AFRİKA ARAP ŞİİRİNDE NOSTALJİ OLGUSU (BATI AFRİKA ÖRNEĞİ)

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 26, 49 - 69, 25.03.2021

Mohamadou Aboubacar Maiga

Öz

Afrikalılar, Arap edebiyatının çeşitli sanatlarıyla, özellikle de Arap şiir sanatı ile ilgilenmişlerdir Bu insanların tarafından yazılan şiir, övgü, gurur, kınama, üzüntü, sıkıntı, özlem, nostalji ve diğerleri de dâhil olmak üzere Arap şiirinin hemen hemen tüm amaçlarını kapsamaktadır. Bundan hareketle çalışmamız, Batı Afrika bölgesinde yazılan şiirlerde nostalji olgusunu ele almayı, nostaljinin anlamlarını ve çeşitli temaları, nostalji şiirinin motifleri ve bölge edebiyatında yayılmasının nedenlerini üzerinde durmayı amaçlamaktadır. Araştırmamızın sonucunda, elde ettiğimiz bulgulardan, Afrikalı şairler, çeşitli şiirlerinde nostalji olgusunu samimi duygularla ve kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını, etkileyici sözler ve anlamlarla onu ifade ettikleri görülmektedir. Afrika Arap şiirinde bulunan nostaljinin en önemli temalarından biri aileye, sevdiklere ve vatanlara duyulan özlemdir. Bölgede bu tür şiir yayılmasının sebepleri arasında seyahat, tutuklama ve sınır dışı edilme gibi nedenler sayılabilir. Şairlerin şiirindeki nostalji olgusunun en önemli anlamlarından ise Afrikalı şairin anavatanına olan hasreti, kalbini kıran veda sah-neleri tasviri, gurbetin gurbetçinin üzerindeki etkisi, gurbetçinin yurtdışında yaşa-dıkları, gençlik dönemi ve mutlu günlerini hatırlaması gibi anlamlar olduğu da unutulmamalıdır.

THE PHENOMENON OF NOSTALGIA IN AFRICAN ARAB POETRY (WEST AFRICA EXAMPLE)

Öz

Africans were interested in Arabic literature in its various arts, especially the art of Arabic poetry, and they paid special attention to it. There is no doubt that this poetry written by these people includes almost all the aims of Arabic poetry, including praise, pride, rebuke, describing and showing sadness, sorrow, longing, nostalgia, and others. From this standpoint, our study aimed to address the aspect of nostalgia in the poetry of sub-Saharan Africa, specifically the western region of the continent, as well as seeking to demonstrate the meanings of nostalgia and its various themes that it included while shedding light on the motives of nostalgia poetry and the reasons for its spread in the region's literature. The researcher has reached through the study several results, including that African poets have touched on the phenomenon of nostalgia in their various poems, and entered its walls from the widest range and sincerest emotion, expressing their feelings with charming words and sweet melodies. Longing and nostalgia for a family loved ones and homelands is one of the most important themes of nostalgia that abounds in Arab-African poetry. The trip, arrest, and deportation were among the reasons for the spread of this poetic color in Africa. It should be noted that the most important meanings of nostalgia in the region’s poetry are the longing of the African poet for his homeland, his depiction of farewell scenes that broke his heart, the effect of this alienation on the soul of the expatriate, and the description of what the expatriate suffers during his expatriation, and his remembrance of his happy days at home, youth and youth playgrounds, and others.

