Yerel Kalkınmanın Aracı Olarak Sürdürülebilir Turizm için Planlama Çalışmalarının Değerlendirilmesi: Sakinşehir Uzundere Örneğinde Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 73 - 89, 15.04.2021

Mustafa Özgeriş , Faris Karahan

https://doi.org/10.35674/kent.811153

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma bir turizm merkezi ve aynı zamanda Türkiye’nin 11. Sakinşehri olan Uzundere (Erzurum) ilçesinde yürütülmüştür. Çalışmanın amacı Uzundere’yi etkileyen ulusal-bölgesel ve yerel ölçekli sosyo-ekonomik, stratejik ve mekânsal planlama çalışmaları ile destinasyon oluşumuna yönelik programların yerel kalkınma ile ilişkili olarak sürdürülebilir turizm çerçevesinde değerlendirilmesi ve planlama çalışmalarının uygulamalardaki karşılığının belirlenmesidir. Bu kapsamda 40 kişilik odak grup ile sürdürülebilirlik değerlendirmesi anketi yürütülmüştür. Çalışmanın sonuçları göstermektedir ki ilçenin gelişme ve kalkınma perspektifini belirlemede etkili olan ulusal-bölgesel ve yerel planlama çalışmaları odak grup tarafından bir çok kriter bakımından sürdürülebilir turizmin ihtiyaç duyduğu temel strateji ve eylemlere sahip olmadığı için sürdürülebilir olarak değerlendirilmemiştir. Bunun yanında yerel planlama çalışmalarının bir çok konuda izleme ve değerlendirme sisteminin olmamasından dolayı uygulamaya geçirilemediği belirlenmiştir. Sonuç olarak Uzundere için turizm gelişiminin, planlama çalışmalarında yerel halk, yerel çevre, ziyaretçi memnuniyeti ve planlama, yönetim ve izleme konularında sürdürülebilir turizmin ön gördüğü temel stratejilerin geliştirilmesi halinde sürdürülebilir olacağı ve yerel kalkınmaya hizmet edeceği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sakinşehir, sürdürülebilir turizm, planlama, Uzundere, yerel kalkınma

Evaluation of Planning Studies for Sustainable Tourism as a Tool of Local Development: A Study in the Case of Sakinşehir Uzundere

Öz

In this study, a tourist center and also Turkey's 11th Sakinşehr the Uzundere (Erzurum) was carried out in the district. The aim of the study is to evaluate national-regional and local socio-economic, strategic and spatial planning studies affecting Uzundere and the programs for destination formation within the framework of sustainable tourism in relation to local development and to determine the equivalence of planning studies in applications. In this context, a sustainability assessment survey was conducted with a focus group of 40 people. The results of the study show that the national-regional and local planning studies, which are effective in determining the development and development perspective of the district, have not been evaluated as sustainable by the focus group since they do not have the basic strategies and actions required by sustainable tourism in terms of many criteria. In addition, it was determined that local planning studies could not be implemented due to the lack of monitoring and evaluation system in many issues. As a result, it has been evaluated that tourism development for Uzundere will be sustainable and will serve local development if the basic strategies foreseen by sustainable tourism are developed in planning studies, local people, local environment, visitor satisfaction and planning, management and monitoring.

