MALİ’DE ARAP ŞİİRİNE GİRİŞ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 24, 274 - 303, 20.09.2020

Aboubacar Mohamadou

Öz

Arap şiiri, eski çağlardan günümüze Arap edebiyatı tarihindeki en eski Arap sanatlarından biridir. Şiir yazımıyla, nazmıyla ve bunun Arap bölgeleri halkına söylemesiyle sınırlı kalmamış, İslam’ın geldiğinde girdiği ülkelere ve bölgelere de geçmiştir. İslamî krallıklarının ve imparatorlukların kurulduğu Afrika kıtasının batısı bu bölgelerden kabul edilmiştir. O zamanlarda Arapça bu bölgede entelektüeller tarafından konuşulan resmi yönetimin dili haline gelmiştir. Afrikalı Müslüman Arap-İslam kültürü ve Arapça yazıya vakıf olduğunda, bundan etkilendi ve ustalaştı. Arap usta şairlerinin şiirlerini okudu ve kısa süre sonra Arap dilinde şiirler söyledi ve manzumeler yazdı. Buna dayanarak, araştırmamız, özellikle Mali’de Arap şiirini ele alacak. Konuları, mevzuları tanıma yanında ayırt edici özellikleri üzerine duracak, amaçlarını, hedeflerini belirlemek amacıyla, özellikle Mali’de Arap şiirine ışık tutmaya çalışmaktadır. Ayrıca, Afrika kıtasının içinde ve dışında doğup büyüyen, Afrika kökenli olup Mali Cumhuriyeti'ndeki şairlerin mevcudiyetini tespiti amaçlamaktadır. Araştırmanın sonucunda Mali’de Arap şiirinin ağırlıklı olarak dini karakterli olduğu, şiirin farklılık amaçlarında dilinin zaman zaman gevşeklik ve pürüzlülüğü nitelik kazandığı görmekteyiz. Ayrıca eğitici şiirlerin dili de halk dille nitelenmiş olup, kolay halkın anlayışlarına çok yakın bir dizi ile karakterize edildiği aşikâr olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mali, şiir, Arapça, Batı Afrika

INTRODUCTION TO ARAB POETRY IN MALI

Öz

Arabic poetry is one of the oldest Arab arts in the history of Arabic literature from ancient times to the present day. The poetry loan and its regulation was not confined to the people of the Arab regions only, but also passed it to the countries and regions that Islam entered when it arrived, such as the West of the African continent in which you established Islamic Mamluks and empires where Arabic became the official language of administration Intellectuals speak it. When the African Muslim stood on the Arab Islamic culture and Arabic writing, he was influenced by it, so I mastered it. He read the poets of the Arab poets, and soon after that, he loaned poems and set up systems in the Arabic language. He read the poems of the Arabs, and soon after that, he started saying poetic verse and writing the poems in Arabic. From this standpoint, this research seeks to shed light on Arab financial poetry, in particular, to identify its characteristics, distinctive features, motives, and objectives, while identifying the topics and issues that this poetry addresses. It also seeks to establish the presence of poets in the Republic of Mali with African roots and roots, born and raised inside and outside the African continent. The researcher found through his study of Malian Arabic poetry that Arabic poetry in the region is predominantly religious and that the language of poetry in its various purposes is characterized by the quality and roughness of the words at times, and educational poetry is characterized by the ease that the public understands.

