TARİHİ YAPILARIN, GERİLİM VE KORKU İÇEREN SAHNELERDE KULLANIMININ İNCELENMESİ

Yıl 2019, Sayı: 19, 221 - 237, 01.04.2019

Hicran Hanım Halaç Ebru Ulaş

Öz

Geçmişten günümüze televizyon, hayatımızın büyük bir bölümünde yer alan etkili bir kitle iletişim aracıdır. İçerisinde birçok yapım çeşitliliği olmasına rağmen yoğun yayın yapan ve seyirciye sıklıkla ulaşan dizi ve filmlerdir. Dizi filmlerin kitleleri etkileyen, yönlendiren etkisine literatürdeki birçok çalışmada yer verilmektedir. Bu çalışma içerisinde ise izleyiciye ulaşan olumsuz mesajlar içerisinde, tarihi dokunun yeri incelenmektedir. Mevcut kültürel mirasların kullanıldığı gerilim sahneleri incelenerek bunun izleyicide oluşturduğu etkilerine odaklanılmıştır. Vizyonda olan ve vizyondan kalkmış dizilerden örnekler ele alınarak, tarihi dokuların kullanıldığı sahneler belirlenmiş, bu sahnelerin geçtiği yapılar tespit edilmiştir. ‘ Kayıp Şehir ‘, ‘Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz’, ‘ Çukur’, ‘ Suskunlar’, ‘ O Hayat Benim’, ‘İçerde’, ‘ Kurtlar Vadisi’, ‘ Çarpışma’ dizileri ve ‘İfreti’in Diyeti Cinnia’ filmine ait sahne örnekleri verilmiş ve tarihi dokuların korku ve gerilim sahnelerinde kullanıldığı sahneler belgelenmiştir. Belirlenen sahnelerin izleyicide oluşturacağı algıların gerçek hayata yansımaları üzerine durularak, bu etkinin kültürel miras bilinçlenmesine ve ziyaretine yansımaları sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dizi, Film, Gerilim, Korku, Tarihi Yapı

EXAMINING THE USE OF HISTORICAL STRUCTURES IN THRILLER AND HORROR SCENES

Öz

From the past to the present, television is an effective mass communication tool that has been involved in much of our lives. Although there is a lot of variety in production, it is a TV series and films that reach the audience frequently and broadcast extensively. There are many studies in the literature on the directing effect of the series and films affecting the masses. In this study, the location of the historical touch in the negative messages reaching viewer is examined. The tension scenes using existing cultural heritages are examined, focusing on the effects that this creates in the audience. Examples of the scanes that were used in the historical tissues were determined by taking samples from TV series now showing and expired and the structures of these scenes have been identified. Scane samples of ‘ Kayıp Şehir ‘, ‘Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz’, ‘ Çukur’, ‘ Suskunlar’, ‘ O Hayat Benim’, ‘İçerde’, ‘ Kurtlar Vadisi’, ‘ Çarpışma’ series and ‘İfreti’in Diyeti Cinnia’ were given and documented scenes where historical textures were used in horror and thriller scenes. The perceptions of the determined scenes on the viewer are reflected in the real life and the effect of this reflection on cultural heritage awareness and visit has been questioned.