Anahtar Kelimeler

Local development, slow city, sustainable tourism, planning, Uzundere

Kaynakça

• Acuner, E., (2015). Zigana Turizm Merkezi’nin Sürdürülebilir Turizm Kriterleri Çerçevesinde Yerel Destinasyon Yönetim Örgütleri Tarafından Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi
• Anonim, (2013). Erzurum Doğa Turizmi Master Planı 2013-2023. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü,119 s, Erzurum.
• Anonymous, (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf (07.08.2020).
• Bahtiyar Karadeniz, C., (2014). Sürdürülebilir Turizm Bağlamında Sakin Şehir Perşembe. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (29), 84-107.
• CEPF, (2003). Critical Ecosystem Partnership Fund. Ecosystem Profile, Caucasus Bioiversity Hotspot. https://www.cepf.net/our-work/biodi versi tyhot spots /cauca sus. (30.08.2020).
• Çakmak, E., (2010). Uzundere Stratejik Gelişme Planı: Vizyon 2023. 82 s, Erzurum, Türkiye.
• Demircioğlu Yıldız, N., (2006). Tortum Çayı Havzasının Uygun Alan Kullanımlarının CBS ile Belirlenmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Denzin, N.K., Lincoln, Y.S., (2008). The Landscape of Qualitative Research. Sage Publications, 615 p., London. ISBN: 978-1-4129-5758-8.
• Farsani, N.T., Coelho, C., Costa, C., (2011). Geotourism and geoparks as novel strategies for socio-economic development in rural areas. International Journal of Tourism Research, 13(1), 68–81.
• Holloway, J.C., (2009). The Business of Tourism (8 ed.). Harlow: Pearson Education, 776 p, England.
• Inskeep, E., (1991). Tourism planning: An integrated and sustainable development approach. 40 p, New York: Van Nostrand Reinhold.
• İpar, S., Doğan, M., (2013). Destinasyonun Turist Açısından Önem-Memnuniyet Modeli ile Değerlendirilmesi: Edremit Üzerine Bir Uygulama. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (13), 129-154.
• Karahan, F., Çil, A., Ercişli, S., (2017). Uzundere Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı (2017-2023). Erzurum, 191 s, Türkiye. ISBN: 978-605-65712-5-1
• Karahan, F., Kopar, İ., Orhan, T., Çakır, E., (2011). The geopark potential of Tortum Valley (Erzurum-Turkey) and its surroundings. In Natural environment and culture in the Mediterranean Region II (pp.395–407). Newcastle: Cambridge Scholars Publishing.
• Karakurt Tosun, E., (2013). Yaşam Kalitesi Ekseninde Şekillenen Alternatif Bir Kentsel Yaşam Modeli: Yavaş Kentleşme Hareketi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (1), 215-237.
• Kaypak, Ş., (2011). Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 13 (20): 19-33.
• Kopar, İ., Çakır, Ç., (2013). Determination of Geo-diversity of Lake Tortum-Tortum Gorge Valley and Surrounding Places (Uzundere-Erzurum and Yusufeli-Artvin) through Serrano and Ruiz-Flaño Method. İ.Ü. Coğrafya Dergisi, 27, 46-66.
• Kopar, İ., Sevindi, C., (2013). Tortum Gölü’nün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri. Türk Coğ. Derg., 60, 49-66.
• Kozak, M., (2001). Comparative Assessment of Tourist Satisfaction with Destinations Across Two Nationalities. Tourist Management, 22, 391-401.
• Kozak, M.A., Bahçe, S., (2009). Özel İlgi Turizmi. Detay Yayıncılık, 320 s, Ankara.
• Kut Görgün, E., Yörür, N., (2018). Kırsal Yerleşmelerde Özgün Dokunun Korunmasında Bir Araç Olarak Köy Tasarım Rehberleri: Ödemiş Bademli Örneği. TÜBA-KED, 17, 25-46.
• Miele, M., (2008). Cittaslow: Producing Slowness against the Fast Life. Space and Polity, 12, (1), 135-156.
• Özgeriş, M., Karahan, F., (2015). Rekreasyonel tesislerde görsel kalite değerlendirmesi üzerine bir araştırma: Tortum ve Uzundere (Erzurum) örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 16 (1), 40-49.
• Özgeriş, M., (2020). Sakin Şehir Uzundere’nin Planlama ve Tasarım Uygulamaları Yönünden Sürdürülebilirliğinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özgeriş M., Karahan, F., (2020). Use of geopark resource values for a sustainable tourism: a case study from Turkey (Cittaslow Uzundere). Environment, Development and Sustainability. https://doi.org/10.1007/s10668-020-00773-3
• Özkök, F., Gümüş, F., (2009). Sürdürülebilir turizmde bilginin önemi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 51-71.
• Page, S.J., Connell, J., (2006). Tourism: a modern synthesis. Thomson, 546 p, London.
• Ransley, M., (2012). Sustainable Tourism Practices. https://www.academia.edu/4820716/ Sustainable_Tourism_Practices (10.09.2020)
• Resmi Gazete, (2020). Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/10/20131006-3.htm (10.09.2020).
• SBB, (2020). Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. 11. Kalkınma Planı. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf (13.09.2020)
• Şahin, İ., Kutlu, S.Z., (2014). Cittaslow: Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Bir Değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 2 (1), 55-63
• Şahin Z., (2017). Aktüel Turizm Türü Olarak Cıttaslow Organizasyonu, Türkiye ve Dünyadaki Örnekleriyle Cittaslow Faaliyetlerinin Pazarlaması Açısından Bir Swot Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Testoni, L., (2001). Planning for Sustainable Tourism. Pacific Tourism Review, 4 (4), 191-199.
• Tıraş, H.H., (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (2) , 57-73.
• TÜİK, (2014). Seçilmiş Göstergelerle Erzurum. TÜİK Matbaası, 183 s, Ankara.
• Tyrväinen, L., Uusitalo, M., Silvennoinen, H., Hasu, E., (2014). Towards sustainable growth in nature-based tourism destinations: Clients’ views of land use options in Finnish Lapland. Landscape and Urban Planning, 122 (February), 1-15.
• UNEP and WTO, (2005). United Nations Environment Programme and World Tourism Organization. Making Tourism More Sustainable: A Guide for Policy Makers. http://www.unep.fr/shared/publications/pdf/dtix0592xpa-tourismpolicyen.pdf (01.08.2020)
• UNWTO, (2007). Sustainable Tourism Indicators and Destination Management. https://sdt. unwto.org/sites/all/files/pdf/finrep.pdf (01.08.2020)
• Uzundere Kaymakamlığı, (2018a). Uzundere Kaymakamlığı Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü Verileri. http://www.uzundere.gov.tr/gida-tarim-ve-hayvancilik-mudurlugu1 (01.05.2018).
• Uzundere Kaymakamlığı, (2018b). Uzundere Kaymakamlığı. http://www.uzundere.gov.tr/ (06.02.2018).
• Wei, F., (2014). Compendium of Best Practices in Sustainable Tourism, Prepared for United Nations Department of Economic and Social Affairs, https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/3322Compendium%20of%20Best%20Practices%20in%20Sustainable%20Tourism%20%20Fen%20Wei%2001032014.pdf (20.09.2020)
• WTO, 2004. Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations: A Guidebook. 507 p, Madrid.