Kırsal Yerleşmelerde Konut Eklentilerinin Bilecik Tongurlar Köyü Üzerinden İrdelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 389 - 407, 20.03.2023

Didem Baran Ergül , Dilek Ekşi Akbulut

https://doi.org/10.35674/kent.957001

Öz

Kırsal yerleşmeler, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yapıldığı ya da ön plana çıktığı, yerleşim karakterinin insan-çevre-kültür ilişkilerinin ışığında açıklanabileceği, nispeten düşük nüfus yoğunluklu yerleşmelerdir. Kırsal yerleşmelerin karakteristik dokusunu kırsal konutlar ve eklentileri meydana getirir. Kırsal konutlar, sadece içerisinde, barınılan bir kabuk değil, aynı zamanda, konut sahibinin ekonomik faaliyetine ve bölge gereksinimlerine göre depolama ve üretim hacimleri olan eklentileri de içeren mekânlar olarak tanımlanabilir. Kırsal yerleşimlerde yaşamın sürdürülebilmesi için konutlar, merkezi yerleşimlerde yer alan konutlardan farklı olarak, bölge yaşamının gereksinimlerine cevap verir nitelikte, birçok eklentiyi de bünyesinde barındırır. Kırsalda yaşamın devamlılığının sağlanabilmesi için, gerekli olan hayvancılık ve tarım gibi ekonomik faaliyetler için gerekli olan depolama alanlarının yanı sıra, farklı ihtiyaçlara yönelik olarak yarı açık veya tamamen kapalı hacimlerin gereksinimi de yine kırsal konut eklentileri üzerinde belirleyici olmaktadır. Bahçe içerisinde yer alan kümesler ve fırınlar veya Anadolu’da kırsal konutlarda ısınma gereksinimi çoğunlukla soba ile karşılandığından, yakacak depolama alanlarının önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Kırsal konutlar ve bu konutların meydana getirdiği kırsal yerleşmelere ilişkin analiz çalışmaları yapılırken, kırsal yaşam özellikleri sebebiyle, kırsal konutları sadece gece uyuma ve barınma gibi faaliyetlerin karşılandığı kapalı alanlar üzerinden değil, eklentilerin bulunduğu açık alanlar ile birlikte değerlendirmek, belirli bir bölgeye ait konut özelliklerinin ve yaşam koşullarının belirlenebilmesi ve söz konusu bölgeler için yeni önerilecek projelerin bu kapsamda değerlendirilmesi açısından da önem taşımaktadır.

Bu çalışmada, “Kırsal Konutlar ve Eklentileri Üzerine Bir Araştırma: Tongurlar Köyü Örneği” isimli yüksek lisans tez çalışması kapsamında Tongurlar Köyü’nde bulunan konutlara ait eklenti türleri ve yapı malzemelerine ilişkin analiz çalışmaları yapılarak, bölgenin yerleşim karakteristiği ve eklenti gereksinimi düşünülmeden, inşa edilen konutların geçirdikleri değişimlerle kırsal yaşamın gereksinimlerine uygun olarak konut morfolojisini belirleyen eklenti tipleri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Mimari, Kırsal Konutlar, Sürdürülebilirlik

Examination of Housing Additions in Rural Settlements over Bilecik Tongurlar Village

Öz

Rural settlements are settlements with relatively low population density where agriculture and animal husbandry activities are carried out or come to the fore, and the character of the settlement can be explained in the light of human-environment-culture relations. Rural residences and additions create the characteristic texture of rural settlements. Rural dwellings can be defined as spaces that contain not only a sheltered shell, but also add-ons with storage and production volumes according to the economic activity of the owner and the needs of the region. In order to sustain life in rural settlements, houses, unlike the residences in central settlements, meet the needs of the life of the region and contain many additions. In order to ensure the continuity of life in the countryside, the necessity of semi-open or fully closed volumes for different needs, as well as the storage areas necessary for economic activities such as animal husbandry and agriculture, are determinant on rural housing add-ons. The importance of fuel storage areas is better understood as the heating requirement in the coops and ovens in the garden or in rural houses in Anatolia is mostly met by stoves. While analyzing rural residences and rural settlements created by these dwellings, evaluating rural dwellings not only over closed areas where activities such as sleeping and sheltering at night, but also with open areas with add-ons, due to the rural life characteristics, It is also important in terms of determining the conditions and evaluating the projects to be proposed for the said regions within this scope.
In this study, within the scope of the master's thesis study titled "A Research on Rural Houses and Their Extensions: The Example of Tongurlar Village", analysis studies were carried out on the add-on types and building materials of the houses in Tongurlar Village, and without considering the settlement characteristics and the need for add-ons, The types of options that determine the housing morphology in accordance with the needs of rural life are discussed.

Anahtar Kelimeler

Rural Architecture, Rural Houses, Sustainability

Kaynakça

• Atalay, İ., (1994). Türkiye Coğrafyası, ISBN 975-95527-7-9, Ege Üniv. Basımevi, İzmir
• Baran, D., (2018). Kırsal Konutlar Ve Eklentileri Üzerine Bir Araştırma: Tongurlar Köyü Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Çorapçıoğlu, K., (2011). Balıkesir Kırsalında Yöresel Doku ve Mimari Özelliklere Uygun Yapılaşmanın Yaygınlaştırılması, T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Stratejik Planlama ve Kırsal Alanlar Daire Başkanlığı
• Doğanay, H., (1994). “Doğu Anadolu Bölgesi’ne Yönelik Toplu Konut Uygulamasının Coğrafi Planlama Esasları: Erzurum Örneği”. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Makaleleri
• Kantar, Z., (1998). Kırsal Yerleşmelerde Dış Mekan Organizasyonu-Artvin İli Köyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon
• Oakley, A., (1972). Sex, Gender and Society. Maurice Temple Smith Limited, London
• Tunç, M., (1997), “Trabzon’da Kırsal Alanlardaki Daimi Yerleşmelerde Mesken Tipleri ve Eklentileri”, Türk Coğrafya Kurumu, Türk Coğrafya Dergisi, 32: 143-159
• Yürekli, F.K., (1977). Çevre Görsel Değerlendirmesine İlişkin Bir Yöntem Araştırması, İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınları, İstanbul