Türkiye Medyasının 2021 Yazı Yangınlarını Haberleştirmesi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 4, 2110 - 2127, 15.12.2022

Ece Baykal Fide

https://doi.org/10.35674/kent.1151956

Cited By: 1

Öz

Bu makalede yangınlar ve afetlerle ilgili medya araştırmalarında yaygın olarak ileri sürülen bazı varsayımlar, Türkiye’deki 2021 yangınlarının
farklı siyasi görüşten gazetelerde nasıl çerçevelendiği incelenerek sınanacaktır. Bu çerçevede ele alınacak en temel varsayım yangın gibi
afetler haberleştirilirken, iklim değişikliğinin bu afetleri şiddetlendiren etkisinden bahsedilmemesidir. Medya kuruluşları, afetleri iklim
değişikliği gibi küresel olaylarla ilişkilendirmeden kendi coğrafi ve ulusal konumlarının ve güç ilişkilerinin merceğinden değerlendirirler.
Türkiye’de medya, mevcut siyasal ve toplumsal çatışmalarının çerçevesinden yangınları haberleştirmiştir. Bu durum da iklim değişikliği
konusunda önlemler almaya, azaltım ya da uyum politikaları yürürlüğe koymaya yönelik çözüm önerileri sunmak yerine gazeteleri daha çok
yangın söndürme, afet sonrası müdahale tartışmaları ile ‘son dakika’ gelişmeleri odaklı haberler yapmaya itmiştir. Araştırmada çerçeve
analizi yöntemi kullanarak gazetelerin yangın haberlerini verirken hangi çerçeveleri ve siyasal toplumsal aktörleri ön plana çıkardıkları
incelenmiştir. Sonraki aşamada, haberlerin çerçevelerinin yangınların nedenini teşhis etmeye (diagnostic) ya da yangınla mücadele ve iklim
değişikliğine uyum politikalarına dair çözüm üretmeye (prognostic) odaklı olup olmadıkları değerlendirilmiştir. En yüksek oranda çözüm
üreten yayın haberlerinin %14,2’sinde çözüm önerilerine yer vermiştir. Siyasi görüşlerinden bağımsız olarak örneklemdeki bütün gazeteler
genellikle toparlanma/iyileşme sürecine dair çözümler önermişlerdir, proactive -önleyici- iklim uyum politikaları önerileri içermemektir.

Anahtar Kelimeler

Yangın, İklim Değişikliği, Afet, Risk Haberciliği, İklim politikası çerçevelemesi

Turkish Newspapers Wildfire Coverage During the Summer of 2021

Öz

In this article, some of the assumptions commonly put forward in media research about wildfires and disasters will be examined by
exploring how the 2021 fires in Turkey were framed in newspapers with differing editorial and political views. Within the scope of this
reporting, the discussion will centre on how these reports of fires, omitted any mention of climate change and its impact on these disasters.
Media organizations evaluate disasters through the lens of their geographical and national positions as well as power relations, without
associating them with global events such as climate change. The media in Turkey covered the fires within the framework of their current
political and social conflicts. This situation has seen newspapers deliver news focused on extinguishing fires, post-disaster response
discussions and 'last minute' developments, instead of offering solutions on climate change and the implementation of mitigation or
adaptation policies. In this research, through the use of frame analysis method, the approaches and the actors that newspapers represented
while covering wildfires are analyzed. In the next phase, news frames are studied whether they are oriented to reveal the causes of the
wildfires (diagnostic) or to propose solutions (prognostic) regarding firefighting or climate adaptation policies. The publication which
provides most solutions, referred to solutions in 14,2% of all its news. Regardless of their political views all newspapers in the sample
generally proposed solutions regarding the recovery process rather than proactive or preventative climate adaptation policies.

