık kavramının aksine küresel kapsamda olan bu vatandaşlık tipinin benimsenmesi oldukça kritik bir öneme haizdir. Her ne kadar yerelden başlayarak küresel ölçeğe kadar ilerlemelere gereksinim duyulsa da, uluslararası arenadaki çevresel problemlerin arka plana atılması durumu ulusal arenalara da yansımaktadır. Bu kapsamda bu çalışmada çevresel vatandaşlık odaklı olarak çevresel problemlerin ulusal ölçekteki önemi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nde görüşülmüş olan tasarılar üzerinden değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda ilk olarak çevresel sorunların kısa tarihçesi ele alınmış, devamında ise çevresel vatandaşlık olgusunun açıklamasına, haiz olduğu önemine ve bu vatandaşlık tipinin görevlerine yer verilmiştir. İzleyen bölümde ise TBMM’de görüşülen çevre problemleri ve çevresel vatandaşlıkla ilintili tasarılar ele alınmıştır. Yapılan bu inceleme sonucunda çevresel problemlerin ve çevresel vatandaşlığın çok az sayıda tasarıda kendisine yer bulduğu ve düşük düzeyli gündem maddesini oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Çevresel Vatandaşlık, TBMM, Türkiye

Scope of Environmental Issues and Environmental Citizenship on Turkey Grand Natioal Assembly

Öz

Humankind, since its existence, has been damaging to the nature, and this harm level had reached to unforeseen degree along with industrial revolution day by day. In early periods, this harmful process did not recognized by actors of international arena, it started to be considered in 20th cetury thanks to studies focus on environment. By 1970s, the issue become an agenda in international politics, however, there were no serious action to solve problem. At this point, environmental citizenship is crucial phenomenon. On the contrary of common citizenship concept, scope of this term is not local, but global. Adoption of this phenomonon is significant and it should start from local level. Nevertheless, like in international stage, magnitude of environmental issues are regarded as secondary issues at national level, too. From this perspective, in this study, importance of environmental issues at national level by focusing on environmental citizenship through Turkey Grnad National Assembly (TGNA) examined. In this direction, firstly, brief history of environmental issues were addressed; then, explanation, significance and missions of environmental citizenship were scrutinized. On following section, drafts related with environmental problems and envirionmental citizenship at TGNA were examined. As a result of this assessment, it could be said that drafts related mentioned issues are at quitely limited degree and seen as part of low politics agenda.

Anahtar Kelimeler

Environment, Enviromental Citizenship, Turkey Grand National Assembly, Turkey

Kaynakça

• ALABASTER, T. (1999). ‘Information for Environmental Citizenship.’ Sustainable Development No:7; 25-34.
• BALAAM, D. and DILLMAN, B. (2016). Introduction To International Political Economy. New York: Routledge.
• BARİLOCHE, S. (1974). Limits to Poverty. Argentina: Bariloche Foundation.
• BARNEY, G. (1980). Global 2000. California: Seven Locks Press.
• BARRETT, S. (2005). Kyoto Plus. Climate Change Policy. Oxford: Oxford University Press.
• BROWNER, C. ‘Global Climate Change: Threats and Solutions.’ Environmental Lands No:7 (1998): 273-290.
• DOBSON, A. (2007). ‘Environmental Citizenship: Towards Sustainable Development.’ Sustainable Development No:15; 276-285.
• HAİLWOOD, S. (2005). ‘Environmental Citizenship as Responsible Citizenship.’ Environmental Politics Vol.14 No:2; 195-210.
• HUGHES, D. (2010). ‘Climate Change: A History of Environmental Knowledge’ Capitalism Nature Socialism Vol.21 No:3; 73-91.
• HUNTER, P. (2008). ‘Natural Solutions to Climate Change.’ Science and Society Vol.9 No:6; 507-515.
• JELİN, E. (2000). ‘Towards A Global Environmental Citizenship.’ Citizenship Studies Vol.4 No:1; 46-61.
• JOHNSTON, P. (2001). ‘Environmental Citizenship: Europe’s New Policy Challange.’ Foresight Vol.3 No:2; 95-101.
• KATITAŞ, G. and KANLI, İ B. (2018). "Küresel Emisyon İkilemi: Türkiye Değerlendirmesi". Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi 3; 58- 85.
• KAUFMANN, R. (2013). ‘Anthropogenic and Natural Causes of Climate Change.’ Climate Change No:122; 257-269.
• KELEŞ, R. (2009). Çevre Politikası. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• MARTENS, P. (2001). ‘Health Effects of Climate Change.’ Science Vol.292 No:5519; 1065-1069.
• MCGRATH, M. (2016). Trump'ın tehditlerinin gölgesinde iklim zirvesi. BBC. http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-37893126 (Son Erişim Tarihi: 25.11.2019).
• MEADOWS, D., RANDERS, J. and BEHRENS, W. (1972). The Limits To Growth A Report For The Club of Rome's Project On The Predicament Of Mankind. New York: Universe.
• SCHLESİNGER, W. (2011). ‘Climate Change.’ Interpretation No:65; 378-390.
• SİMON, L. and KAHN, H. (1984). The Resourcefull Earth: A Response to Global 2000. New Jersey: Blackwell Publishing.
• TBMM (a). Kanun Teklifleri Sorgu Formu, 20/1/1/62, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_baslangic
• TBMM (b). Kanun Teklifleri Sorgu Formu, 21/1/1/332, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_baslangic
• TBMM (c). Kanun Teklifleri Sorgu Formu, 21/1/1/359-360, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_baslangic
• TBMM (d). Kanun Teklifleri Sorgu Formu, 21/1/1/290, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_baslangic
• TBMM (e). Kanun Teklifleri Sorgu Formu, 20/2/2/657 – 20/2/2/658, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_baslangic
• TORUNOĞLU, E. (2012). Çevre Politikaları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• UN Sustainable Development (1993). Earth Summit Agenda 21. New York: United Nations.
• UN World Commission on Environment and Development (1987). Our Common Future. Oxford: Oxford University Press.
• United Nations. Millennium Development Goals. http://www.un.org/millenniumgoals/ (Son Erişim Tarihi: 24.11.2019).
• WOLF, J. (2009). ‘Citizenship and Environment.’ Environmental Politics Vol.18 No:4; 503-521.
• YUSOFF, K. (2011). ‘Climate Change and The Imagination:’ Vol.2 No:4; 516-530.