Balıkesir Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’nin İrdelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 72 - 87, 15.01.2024

Figen Altıner

https://doi.org/10.35674/kent.1262413

Cited By: 1

Öz

Düzenli depolama alanları, katı atıkların bertarafı ve dönüşümü çalışmalarında önemli parametreler arasında yer almaktadır. Birçok ülkede, katı atıkların yönetimi konusunda, vahşi depolama yönteminden düzenli depolama sistemine geçilmesiyle birlikte, doğal çevrenin korunması, tüm canlı sağlığını tehlikeye atacak bulaşıcı hastalık risklerinin azaltılması ve atıkların geri dönüşümüyle ekonomik açıdan olumlu katkılarının sağlanması amaçlamıştır. Bu çalışmada, Balıkesir ilinde bulunan Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’nin irdelenmesi ve çevre üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda, kentsel katı atıkların bertarafı ve geri dönüşümü noktasında ilgili kuruluşlardan ve saha araştırmalarından elde edilen bilgiler incelenmiştir. Çalışma sonucunda, tesiste evsel atıkların uygun teknik işlemler ile enerjiye çevrilmesiyle 2020 yılında toplam 43,747 MW/ay, 2021 yılında ise, 56,272 MW/ay enerji üretildiği ve bu enerjiyle 50,000 hanenin enerji ihtiyacının karşılandığı sonucuna ulaşılmıştır. Tesiste bitkisel katı atıklar incelendiğinde, 2022 yılının ilk sekiz ayında toplamda 615,80 kg kompost üretilmiştir. Çalışmada ayrıca, 2019-2021 yılları arasında evsel ve tıbbi atıkların arttığı ve bu artışın en önemli sebebinin COVID-19 pandemi süreci olduğu görülmüştür. Yapılan incelemelerde, katı atıkların tesise taşınması esnasında ortaya çıkan karbon ayak izinin her yıl artış gösterdiği ortaya çıkmıştır. Tüm bu sonuçlarla birlikte, Balıkesir Düzenli Katı Atık Tesisi’nin kente sağladığı olumlu ve olumsuz etkileri çalışma sonucunda açıkça belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Katı Atık, Geri Dönüşüm, Peyzaj Planlamada Atık Yönetimi, Kentsel Planlama

Investigation of Balıkesir Solid Waste Storage Facility

Öz

Landfills are among the important parameters in the disposal and recycling of solid wastes. In many countries, in the management of solid wastes, with the transition from the wild storage method to the regular landfill system, it has aimed to protect the natural environment, reduce the risks of infectious diseases that will endanger the health of all living things, and provide positive economic contributions by recycling wastes. In this study, it is aimed to examine the Solid Waste Landfill Facility in Balıkesir province and to investigate its impact on the environment. In this regard, the information obtained from the relevant institutions and field researches at the disposal and recycling of urban solid wastes has been examined. As a result of the study, it was concluded that, by converting domestic wastes into energy with appropriate technical processes, a total of 43,747 MW/month of energy was produced in 2020 and 56,272 MW/month in 2021, and the energy needs of 50,000 households were met with this energy. When the vegetable solid wastes are examined at the facility, a total of 615.80 kg of compost was produced in the first eight months of 2022. In the study, it was also seen that domestic and medical wastes increased between 2019-2021 and the most important reason for this increase was the COVID-19 pandemic process. In the examinations made, it was revealed that the carbon footprint that emerged during the transportation of solid wastes to the facility increased every year. Along with all these results, the positive and negative effects of Balıkesir Regular Solid Waste Facility on the city are clearly stated at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