Kaynakça

• Abdu’s-Samet, A. (1403). Eş-şiir’ul-Arabi fi fi garbey ifrikiya munzu’l-isti’mâre, Yüksek Lisans Tezi, Ummu’l-Kuran Üniversitesi, Mekke.
• Abdul-Fettah, S. (2018). Es-sekâfe el-İslamiyye fi bilâdi’s-Sudan el-garbî, Sudan, Mecelletü Kıraat ifrîkiyye, sayı 35, s. 6.
• Bâbâ, A. (2000). Miʿrâcü’s-suûd ilâ neyli meclûbi’s-Sûd, thk. Fatma el-Hiraf ve Jon Hanwik, Menşûrâtu Ma’dat ed-Dirâsâtü’l- ifrîkiyye.
• Bedrüddîn A. (1985). Nuhbetun mine’ş-Şuarâ, kitabu mecmu’l-Merasî ala Muhammed Tahir, s. 2.
• Beşir, D. M. (1993). Dîvânü şiirin, y.y. s. 34.
• Beşir, D. M. funûn’ul-ilim (Segu: Özel kütüphane, divan 033), 35b.
• Beşir, Muhammed. Fazlu’n-Nahiv (Segu: özel kütüphane, kasâidun, 005), 3 a.
• Boly, A. (2005). Elfiyyetü Boly, y.y. 394-395. Bravali, Bamako.
• Boly, A. Meni’l-cedîru bi’l-Musâhabe (Bamako: özel kütüphane, 003), 11 a.
• Boly, A. cumhuriyyetu Benin, (Bamako, özel kütüphane, Rihlâtun, 007), 9a.
• Boly, A. El-kaside el-Umeriyye, (Bamako: özel kütüphane, collection poésie, 003), 16 b.
• Boly, A. Fârisu’l-menâbir ve Hatibu’l-kani’l-işrîn, (Bamako: özel kütüphane, kasâidun, 015), 1a.
• Dadab, M. M. El-Kavlu’s-Safi fi terhibi Muammer Kadafi, (Tumbuktu: Ahmed Baba Institute, Türâs), 6a.
• Diabate, E. M. Dav-u’s-Sârî, (Bamako: özel kütüphane, kasâidun, 17), 22a.
• Diabete, E. M. (2003). Gatsasetu Amerika ala’l-Âlemi’l-İslamî, Bamako, sahîfetu’s-Sedâke, sayı 43, s. 7.
• Diarra M. Ş. el-Kenzu’l-A’zam (Mopti: özel kütüphane, şiirun, 0013), 18 b.
• Diarra, M. Ş. Kitabun Turkiyyun, (Mopti: özel kütüphane, Kasâidî, 125), 1 a.
• Diavara Hamdi. Takriru cenâzeti Dambe Vâke(Bravali: mektebetu’l-umme, 0113), 2b;
• Drame, K. (1998). Sahra Cumhuriyeti Mali ve şi’ruha el-Arabi, Nâdi’l-edebil’arabi, Bamako.
• Dukure, Y. (1995). El-Bustân, el-Mektebetu’l-İslamiyye, Bamako.
• el-Muaddib, M. (2014). Fi Belagati’n-Nas eş-şiiri el-kadim Meâlimun ve Evâlimun, Müessesetü’r-rihâb, Beyrut, 1. Baskı.
• el-Muhtar, W. (ö.1226/181), erişim: 28 Nisan 2020, https://www.almoajam.org/lists/inner/2973#target8766
• Fadıl, M. (2007). el-Muslimûne fi garb – ifrîkiyye Tarih ve hadâra, Dârü’l-kutup el-ilmiyye, Beyrut, Lübnan.
• Haydara A. Sevretü’l-Cûu,(Bamako: özel kütüphane, Divan, 01), 22a.
• Haydara M. fi medhi’ş-şâyi, (Segu: özel kütüphane, 13), 3a.
• Haydara M. Hacu’l-Mensûr (Segu: özel kütüphane, 005) 5a.
• Haydara, M. Te’nihatü’l-Vâlid, (Segu: özel kütüphane, 3525), 27b.
• İbnü’s-Sadîk M. imâmu Mekke (Bamako: özel kütüphane, 351), 2a.
• Kaba, İmran. (2011). Eş-Şi’rul-Arabî fi’l-garbi’l-İfîki hilale’l-Karni’l-işrin el-mîlâdıî, Menşûrâti’l-munazzameti’l-islâmiyye li’t-terbiye ve’l-ulum ve’s-sekâfe, İSESKO.
• Kan, H. A. (1993). el-verdetu ala nahci’l-burde, y.y. Bamako.
• Kulibâli, M. İ. ibnü’l-Hac Muhammed el-Arabi, (Fâna: özel kütüphane, 221), 17a.
• Minkeyla, Y. (2013). Davru’ş-şiir fi’l-hifâz ala islamiyyeti’l-haviyye el- ifrîkiyye, Mecelletü Kıraat ifrîkiyye, sayı 16, s. 90.
• Muhammed el-Emin el-Muaddib. fi Belagati’n-Nas eş-şiiri el-kadim Meâlimun ve Evâlimun, (Beyrut: Müessesetü’r-rihâb, 1. Baskı, 2014.
• SA‘D, G. (1989). “AHMED BÂB et-TİNBÜKTΔ. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, II, 45-46.
• Sako, A. A. (2000). Dîvânun şi’riyyun, y.y. Bamako.
• Sako, A. A. Kaside i’tizariyye, (Bamako: özel kütüphane, 001), 4 a.
• Sîdî, D. (2008). Şahsiyyatü’l-merhum Dambe Vâke ve Âsâruhû, Bamako: y.y. s. 32
• Sidibe A. el-irâkî (Bamako: özel kütüphane, mecmu atü’l-kasâid, 01), 7b.
• Sidibe A. Rihletun abrel Bahar (Bamako: özel kütüphane, şuara, 1119), 8b.
• Sidibe, A. (1999). ehlen ya Ramazan, Sahîfetü’l müstakbel, Bamako, , sayı 17, s. 8.
• Sidibe, A. el-Kalbu’l-mecruh, Bamako: özel kütüphane, mecmu atü’l-kasâid, 01) 18a.
• Tiyam, M., Resâu’n-nefs, Segu: Özel kütüphane, şiirun ve şuara, 013), 3a.
• Vâke, İ. (1998) Şi’run fi medhiş-Şâyı, sahifetu’s-Sed’ake, Bamako, sayı 3, s. 7.