Anahtar Kelimeler

Wildfire, Climate Change, Disaster, Risk Journalism, Climate Policy Framing

Kaynakça

• Adaman F., Arsel M., Akbulut B. (2018). Neoliberal Developmantalism, Authoritarian Populism and Extractivism in the Countryside: the Soma Mining Disaster in Turkey. The Journal of Peasant Studies, 46(3), 514-536. https://doi.org/10.1080/03066150.2018.1515737
• Altınok M. (2021, July 30). Sabotaj Şüphesi. Sabah. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/melihaltinok/2021/07/30/sabotaj-suphesi
• Atmış E., Özden S. and Lise W. (2007). Public participation in forestry in Turkey. Ecological Economics, 62, 352-359, doi:10.1016/j.ecolecon.2006.07.002
• Baykal Fide E. (2022). Turkish press climate crisis coverage (2018-2019): Elements of disconnect in discourses and the representation of solutions. New Perspectives on Turkey, 1-25, https://doi.org/10.1017/npt.2022.8
• Benford and Snow (2000). Framing processes and social movements: an overview and assessement. Annual Review of Sociology, 26, 611-639
• Berglez P. and Lidskog R. (2017). Foreign domestic and cultural factors in climate change reporting: Swedish media’s coverage wildfires in three continents. Environmental Communication, 13(3), 381-394, DOI: 10.1080/17524032.2017.1397040 Climate change 2022: Impacts, adaptation and vulnerability, summary for policy makers. IPCC, https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/
• Crow D.A, Berggren J., Lawhon L.A., Koebele E.A., Kroepsch A. and Huda J. (2016). Local media coverage of wildfire disasters: An analysis of problems and solutions in policy narratives. Environment and Planning C: Government and Policy, 0(0), 1-23
• Çaklı O. and Candan M. (2022, May 15). Türkiye orman yangınlarına hazır mı? Gazete Duvar, https://www.gazeteduvar.com.tr/turkiye-orman-yanginlarina-hazir-mi-haber-1564738
• Çarkoğlu A., Yavuz G. (2010). Press-party Parallelism in Turkey: An Individual Level Interpretation. Turkish Studies, 11(4), 613-624. https://doi.org/10.1080/14683849.2010.540116
• Demiröz Yıldırım S. and Yılmaz G., (2019). Yunanistan Attika bölgesi yangınının değerlendirilmesi. Resilience, 3 (2), 201-215, doi:10.32569/resilience.599810
• De Vreese C.H. and Lecheler S. (2016). Framing Theory. In G. Mazzoleni (Eds.), The international encyclopedia of political communication (First edition). John Wiley & Sons.
• Doruk Ö. (2021). Bozkurt: İklim adaleti üzerine saha notları. Yeşil Düşünce Derneği
• Dost H. (2021, August 5). Yangın bölgesinde akreditasyon: her gazeteci giremez! HalkTV, https://halktv.com.tr/gundem/yangin-bolgesinde-akreditasyon-her-gazeteci-giremez-467568h
• Dryzek J. (1997). The Politics of the Earth: Environmental Discourses. Oxford University Press.
• Eke, M., Cingiroglu, F., and Kaynak, B (2022, May 23-27). Impacts of summer 2021 wildfire events in Southwestern Turkey on air quality with multi-pollutant satellite retrievals, EGU General Assembly 2022, Vienna, Austria. https://doi.org/10.5194/egusphere-egu22-12134
• Elmas E. and Kurban D. (2011). Communicating Democracy-Democratizing Communication. Media in Turkey: Legislation, Policies, Actors. İstanbul: Tesev Publications.
• Erdoğan dismisses criticism over firefighting planes as wildfires blaze Turkey. (2021, July 30). Bianet. https://bianet.org/5/101/247950-erdogan-dismisses-criticism-over-firefighting-planes
• Erdönmez C. (2021, July 3). On soruda orman yangınları. Yeşil Gazete. https://yesilgazete.org/10-soruda-orman-yanginlari/
• Gavin A. (2008). Reading Katrina: Race, space an unnatural disaster. New Political Science, 30(3), 325-346
• Haider-Markel D.P., Delehanty W. and Beverlin M. (2007). Media framing and racial attitudes in the aftermath of Katrina. The Policy Studies Journal, 35(4), 587-605
• Hallin D. and Mancini P. (2004). Comparing Media Systems: Three Models of Media and Politics. Cambridge University Press. Help Turkey etiketiyle yapılan paylaşımlara soruşturma. (2021, August 5). Gazete Duvar. https://www.gazeteduvar.com.tr/help-turkey-etiketiyle-yapilan-paylasimlara-sorusturma-haber-1530688