Katı Atık, Geri Dönüşüm, Peyzaj Planlamada Atık Yönetimi, Urban Planning

Kaynakça

• Atık Yönetimi Yönetmeliği (2015). T.C. Resmi Gazete, 29314. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150402-2.htm. Erişim Tarihi: 10.05.2022.
• Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü (2014). Düzenli Depolama Tesisleri Saha Yönetimi ve İşletmeKılavuzu.https://webdosya.csb.gov.tr/db/destek/editordosya/Duzenli_Depolama_Tesis_Saha_Yon_ve_isletme_kilavuzu.pdf. Erişim Tarihi: 10.05.2022.
• Çevik, A. D. (2022). Endüstriyel katı atık geri dönüşümünün çevresel ve ekonomik performansa etkisini belirlemeye yönelik bir sistem dinamiği modeli önerisi, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, İşletme Enstitüsü.
• Demirarslan, K. O. & Başak, S. (2018). Doğu Karadeniz Bölgesi illeri katı atık yönetimi. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(3), 117-132.
• EU Waste. (2011). 2011/753/EU: Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 2008/98 / ECsayılı Direktifinin 11 (2) Maddesinde belirlenen hedeflere uyumu doğrulamak için kurallar ve hesaplam yöntemleri belirleyen 18 Kasım 2011 tarihli Komisyon Kararı. Erişim Tarihi: 28.06.2023.
• European Comission. (2008). Guidance on Interpretation of Key Provisions of Directive 2008/98/EC on Waste. European Comission. https://ec.europa.eu/environment/waste/framework/pdf/guidance_doc.pdf. Erişim Tarihi: 02.07.2023.
• Franchetti, M. J. & Apul, D. (2013) Carbon footprint analysis: concepts, methods, ımplementation, and case studies. (1th ed.). CRC Press, Boca Raton, 270pp.
• Global Waste Index. (2022). Global leader in smart waste. https://sensoneo.com/global-wasteindex/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc. Erişim Tarihi: 10.08.2022.
• Gökçe, G. & Hasanoğlu, P. (2015). Katı atık düzenli depolama sahalarının ve vahşi depolama alanlarının ıslahı ve bitkilendirilmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 258-271.
• Gültekin, U. (2021). Balıkesir Büyükşehir Belediyesi evsel atıklarının projeksiyonu ve biyogaz potansiyelinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• İrdemez, Ş., Yıldırım, M. Y., Kul, S., Ekmekyapar Torun, F. & Bingül, Z. (2021). Erzurum-Palandöken katı atık toplama ve taşıma sisteminin coğrafi bilgi sistem destekli optimizasyonu. Kent Akademisi, 14(3), 687-704.
• Kadılar, G. (2021). Ünye ilçesi vahşi depolama alanının ıslahı ve düzenli depolama alanının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Konya Teknik Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Koçer, N, N. & Gözegir, M. (2018) Elazığ ili tıbbi atık yönetim sisteminin değerlendirilmesi ve mali sürdürülebilirlik. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-10.
• Li, Y., Tan, W. & Sha, R. (2016). The empirical study on the optimal distribution route of minimum carbon footprint of the retail industry. Journal of Cleaner Production, 112, 4237-4246.
• Menteşe, S. & Koca, S. (2021). Marmara Bölgesi'nde katı atık durumunun değerlendirilmesi. Türk Araştırmaları-Sosyal Bilimler, 16 (4), 1533-1552.
• Mirici, M. E. & Berberoğlu, S. (2022). Türkiye perspektifinde yeşil mutabakat ve karbon ayak izi: tehdit mi? fırsat mı?. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 8(1), 156-164.
• Nanda, S. & Berruti, F. (2021). Municipal solid waste management and landfilling technologies: a review. Environ Chem Lett 19, 1433–1456.
• Raşit, S. 2022 Kentsel katı atık düzenli depolama tesisi sızıntı suyunda Yarrowıa Lıpolytıca’nın çoğaltılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Sandal, A. (2004). Çevre kirliliği ile mücadelede belediye başkanlarına tavsiyeler. Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, 9(5), 38-46.
• Shi, S. & Yin, J. (2021). Global research on carbon footprint: A scientometric review. Environmental Impact Assessment Review, 89, 106571.
• Sıfır Atık. (2022). Atık yönetim hiyerarşisi. https://sifiratik.gov.tr/. Erişim Tarihi:09.11.2022.
• Soylu, P. (2020). Yapısal sürdürülebilirlik bağlamında BIM koordinasyonu ile yapı elemanı tasarımı yaklaşımı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Temel, F. A. & Turan, N. G. (2022). Giresun ilinde kentsel katı atıkların miktar, kompozisyon ve yönetiminin incelenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 12(1), 479-491.
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2023). Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi. https://csb.gov.tr/sss/kati-atik. Erişim Tarihi: 01.07.2023.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2022). Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Uygulamaları Hakkında Genelge. https://www.saglik.gov.tr/TR,11027/tibbi-atiklarin-kontrolu-yonetmeligi-uygulamalari-hakkinda-genelge201075.html. Erişim Tarihi:10.02.2022.
• Turgut, A. & Budak, T. (2022). Lojistik Ve Taşımacılığın Karbon Ayak İzi: Sistematik Bir Literatür İncelemesi. Kent Akademisi Dergisi, 15(2):916-930.
• Türer Başkaya, F. A. & Yıldızcı, A. C. (2011). İstanbul kenti katı atık alanlarının peyzaj planlaması açısından değerlendirilmesi. İTÜDERGİSİ/a, 10(1).
• Yılmaz, M. (2019). Balıkesir ili evsel katı atıklarının bertarafında uygun termal yöntemin seçilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.