Effects of Urbanization and Migration on Deviant Behavior: The Example of The Film Gurbet Kuşları

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 3, 961 - 977, 16.05.2024

Zeynep Şentürk Dızman

https://doi.org/10.35674/kent.1410049

Öz

A rapid migration movement from rural to urban areas has been in effect since the 1950s in our country. The urbanization experienced during this process, as a result of industrialization, is not characterized by an orderly urban development but rather exhibits the characteristics of an unhealthy urbanization. The migration from rural to urban areas has brought with it a multitude of problems in cities, including shantytown construction, population growth, unemployment, and an increase in crime and deviance rates. This study aimed to evaluate the impact of migration on deviant behaviors in the city. For this purpose, the film Gurbet Kuşları, which was released in 1964 and addresses the phenomenon of post-1950 migration, was analyzed using the discourse analysis technique within the framework of qualitative research method. In this analysis, the main question to be answered was: How does the phenomenon of migration experienced during the rapid and irregular urbanization process affect deviant behaviors, which are among the most significant social issues? An answer to this question was sought from the perspectives of social ecology, subculture, stigmatization, anomie, and social control theories. As a result of the analysis, it was observed that the adaptation issues arising as a result of migration from rural to urban areas lead to deviant behavior. Additionally, it was understood that a high level of education is an important factor in preventing deviance.

Anahtar Kelimeler

City, Urbanization, Migration, Deviance, Gurbet Kuşları Film

Kentleşme ve Göçün Sapma Davranışı Üzerindeki Etkileri: Gurbet Kuşları Filmi Örneği

Öz

Ülkemizde 1950’lerden bu yana kırdan kentlere doğru hızlı bir göç hareketi başlamıştır. Bu süreçte yaşanan kentleşme, sanayileşmenin sonucunda ortaya çıkan düzenli kentleşme olmayıp, sağlıksız kentleşme özelliği taşımaktadır. Kırdan kente doğru göç hareketleri, kentlerde gecekondulaşma, nüfus artışı, işsizlik, suç ve sapma oranlarının artması gibi bir çok sorunu da beraberinde getirmiştir. Bu çalışmanın amacı göçün kentteki sapma davranışları üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu amaçla 1950 sonrası göç olgusunu ele alan ve 1964 yılında gösterime giren Gurbet Kuşları filmi, nitel araştırma yöntemi kapsamında söylem analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Bu analizde cevabı aranan temel soru şu olmuştur: Hızlı ve düzensiz kentleşme sürecinde yaşanan göç olgusu toplumsal sorunların en önemlilerinden birisi olan sapma davranışlarını nasıl etkilemektedir? Bu soruya sosyal ekoloji, alt kültür, damgalama, anomi ve sosyal kontrol teorileri perspektifinden cevap aranmıştır. Analiz neticesinde, kırsal kesimden kente göç sonucunda yaşanan uyum sorunlarının sapmaya neden olduğu görülmüştür. Ayrıca yüksek eğitim düzeyinin sapmayı önlemede önemli bir faktör olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kent, Kentleşme, Göç, Sapma, Gurbet Kuşları Filmi

Kaynakça

• Acungil, Y. (2021). Göç ve Kentsel Uyum, Yerel Halkın Göçmen ve Mülteci Algısı. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Akalın, M. (2017). Kentsel Dönüşüm Projelerinin Suç Oranlarına Etkilerinin Değerlendirilmesi: Ankara/Altındağ Örneği. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9): 5-33.
• Aslan, S. (2016). Sosyal Dışlanma Bağlamında Genç Suçluluğu (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi.
• Ayan, S. (2011). Suçlu Kim? Türkiye’de Çocuk Suçluluğu. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Bal, H. (2006). Kent Sosyolojisi. Isparta: Fakülte Kitabevi.
• Bilis, A. E. (2014). Selam Filmi Örneğinde İslami Düşüncenin Sinemada Temsili. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (21): 9-27. https://doi.org/10.31123/akil.442976
• Çelik, N. ve Murat, G. (2014). Türkiye’de İç Göç Sorununa Yeni Bir Yaklaşım: Stratejik İç Göç Yönetimi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(76): 45-61.
• Es, M. ve Ateş, H. (2004). Kent Yönetimi, Kentlileşme ve Göç: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0(48): 205-248.
• Giddens, A. (2005). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Kitabevi.
• Goffman, E. (1963). Stigma: Notes On The Management of Spoiled Identity. Englewood Cliffs N.J: Prentice-Hall.
• Gökulu, G. (2010). Kent Güvenliği Kentleşme ve Suç İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1): 209-226.
• Hirschi, T. (2002). Causes of Delinquency. New York: Routledge.
• İçli, T. G. (2021). Kriminoloji. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• İspir, E, G. (1982). Kentleşme Metropolitan Alan ve Yönetimi. Ankara: AİTİA Yayınları.
• Karasu, M. A. (2012). Kent Kültürünün Suça Etkisi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(2): 71-103. https://doi.org/10.15337/SUHFD.2017.66
• Kartal, K. (1992). Ekonomik ve Sosyal Yönleriyle Türkiye'de Kentlileşme. Ankara: Adım Yayıncılık.
• Katkak, B. (2008). Psikozlu Hasta Yakınlarında Stigmatizasyon (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Keleş, İ. (1997). Türkiye’de Göç Eğilimleri ve Şehirleşme Süreci. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2): 167-187.
• Keleş, R. (1980). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Keleş, R. (1993). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kıray, M. (1998). Örgütleşemeyen Kent: İzmir. Ankara: Bağlam Yayınları.
• Köymen, O. (1999). Cumhuriyet Döneminde Tarımsal Yapı ve Tarım Politikaları. 75. Yılda Köylerden Şehirlere içinde (ss: 1-30). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Makal, O. (1987). Sinemada Yedinci Adam, Türk Sinemasında İç ve Dış Göç Olayı. İzmir: Marş Matbaası.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri -Nicel ve Nitel Yaklaşımlar Cilt I, (çev. Sedef Özge). Ankara: Yayın Odası Yayıncılık.
• Özer, İ. (2017). Türkiye’de Kent, Kentleşme ve Kentsel Değişme, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Özmen, S. ve Erdem, R. (2018). Damgalamanın Kavramsal Çerçevesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 185-208.
• Refiğ, H. (1964). Gurbet Kuşları [Film].
• Sezal, İ. (1992). Kentleşme. İstanbul: Ağaç Yayınları.
• Sokullu-Akıncı, R. F. (2011). Kriminoloji. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Tekeli, İ. (2011). Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1927-2000. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=n%C3%BCfus adresinden 10.05.2023 tarihinde erişildi.
• TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007-2022. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=n%C3%BCfus adresinden 11.05.2023 tarihinde erişildi.
• Ünal, H. (2012). Sapma ve Suç. Sosyolojiye Giriş- Sosyolojinin Temel Tartışmaları- içinde (ss.326-348). (Ed. Muammer Tuna). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yarcı, S. (2018). From Immigration to Crime; Relationship of Crime and Immigration from Perspective of Turkey (pp. 33-43). In. Current Debates In Sociology & Philosophy. (Ed. Şükrü Aslan & Bora Erdağı) London: IJOPEC.
• Yıldırım, A. (2004). Kentleşme ve Kentleşme Sürecinde Göçün Suç Olgusu Üzerindeki Etkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Yılmaz, N. (2004). Farklılaştıran ve Ayrıştıran Bir Mekanizma Olarak Kentleşme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0(48):249-267.
• Yücel, M. T. (2014). Kriminoloji. Ankara: Türkiye Adalet Akademisi.