VASİYETNAMENİN YOK OLMASI

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 123 - 162, 30.04.2024

Kemal Erdoğan

https://doi.org/10.59909/khm.1398062

Öz

Vasiyetnamenin yok olması, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 543’üncü maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. Vasiyetnamenin kaza sonucunda veya üçüncü bir kişinin kusuruyla yok olması mümkündür. Bu durumda, mirasbırakanın geri alma yönünde bir irade açıklaması bulunmamaktadır. Vasiyetnamenin yok olması, onun hükümden düşmesi için tek başına yeterli görülmemiştir. TMK m. 543/II hükmüne göre, yok olan ve içeriğinin aynen ve tamamen belirlenmesine olanak bulunmayan vasiyetname hükümsüz kalmaktadır. O hâlde, içeriği aynen ve tamamen belirlenebilirse, yok olan vasiyetnamenin hüküm ifade etmesi mümkündür. Vasiyetnamenin yok olmasının tek sonucu bu olmayıp, lehine tasarruf yapılan kimsenin vasiyetnameyi yok eden üçüncü kişiden Türk Borçlar Kanunu’nun 49’uncu maddesine dayanarak tazminat talep etmesi de mümkündür. Ne var ki, vasiyetname içeriğinin aynen ve tamamen ispat edilememesi hâlinde, zarar miktarını tam olarak ispat etmek mümkün olmayacaktır. Ayrıca vasiyetnameyi yok eden kişi, aynı zamanda mirasçı ise mirastan yoksun kalacaktır. Bunun için, mirasçının vasiyetnameyi kasten ve hukuka aykırı şekilde yok etmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vasiyetname, Vasiyetnamenin Geri Alınması, Vasiyetnamenin Yok Olması, Tazminat, Mirastan Yoksunluk

The Destruction of a Will

Öz

The destruction of a will is regulated in the second paragraph of Article 543 of the Turkish Civil Code (TCC). It is possible for the will to be destroyed by an accident or by the fault of a third party. In this case, there is no declaration of will by the testator for revocation. The destruction of the will alone is not deemed sufficient for its nullity. Pursuant to Article 543/II of the TCC, a will that is destroyed and the content of which cannot be exactly and completely determined is null and void. In that case, if its content can be determined exactly and completely, it is possible for the will to be valid. This is not the only consequence of the destruction of the will, and it is also possible for the person in whose favour the will was made to claim compensation from the third party who destroyed the will based on Article 49 of the TCO (Turkish Code of Obligations). However, in the event that the content of the will cannot be exactly and completely proved, it will not be possible to prove the exact amount of damage. In addition, if the person who destroyed the will is also the heir, he will be deprived of the inheritance. For this, the heir must destroy the will intentionally and unlawfully.

Anahtar Kelimeler

Testament, Revocation of Testament, Destruction of Testament, Compensation, Deprivation of Inheritance