• Hovardas T. (2014). Playing with fire in a pre-election period: Newspaper coverage of 2007 wildfires in Greece. Society and Natural Resources: An International Journal, 27(7), 689-705
• Hopke J. E. (2020). Connecting extreme heat events to cimate change: Media coverage of heat waves and wildfires. Environmental Communication, 14(4), 492-508, DOI:10.1080/17524032.2019.1687537
• Houston J.B., Pfefferbaum B. and Rosenholtz C.E. (2012). Framing and frame changing in coverage of major U.S disasters, 2000-2010. Journalism and Mass Communication Quarterly, 89(4), 606-623 IPCC. (2012). Managing the risks of extreme events and disasters to advance climate change adaptation (SREX). https://archive.ipcc.ch/report/srex/
• İşçi M. (2021). 2021 Yılı Orman yangınları değerlendirme raporu. https://muglaobm.ogm.gov.tr/SiteAssets/Lists/Duyurular/AllItems/2021%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Orman%20Yang%C4%B1nlar%C4%B1%20De%C4%9Ferlendirme%20Raporu.pdf
• Iyengar S. (1990). Framing responsibilityfor political issues: The case of poverty. Political Behavior, 12(1), 19-40
• Kadıoğlu M. (2012). Türkiye’de İklim Değişikliği Risk Yönetimi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayını.
• Karyotakis M.A. (2022). Covering the wildfire of Mati in Greece: Undermining the systemic human impact on the environment. Journalism Practice, 16(2-3), 425-442
• Kuzey Ormanları Savunması’ndan talepler: Acilen gece donanımlı bir hava filosu kurulmalı. (5 August 2021). Bianet. https://bianet.org/bianet/insan-haklari/248276-acilen-gece-donanimli-bir-hava-filosu-kurulmali
• Manavgat’ta linç girişimine uğrayan iki kardeşin babası. (2021, July 30). Gazete Duvar, https://www.gazeteduvar.com.tr/manavgatta-linc-girisimine-ugrayan-iki-kardesin-babasi-size-su-getiren-insanlara-boyle-mi-davraniyorsunuz-haber-1530090
• Media ownership monitor Turkey. (2022). https://turkey.mom-rsf.org/en/findings/indicators/?_escaped_fragment_=15a8bbf9cd4ae6d110ee28eb1ede805a&cHash=aed0139d204ada394e546d2083b8d263
• Mollavesioğlu T. (2022, April 7). İktidar, ormanları yandaş firmalar aracılığıyla Avrupa’ya peşkeş çekti. Cumhuriyet. https://www.cumhuriyet.com.tr/yazi-dizileri/iktidar-ormanlari-yandas-firmalar-araciligiyla-avrupaya-peskes-cekti-1923323
• Mollavesioğlu T. (2022, July 23). Muğla’da ormanlar yine yandı, ciğerlerimiz kül oldu. Cumhuriyet. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/muglada-ormanlar-yine-yandi-cigerlerimiz-kul-oldu-1950225
• Morehouse B.J. and Sonnet J. (2010). Narratives of Wildfire: Coverage in four U.S newspapers, 1999-2003. Organization and Environment, 23(4), 379-397
• OGM, 2020. Ormancılık İstatistikleri 2020. Orman Genel Müdürlüğü resmi istatistik bilgileri. https:// www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler
• OGM, 2022. Ormancılık istatistikleri 2021. Orman Genel Müdürlüğü resmi istatistik bilgileri. https:// www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler
• Orman Yangınları: Hangi iddialar ortaya atıldı, yetkililer ne yanıt verdi? (2021, August 3). BBC Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-58075222
• Öhman S., Nygren G. K. and Olofsson A. (2016). The (un)intended consequences of crisis communication in news media: A critical analysis. Critical Discourse Studies, 13(5), 515-530
• Pantti M, Wahl-Jorgensen K. and Cottle S.(2012). Journalism, citizenship and the geopolitics of disaster coverage. In M. Pantti, K. Wahl-Jorgensen and S. Cottle (Eds.), Disasters and the media. Peter Lang.
• PROFOR and World Bank. (2017). Poverty, forest dependance and migration in the forest communities of Turkey. https://www.profor.info/sites/profor.info/files/PROFOR_TurkeyForestCommunitiesSocioeconomics_web.pdf
• Roosvall A. (2017). Journalism, climate Change, Justice and Solidarity: Editorializing the IPCC AR 5. In Risto Kunelius et al (Eds.), Media and Global Climate Knowledge, Palgrave Macmillan.
• Semetko H.A. and Valkenburg P.M. (2000). Framing European politics: A content analysis of press and television news. Journal of Communication, 50(2), 93-109
