Exploring the Effect of Radon Gas on Real Estate Value, Radon Gas Studies and Policies in Different Countries, Applicability (of policies) in Turkey

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 6, 2548 - 2567, 15.11.2024

Doğan Çolakgil , Yeşim Tanrivermiş

https://doi.org/10.35674/kent.1520151

Öz

Radon, an inert and radioactive gas, is formed by the radioactive decay of radium. Inhalation of radon and its degradation products poses a significant health risk. At the beginning of these risks are damage to the lung tissue and therefore, diseases such as cancer over time. This study is the first study investigating the effect of radon gas on the real estate value of the real estate in Turkey. The relationship between radon gas and real estate in different countries and its applicability in Turkey have been investigated. The underlying subject of our research is to make a comparison of radon in Turkey compared to the examples in the world. In addition, the study emphasizes that radon also carries serious risks to health and the importance of taking measures to reduce radon levels. This study deals with the measurement of radon gas in Turkey, real estate relationship and applicability, and highlights the importance of real estate operators and investors to consider radon levels. The result of the research reveals that the increase in radon gas level is inversely proportional to the value of the real estate. Compared to Turkey, some states in the world have carried out much more serious plans for researching the harms of radon gas to human health, measuring radon gas, making plans for necessary precautions and measures, raising public awareness and awareness, and they have taken actions in line with these plans, and they have analyzed the results of these actions statistically. they have been explained. A study describing what needs to be done for Turkey, precautions and the seriousness of the situation is presented. One of the aims of our study is to carry the perspective on radon to different dimensions. The suggestions and inferences we have made are capable of being the subject of other studies and guiding the studies in this direction. Thus, it will make radon gas a situation that can be solved much more easily for Turkey.

Anahtar Kelimeler

Rodon, Real Estate, Radiation, Value, Cancer

Radon Gazının Gayrimenkul Değerine Etkisinin Araştırılması, Farklı Ülkelerde Radon Gazı Çalışmaları ve Politikaları, Türkiye’de Uygulanabilirliği

Öz

Durağan ve radyoaktif bir gaz olan radon, radyumun radyoaktif bozunması ile oluşmaktadır. Radon; akciğer dokusunda hasar ve dolayısıyla zamanla kanser gibi sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu çalışma Türkiye’de radon gazının gayrimenkul ilişkisini gayrimenkulün değerine etkisini araştıran ilk çalışmadır. Farklı ülkelerde radon gazı ile gayrimenkul ilişkisi ve Türkiye’de uygulanabilirliği araştırılmıştır. Araştırmanın temelindeki yatan konu ise Türkiye’de Dünyadaki örneklerine kıyasla radon ile ilgili mukayese yapabilmektir. Ayrıca, çalışma radonun sağlık açısından da ciddi riskler taşıdığını ve radon seviyelerinin düşürülmesi için önlemlerin alınmasının önemini vurgulamaktadır. Bu çalışma, Türkiye’de radon gazı ölçümlerinin yapılması, gayrimenkul ilişkisi ve uygulanabilirliği konularını ele almakta ve gayrimenkul sektöründe faaliyet gösterenler ve yatırımcılar için radon seviyelerini dikkate almalarının önemini vurgulamaktadır. Araştırmanın sonucu, radon gazı seviyesinin artışı ile gayrimenkulün değerinin ters orantılı olduğunu ortaya koymaktadır. Dünyadaki bazı devletlerin Türkiye’ye kıyasla radon gazının insan sağlığına olan zararlarının araştırılması, radon gazının ölçülmesi, gerekli tedbir ve önlemler için planlar yapılması, halkın bilinçlendirilmesi ve farkındalıklarının arttırılması konularında çok daha ciddi planlamalar gerçekleştirdikleri ve bu planlamalar doğrultusunda eylemlerde bulundukları ve bu eylemlerin sonuçlarını istatiksel olarak açıkladıkları anlaşılmıştır. Türkiye için yapılması gerekenler, önlemler ve durumun ciddiyetini anlatan bir çalışma sunulmuştur. Çalışmamızın amaçlarından biride radona olan bakış açısını farklı boyutlara taşımaktır. Yapmış olduğumuz öneriler ve çıkarımlar başka çalışmalara konu olabilecek ve bu yöndeki çalışmalara yol gösterebilecek niteliktedir. Böylelikle radon gazının Türkiye için çok daha kolay çözülebilecek bir durum olmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Rodon, Gayrimenkul, Radyasyon, Değer, Kanser