Anahtar Kelimeler

TV Series, Film, Thriller, Horror, Historical Structure

Kaynakça

• Aksu Erol, S.(2012). Yerli televizyon dizilerinde kent olgusu: İstanbul örneği. Yayınlanmış Dok- tora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Bachelard, G. (2013). Mekanın poetikası (A.Tümertekin, çev.). İstanbul: İthaki Yayınları
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven, (Çev: M.Rifat-S. Rifat) İstanbul: Yapı Kredi Yayın- ları
• Beşışık, G. (2013). Sinema ve mimarlıkta mekan kurgusu ve kavrayışı. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Bourdieu, P.(1997). Televizyon üzerine (T. Ilgaz, çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Busby, G. ve Klug, J., (2001). Movie-induced tourism: The challenge of measurement and other issue. Journal of Vacation Marketing, 7/4, 316-332.
• Çelenk, S. (2005). Televizyon, temsil, kültür: 90’lı yıllarda sosyokültürel iklim ve televizyon içerikleri. Ankara: Ütopya Yayınevi
• Demirci, T.T.(2006). Korku sinemasının psikanalizi. İstanbul: Es Yayınları.
• Dinçer, İ. ve Enlil, Z. (2002). Eski kent merkezinde yeni yoksullar: Tarlabaşı, İstanbul. Yoksulluk kent yoksulluğu ve planlama konulu dünya şehircilik günü 26. Kolokyumu 6-8. Kasım. Ankara: TMMOB Şehir Plancıları Odası ve Gazi Üniversitesi Yoksulluk Kent Yoksullu- ğu ve Planlama bildiri kitabı içinde, 415–424.
• Doğan, E.(2009). Sinema filmlerinde izleyicinin etkilenmesinde önemli rol oynayan öğelerden biri olarak film müziği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Erol, G.(2007). Medya üzerine çalışmalar. İstanbul: Beta Yayınları.
• Erol,V.(2017). Bilinçaltı direksiyona geçtiğinde - gerilim sinemasında psikanalitik alt metinler: Duel örneği. Sinefilozofi Dergisi, 2/3, 112-136.
• Erkman, F. (1987). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Gültekin, Z.(2006). Irak’dan önce: Kurtlar Vadisi dizisi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 22, 10-12
• Işık, M. (2017). Dünya ve Türkiye bağlamında kitle iletişim sistemleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Konuralp, S.(2004). “Film Müziği”, Tarihçe ve yazılar. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• Mutlu, E. (1999). Televizyon ve toplum. Ankara: TRT Yayınları
• Mutlu, E. (1995). Televizyonda program yapımı. Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları
• Otan, O. (2013). Televizyonda gerçeklik ve yeniden sunumu. Yayınlanmamış doktora tezi, Do- kuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Postman, N.(1999). Televizyon, öldüren eğlence (O. Akınhay, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Saltık, I.A. ve Coşar, Y. ve Kozak, M.(2010). Televizyon dizilerinin destinasyon pazarlaması açısından olası sonuçları. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21/1, 41-50.
• Sezen,T ve Işıkoğlu, D. ve Kuytu, E. Chrıstıan Metz ve sinemanın göstergebilimi. İstanbul İleti- şim Fakültesi
• Ural, A.G.(2017). Mimarlık ve sinema ilişkisi içerisinde sürrealist mekân yaratma konusunda sinematografik yaklaşımlar. Yayınlanmamış doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. İnternet Kaynakları
• ATV (2018). Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz. https://www.atv.com.tr/diziler/eskiya- dunyaya-hukumdar-olmaz/kadro adresinden erişildi. (ET: 20.06.2019) Beyaz Perde (2012-2019). Tüm zamanların en iyi dizileri. http://www.beyazperde.com/diziler/en/iyi/ulke-5026/onyil-2010/yila-2017/?page=2 ad- resinden erişildi. (ET: 20.01.2019) CNN Türk (2018). Beykoz Kundura Fabrikası'nda çekilen diziler. https://www.cnnturk.com/yasam/beykoz-kundura-fabrikasinda-cekilen-diziler adre- sinden erişildi. (ET: 10.03.2019)
• Medya Faresi (2008). Kurtlar Vadisi. http://www.medyafaresi.com/haber/cakir-olmedi- kalbimizde-yasiyor-gazeteye-olum-ilan-verdiler/13297 adresinden erişildi. (ET: 27.01.2019)
• Safiye Sultan Cafe (2016). Safiye Sultan Cafe hakkımızda. http://www.safiyesultancafe.com/ hakkimizda.html adresinden erişildi. (ET: 08.03.2019)
• Sözcü (2017). Kayıtdışı nerede çekiliyor? https://www.sozcu.com.tr/hayatim/magazin- haberleri/kayitdisi-dizisi-nerede-cekiliyor-kayitdisi-icin-geri-sayim/ adresinden erişildi. (ET: 10.03.2019)
• Tarihi İstanbul (2017). Adile Sultan Kasrı ve Hababam Sınıfı müzesi. http://www.tarihi.ist/adile- sultan-kasri-ve-hababam-sinifi-muzesi/ adresinden erişildi. (ET:24.02.2019)
• Dakika (2014). Kayıp Şehir tanıtım. https://22dakika.org/kayip-sehir-tanitim/ adresinden erişildi. (ET: 15.02.2019)