• Şahin M. (2020). İklim değişikliği ve bilim gazeteciliği: Avustralya yangınları haberlerinde bilim izi, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 1011-1030, doi:10.19145/e-gifder.726578
• Şahin Ü. and Üzelgün M.A. (2016). İklim değişikliği ve medya. IPM-İstanbul Politikalar Merkezi Sabancı Üniversitesi. Şık B. (2021, August 2). Orman yangınları içme sularına kanserojen maddelerin karışmasına neden olabilir. Bianet. https://bianet.org/bianet/insan-haklari/248276-acilen-gece-donanimli-bir-hava-filosu-kurulmali
• Tansel C.B. (2018). Authoritarian neoliberalism and democratic backsliding in Turkey: Beyond the narratives of progress. South European Society and Politics, 23(2), 197-217
• Tekeli-Yesil S., Kaya M. and Tanner M. (2019). The role of the print media in earthquake risk communication: Information available between 1996 and 2014 in Turkish newspapers, International Journal of Disaster Risk Reduction, 33, 2019, 284-289
• Thistlethwaite J. and Henstra D. (2019). Leveraging Media Coverage of Disasters to Support Disaster Risk Reduction. Centre for International Governance Innovation, Policy Brief. No.157
• THK kayyum Heyeti Başkanı Cenap aşçı görevi fiilen bıraktı. (2021, November 10). Cumhuriyet. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/thk-kayyum-heyeti-baskani-cenap-asci-gorevi-fiilen-birakti-1883673
• Tolunay D. (2021). Türkiye’de Ekosistem Tahribat Faktörü Olarak Habitat ve Arazi Kullanım Değişiklikleri. Memleket Siyaset Yönetim, 16 (36), 279-304 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2214622
• Turkey blocks access to Deutsche Welle and Voice of America for not getting liscences-official. (2022, July 1). Reuters. https://www.reuters.com/business/media-telecom/turkey-blocks-access-deutsche-welle-voice-america-not-getting-licenses-official-2022-06-30/
• Turkey profile-Media.(2021, June 8). BBC. https://www.bbc.com/news/world-europe-17992011
• Türkeş M. (2019). İklim Değişikliğinin Bilimsel Temelleri, Türkiye’ye Etkileri. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi.
• Türkiye Ormancılar Derneği. (2022, April 11). Amaç yangınla mücadele mi üretim mi? https://www.ormancilardernegi.org/icerik_detay.asp?Icerik=1772
• Türkiye Ormancılar Derneği. (2022). Türkiye Ormancılığı 2022: Türkiye’de Ormansızlaşma ve Orman Bozulması. https://www.ormancilardernegi.org/dosyalar/files/tod_ormansizlasma_web.pdf
• Uzelgün M.A. and Castro P. (2015). Climate Change in the Mainstream Turkish Press: Coverage Trends and Meaning Dimensions in the first attention cycle. Mass Communication and Society, 18(2), 730-752, https://doi.org/10.1080/15205436.2015.1027407
• Uzunoğlu S. and Karaca H.S. (2021). Haber Medyasında İklim Krizi. https://www.newslabturkey.org/haber-medyasinda-iklim-krizi/
• Volkmer I. and Sharif K. (2018). Risk journalism between transnational politics and climate change. The palgrave Macmillan.
• Voorhees C.W., Vick J. and Perkins D. (2007). ‘Came hell and high water’: The intersection of hurricane Katrina, the news media, race and poverty. Journal of Community and Applied Social Psychology, 17, 415-429
• Walkera H.M., Reeda M.G. and Fletcher A.J. (2020). Wildfire in the news media: An intersectional critical frame analysis. Geoforum, 114
• Yavuz Hırsız: Evrensel ve Karar Başsavcılığın Help Turkey Kampanyası için açtığı soruşturmayı manşete taşıdı. (2021, August 6). P24. http://www.platform24.org/medya-izleme/4957/-yavuz-hirsiz
• Yeşil B. (2016). The Media in Turkey: The Origins of an Authoritarian Neoliberal State. University of Illinois Press.
• Yeşil Düşünce Derneği. (2022). İklim ve ekolojik kriz çağında afetler ve risk yönetimi. https://www.yesildusunce.org/wp-content/uploads/2022/02/I%CC%87klim-ve-Ekolojik-Kriz-C%CC%A7ag%CC%86inda-Afetler-ve-Risk-Yo%CC%88netimi-18-Kasim-2021-Konferans-Raporu.pdf
• Yetkin M. (2021, July 31).Yangınlar sönmeden orman ve kıyılar yeni yağmaya açılıyor. Yetkin Report. https://yetkinreport.com/2021/07/31/yanginlar-sonmeden-orman-ve-kiyilar-yeni-yagmaya-aciliyor/
• Zeyrek D. (2021, July 31). Türk Hava Kurumu Düşmanın mı? Sözcü. https://www.sozcu.com.tr/2021/yazarlar/deniz-zeyrek/turk-hava-kurumu-dusmanin-mi-6565858/