Anahtar Kelimeler

Longing, Africa, West, Poetry, Nostalgia, Family, Homeland

Kaynakça

• Ağaka, A. (2003). el-Adabu’l-İslami fi divani el-İlverî, İlwan: Merkezü’l-mahzufâti’l-Arabiye, 2. baskı. Diabate, M. el-Akrânu el-Kabaviyun (Gambia: özel kütüphane, yazma eseri).
• el-Bartilî, M.(1981). Fethu’ş-şükûr, fi maʻrifeti a’yâni ulemâ-itekrûr, thk. Muhammed Hacı, Beyrut: Dârü’l-Garb el-İslami.
• el-Cevherî, İ. (1987). eṣ-Ṣıḥâḥ, thk. Ahmed' Abdulgafûr Attâr, Beyrut: Dâru'l-İlm, 4. baskı.
• el-Ezdî, İ. (1344). Cemheretü’lüga, thk. Remzi Ba’labakkî, Beyrut: Dâru Sâdır, 1. baskı.
• el-Keşşât, M (1996). Nemâzicun Mine’ş-şiir’il-Arabi fi’s-Sahara, Beyrut: Şeriketü’l-mülteka li’t-tibaa ve’n-neşri ve’tevzi, 1. baskı.
• el-Keşşât, M. (1994). Sahrâ-u’l- Arab, Trablus: Dâru’r-Ruvâd li’t-tibaa ve’n-neşr, 1. baskı.
• el-Meydânî, A. (1987). Mecmu'u'l-emsâl, thk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim, Beyrut: Dâru’l-Cîl, 2. baskı.
• el-Vezîr, Cüneyt. (trz.). Dîvânu şi’r, Nijerya, y.y.
• Enyâs, M. (1988). Hâtimetü’d-dürer alâ ukûdi’l-cevher fi medhi Seyyidi’l-beşer, Tuba, el-Müessese es-Senegalliye li’t-tibaa.
• es-Sâgir, M. (1888). Nuzhatu’l-hâdî bi ahbâri mulûki’l-hâdî, Anja, Matbaatu Anja.
• es-Sâlimî, Ö. (1992). el-Kenzu’l-evfer fi sîreti şeyh el-İslam fi garbi İfrikya, şeyh Salim el-Akbar, Paris: el-Bostan.
• eş-Şefî, A. Divânu’l-lu’lu el-mensûk fi eşâri âli’s-sûk, (Gao: Mektebetü âli şeyh Mahmud el-Hasanî, yazma eseri).
• et-Timbuktî, A. (2000). Mi’râcu’s-sûd, thk. Fatma el-Hârif- Jon Hanvik, Rabat, Menşûretü Ma’ had ed-Dirâsatü’l-İfrikya.
• Fuat, M. (1939). eş-Şa’ratu’l-beyza, Mecelletü’s-Sekâfe, Mecelletün usbû-iyye li’l-âdâb ve’lulûm ve’l-funûn, sayı 55.
• İbn Manzûr, M. (1990). Lisânü’l-ʿArab, Beyrut: Dâru Sâdır, 1. baskı.
• İbnü Rûmî, Ali. (2003). Dîvânu İbn Rûmî, thk. Hasan Nazar, Kahire, Matbaatu Dârü’l-kutub ve’l-vesâik ’il-kavmiyye.
• İmruü'l-kays, (1985). Dîvânu İmrüu'l-kays, thk. Muhammed Ebû'l-Fadl İbrahim. Kahire: Dâru'l-Maârif, 4. baskı.
• Kaba, İ (2011). eş-Şi’rul-Arabî fi’l-garbi’l-İfîki hilale’l-Karni’l-işrin el-mîlâdıî, Menşûrâti’l-munazzameti’l-islâmiyye li’t-terbiye ve’l-ulum ve’s-sekâfe, İSESKO.
• Maygarî, M. (1981). Şeyh İbrahim Enyâs es-Senegalî Hayâtuhu ve ârâ-uhu ve teâlîmuhu, Kano, Daru’l-Arabiye li’t-tibaa ve’n-neşri, 1. baskı.
• Muhammed E. (2020). “Medhalun ila’l-edebi’l-İfrikî el-Mali”, Kitabu’l-mutûni’l-kâmile li’l-mu’temeri’ d-devli es-sânî aşara li’l-lügati ve’d-dirâsâti’l-edebiyye ve’s-sekâfe, Antalya: 05-07 Haziran.
• Salih, Ö. (2015). es-Sekâfe el-Arabiyye el-İslamiye fi garbi İfrikya, Beyrut: Daru’l-menahiç, 3. baskı.
• Samba, A. (1978). el-Adabu’l-Arabi es-Senegali, Cezayir: eş-Şerike el-Vataniye li’n-neşir ve’t-tevzii.
• Zemahşeri, E. (1998). Esâsû’l-belâğa. thk. Muhammed Bâsil ‘Uyûnu’s-Sûd. Beyrut: Dârü’l-kutubi’l-‘ilmiyye.
• Zibâdiye, A. (1974). Memleketu Songay fi ahdi el-Askiyiyiin (1493-1591), Cezayir: eş-Şerike el-vataniye li’n-neşri ve’t-tevzii.
• Zûhû, G. (2002). Muhammed el-Buhârî b. Şeyh Osman b. Fode, Nijerya, Şeriketü gaskiya Zâryâ.