Kaynakça

• Abaka, M. (2019). Konya’nın Ilgın İlçesinde Kaplıca ve Okullarda Kapalı Ortam Radon Konsantrasyonunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Konya.
• Akar, Ü. (2010). Bursa-Çekirge Bölgesi Termal Sularında Radon Konsantrasyonunun Tayini. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Bursa.
• Aldemir, K. (2018). Batman’da Bulunan İlkokul Binalarında Radon Düzeyinin Ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi. Batman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Ana Bilim Dalı, Batman.
• Alkan, T. (2014). İzmir İlinde Akciğer Kanseri Tanısı Almış Hastaların Bina İçi Radon Maruziyetinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Anonim. (2012). Kapalı Ortamlarda Radon Gazı. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Teknik Rapor, Ankara.
• Anonim. (2023). Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu. Erişim Adresi: https://nuken.tenmak.gov.tr/ogrenci/bolum4_02.html, Erişim Tarihi:17.01.2023.
• Anonymous. (1987). Lung Cancer Risk From Indoor Exposure to Radon Daughters, Canada.
• Anonymous. (2000). Sources,Effects of Ionizing Radiation. Report of the United Nations Scientif ic Committee on the Effects of Atomic Radiation Report to the General Assembly, with scientific annexes. United Nations. New York.
• Anonymous. (2002). Dublin: Radon In Existing Building: Corrective Options, Stationery Office, Dublin.
• Anonymous. (2013). Reducing Radon in New Construction of 1&2 Family Dwellings and Townhouses. American Association of Radon Scientists and Technologists, North Carolina, U.S.A.
• Anonymous. (2018a). UK National Radon Action Plan. Public Health England, London.
• Anonymous. (2018b). Erişim Adresi: https://iehs.chinacdc.cn/jkfh/kpzs/tnull_184530.html, Erişim Tarihi: 19.01.2023.
• Anonymous. (2022a). Erişim Adresi: https://www.bfs.de/DE/home/home_node.html, Erişim Tarihi: 18.01.2023.
• Anonymous. (2022b). The National Radon Action Plan 2021–2025. U.S. Environmental Protection Agency, ABD.
• Anonymous. (2022c). Erişim Adresi: https://appraisers.promatcher.com/answers/will-installing-a-radon-mitigation-system-increase-the-value-of-my-home-1271, Erişim Tarihi:17.01.2023.
• Apak, H. (2014). Yapılarda Radon Etkisini Azaltmaya Ya Da Yok Etmeye Yönelik Bir Yaklaşım. Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Ana Bilim Dalı, Yapı Bilim Dalı, İstanbul.
• Arıcı, K. (1996). Adıyaman İlinde Radon Gazı Konsantrasyonları Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi. Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman.
• Bozkurt, V. (2008). Niğde İlinde Bulunan Tarihi Mekanlardaki Radon Gazı Ölçümleri. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Çıtlak, K. (2018). Sakarya Üniversitesi Kampüs Bölgesinde Bina İçi Radon Konsantrasyonunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Ana Bilim Dalı, Fizik Bilim Dalı, Sakarya.
• Çömlek, Ü. (2010). Tınaztepe Mağarası’nın Radon Seviyesinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Goetz, J. S. (2004). The Effect of Radon on Property Values: Evidence from a Hedonic Price Analysis of Single-Family Homes in the United States. Journal of Environmental Economics and Management.
• Gül, B. T. (2019). Binalarda Radon Gazı Konsantrasyonunun Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Nükleer Bilimler Enstitüsü, Medikal Fizik Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Güler, Ç. & Çobanoğlu, Z. (1997). Radon Kirliliği. T.C. Sağlık Bakanlığı, 1. Baskı, Ankara.
• Homma, T. (2021). Radiological Protection against Radon Exposure. Nuclear Regulation Authority, Japan.
• Kaplan, E. (2009). Adapazarı Merkezi Kış Dönemi Radon Ölçüm ve Analizleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü, Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Lewis, R. K. (2006). History of Radon. Presented at the 2006 National Radon Meeting, 1-15.
• Lindgren, K. (200). The Impact of Radon on Property Values: Evidence from a Hedonic Price Analysis of Single-Family Homes in Sweden. Journal of Environmental Economics and Management.
• Mıhçı, M. (2008). Sivas Merkez Yerleşiminde Radon Gazı Dağılımının Belirlenmesi ve Türkiye’de Yapılaşma Öncesi Radon Gazı Ölçümüne Yönelik Yönetmelik Taslağı Hazırlanması. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Mıhçı, M., Büyüksaraç, A., Aydemir, A. & Çelebi, N. (2010). Indoor And Outdoor Radon Concentration Measurements İn Sivas, Turkey, İn Comparison With Geological Setting. Journal Of Environmental Radioactivity, 101(11):952-7, Sivas.
• Özderya, F. (2009). Samsun İli Ev İçi Radon Konsantrasyonu ve Çevresindeki Topraklarda Radyoaktivitenin Tayini. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Ana Bilim Dalı, Trabzon.
• Özkablan, S. (2020). Kilis İli Toprak Örneklerinde Radon Gazı Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fizik Ana Bilim Dalı, Kilis.
• Pinchbeck, E. W., Sefi R., Nikodem S. & Enrico V. (2020). The Price of Indoor Air Pollution: Evidence from Radon Maps and the Housing Market. IZA Institute of Labor Economics, 2020.
• Simons, R. A., Jesse S., Karam, A. H. & Baloyi, H. (2008). Use of Contingent Valuation Analysis in a Developing Country: Market Perceptions of Contamination on Johannesburg’s Mine Dumps. Cleveland Eyalet Üniversitesi.
• Tanrıvermiş, H. (2016). Gayrimenkul Değerleme Esasları, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitapları. Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş., Ankara.
• Uludağ, H. İ. (2010). Radon Kirliliği ve Halk Sağlığı İlişkisi. Bitirme Tezi. Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir.
• Uludağ, N. (2018). Şile-Kandıra-İzmit Bölgesindeki Kaynak Sularında Radon Gazının İncelenmesi ve Sakarya Üniversitesi Radon Farkındalık Anketi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Vaizoğlu, S. A. (1997). Ankara’da Evlerde Kış Dönemi Radon Konsantrasyonunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yeşilbağ, Y. Ö. (2008). Artvin ve Ardahan İlleri Ev İçi Radon Konsantrasyonu ve Çevresindeki Topraklarda Radyoaktivitenin Tayini. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Bölümü, Fizik Ana Bilim Dalı, Trabzon.
• Yılmaz, H. (2019). İstanbul İli Marmaray ve Metro Yer Altı Ulaşım İstasyonlarında Radon Seviyelerinin Ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Ana Bilim Dalı, Nükleer Fizik Bilim Dalı, İstanbul.