An Evaluation of the Architectural Heritage of Marmara Island Asmalı Village

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 4, 1486 - 1499, 16.07.2024

Büşra Nur Kabakcı , N.çiçek Akçıl Harmankaya

https://doi.org/10.35674/kent.1428269

Cited By: 1

Öz

Marmara Island is an island located in the southwest of the Sea of Marmara and is under the administration the province of Balikesir. Being the second largest island of our country in terms of surface area, its dominant role in marble mining and its tourism potential gives the island a crucial position. As we learned from historical sources, Marmara Island has always been important for the civilizations that dominate the region, thanks to its geopolitical location and the marble that it exports to all Mediterranean countries. Several civilizations such as Ancient Greece, Rome, Byzantium and the Ottoman Empire ruled the Marmara Island and led to the emergence of a multinational demographic on the island, where archaeological findings date back to the Ancient Age. Until the migraiton in 1922, the non-Muslim people, mostly Greeks, and the Muslim people lived together. It is certain that this cultural interaction has an effect on the local architecture. In this study, the local architecture of the Marmara Island will be examined through the example of Asmalı village. Remaining residential buildings, religious buildings such as mosques and churches, fountains, and similar structures will be discussed in the study. Within the scope of the subject, a general definition of Asmalı village with its historical features will be provided, the existing architectural examples will be determined with the help of photographs, and their architectural projects will be prepared. The effect of the historical and social structure of the study area on the local architecture will be investigated. The aim of the study is to examine the local architectural

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, Marmara Island, Asmalı village, traditional architecture, architectural heritage

Proje Numarası

38648

Marmara Adası Asmalı Köyü Mimari Mirası Üzerine Bir Değerlendirilme

Öz

Marmara Adası, Marmara Denizi’nin güneybatısında yer alan ve Balıkesir iline bağlı olan bir adadır. Yüz ölçümü olarak ülkemizin ikinci büyük adası olması, mermer madenciliğindeki başat rolü ve turizm potansiyeli adayı önemli bir konuma getirmektedir. Tarihi kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre Marmara Adası jeopolitik konumu ve tüm Akdeniz ülkelerine ihraç ettiği mermeri sayesinde bölgeye hâkim olan uygarlıklar için de her zaman önemli olmuştur. Arkeolojik verilerin, yerleşim tarihini Eski Çağ’a kadar dayandırdığı Marmara Adası’nda Antik Yunan, Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu gibi farklı medeniyetler hüküm sürmüş ve adada çok uluslu bir demografi meydana gelmiştir. 1922 yılında gerçekleşen zorunlu göçe kadar çoğunluğu Rumlardan oluşan gayrimüslim halk ve Müslüman halk bir arada yaşamıştır. Bu kültürel etkileşimin yerel mimari üzerinde etkisi olduğu muhakkaktır. Bu çalışmada adanın önemli yerleşim yerlerinden biri olan Asmalı köyünün mimari mirası incelenecektir. Günümüze ulaşan ve ulaşmayan konut yapıları, cami, kilise ve manastır gibi dini yapıları ile su yapıları ele alınarak Asmalı köyünün tarihi ve sosyal yapısının yerel mimarisine olan etkisi araştırılacaktır. Çalışmanın amacı Asmalı köyü yerel mimari örneklerini yapı tipi, plan, malzeme ve teknik açısından inceleyip bu yapıların mimarlık tarihi yönünden önemlerini ortaya koyarak literatüre kazandırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, Marmara Adası, Asmalı köyü, yerel mimari, mimari miras

Destekleyen Kurum

İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

38648

Kaynakça

• Akçaöz, M. & Kishalı, E. (2020). Tınaz Ailesi Evi. İ. Türkoğlu (Edt.), Güney Marmara Adaları Risk Altındaki Mimari Mirası (ss. 122-125). Kültürel Mirası Koruma Derneği.
• Bektaş, C. (2020). Türk Evi. YEM Yayınevi.
• Çelebi, E. (2005). Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 306, Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa 462, Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Beşir Ağa 452 Numaralı Yazmaların Mukayeseli Transkripsiyonu-Dizini. Yapı Kredi Yayınları.
• Ertüzün, R. M. (1998). Kapıdağı Yarımadası ve Çevresindeki Adalar / Tarih ve Arkeolojisi Üzerinde Araştırmalar. Papirüs Basım Yayın- Ozan Sanatevi.
• Gedeon, M. (1895). Proikonnisos. İstanbul.
• Güçükturgut, E. (2023). Marmara Adası Asmalı Mahallesi'nin Geleneksel Konutları [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Halaç, H. H. & Sağlam Doruk, B. (2019). Türk Konutunda Mahremiyet İçin Düzenlemeler. Sosyal Bilimler Dergisi (6), 50-72.
• Janin, R. (1975) Les Églises Et Les Monastères Des Grands Centres Byzantins_ Bithynie, Hellespont, Latros, Galèsios, Trébizonde, Athènes, Thessalonique. Paris.
• Kabakcı, B. (2023). Marmara Adası Asmalı Köyü Mimari Mirası [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Kabakcı, O. (2021). Şehzâde Mehmed evkafı ve vakfiyesi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Kültürel Mirası Koruma Derneği. (2023, Eylül 25). Tarihi Fotoğraflar. https://islandsheritage.org/value_TR.php
• Marmara Adalarında sarsıntı devam ediyor (1935, Ocak 10). Akşam Gazetesi. s. 1. https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1935-01-10/1
• Strabon. (2002). Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika XI-XII-XIII) (Adnan Pekman, çev.). Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Sertkaya Doğan, Ö. (2009). Beşerî Coğrafya Açısından Marmara Takımadaları. Çantay Kitabevi.
• T.C. Balıkesir Üniversitesi. (2019). Balıkesir Turizm Envanteri ve Strateji Çalışması.
• Tunçdilek, N. (1987). Marmara Takım Adaları. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Yayınları.
• TÜİK. (2022). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), C..ADL. / 84 – 5064.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), İ..AZN. / 81 – 18.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), DH.MKT. / 2338- 82- 0
• Türkoğlu, İ. (2020). Güney Marmara Adaları Risk Altındaki Mimari Miras ( İ. Türkoğlu, Ed.). Kültürel Mirası Koruma Derneği.
• Türkoğlu, İnci. (2020). Kartal Ailesi Evi, Yılanlı Ev. İ. Türkoğlu (Edt.), Güney Marmara Adaları Risk Altındaki Mimari Mirası. (ss. 77-88). Kültürel Mirası Koruma Derneği.
• Türkoğlu, İnci. (2020). Temel Şorta Evi. İ. Türkoğlu (Edt.), Güney Marmara Adaları Rİsk Altındaki Mimari Mirası. (ss. 108-112). Kültürel Mirası Koruma Derneği.
• Türkoğlu, İnci, Umut Almaç, Emre Kishalı, ve Ioannis Papachristou. (2020). Güney Marmara Adaları Çeşmeleri. İ. Türkoğlu (Edt.), Güney Marmara Adaları Risk Altındaki Mimari Mirası. (ss. 175-180). Kültürel Mirası Koruma Derneği.
• Türkoğlu, İnci ve Ioannis Papachristou. (2020). Panagia Kastrella Manastırı. İ. Türkoğlu (Edt.), Güney Marmara Adaları Risk Altındaki Mimari Mirası. (ss. 45-48). Kültürel Mirası Koruma Derneği.
• Yılmaz, H. F. (2008). Marmara Adası Fotoğraf Arşivi.