Kaynakça

• Akçaal, Mehmet. Medenî Hukuk. Ankara: Yetkin Yayınları, 2022.
• Akipek, Jale G., Turgut Akıntürk ve Derya Ateş. Türk Medenî Hukuku, Birinci Cilt, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku. 12. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2015.
• Antalya, O. Gökhan ve Murat Topuz. Marmara Hukuk Yorumu, Cilt: I, Giriş, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri, 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Antalya, O. Gökhan. Marmara Hukuk Yorumu, Cilt III, Miras Hukuku. Haz. O. Gökhan Antalya ve İpek Sağlam. 5. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Atlı, Banu. Ölüme Bağlı Tasarrufların Hükümsüzlüğü ve Hükümden Düşmesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Ayan, Mehmet ve Nurşen Ayan. Medenî Hukuka Giriş. 14. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Ayan, Mehmet. Miras Hukuku. 10. Baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Ayiter, Nûşin. Miras Hukuku. 4. Baskı. Ankara: Sevinç Matbaası, 1978.
• Badertscher, Pia. “Art. 498–516 ZGB”, Orell Füssli Kommentar, ZGB-Kommentar, (ed. Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz ve Roland Fankhauser), 4. Auflage, Zürich: Orell Füssli Verlag, 2021.
• Bağcı, Ömer. “Vasiyetnamenin Geri Alınması”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• Bauermeister, Silvia. “§§ 2229 bis 2263 BGB”, juris Praxiskommentar BGB, Band 5, Erbrecht, (ed. Maximillian Herberger, Michael Martinek, Helmut Rüβmann, Stephan Weth, Markus Würdinger ve Hannes Ludyga), 9. Auflage, Saarbrücken: Online-Nutzung, 2020.
• Berki, Şakir. Miras Hukuku. Ankara: Sevinç Matbaası, 1975.
• Binder, Julius. Bürgerliches Recht, Erbrecht. 2. Auflage. Berlin-Heidelberg: Springer Verlag, 1930.
• Bizzarro, Matthias. “Mängel handschriftlicher Testamente”. Aktuelle Juristische Praxis (AJP). (2016): s. 1444-1457. Breitschmid, Peter. “Art. 505-511 ZGB”, Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch II, Art. 457-977 ZGB und Art. 1-61 SchIT ZGB, (ed. Thomas Geiser ve Stephan Wolf), 6. Auflage, Basel: Helbing Lichtenhahn, 2019.
• Çabri, Sezer. Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574), Cilt I. 2. Baskı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2022.
• Demirboğa, Dursun Ali. “Hakların Korunmasında İspat Kuralları ve Resmî Sicil ve Senetlerin İspat Kuvveti”, Medeni Hukuk – I, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, (ed. Metin İkizler ve Özlem Tüzüner), Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• Dorjee-Good, Andrea. “Art. 498-511 ZGB”, CHK- Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, (ed. Peter Breitschmid ve Alexandra Jungo), 3. Auflage, Zürich: Schulthess, 2016.
• Druey, Jean Nicolas. Grundriss des Erbrechts. 5. Auflage. Bern: Stämpfli Verlag, 2002.
• Dural, Mustafa ve Suat Sarı. Türk Özel Hukuku, Cilt I, Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri. 10. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2015.
• Dural, Mustafa ve Turgut Öz. Türk Özel Hukuku, C. IV, Miras Hukuku. 17. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2021.
• Edenhofer, Wolfgang. “BGB §§ 1922-2385”, Beck’sche Kurz Kommentare, Palandt, Bürgerliches Gesetzbuch, Band 7, 65. Auflage, München: C.H. Beck Verlag, 2006.
• Efedayıoğlu, Kübra Kamelya. “Ölüme Bağlı Tasarrufları Yok Etme Yoluyla Kaldırma”. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2/2 (2017): s. 107-135.
• Eren, Fikret ve İpek Yücer-Aktürk. Türk Miras Hukuku. 4. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
• Ergüne, Mehmet Serkan. Vasiyetnamenin Yorumu. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2011.
• Friedrich, Walther J. Testament und Erbrecht. 16. Auflage. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1991.
• Gönensay, Samim ve Kemaleddin Birsen. Miras Hukuku. 2. Baskı. İstanbul: Ahmed Said Matbaası, 1963.
• Grüninger, Harold. “Art. 467– 536 ZGB”, Kurzkommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 2. Auflage, Basel: Helbing Lich-tenhahn, 2018.
• Gursky, Karl-Heinz. Erbrecht. 2. Auflage. Heidelberg: C.F. Müller Juristischer Verlag, 1994.
• Günay, Erhan. “Vasiyetten Dönme”. Terazi Hukuk Dergisi. 15/162 (2020): s. 314-319.
• Hatemi, Hüseyin. Miras Hukuku. 5. Baskı. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• Hrubesch-Millauer, Stephanie ve Martina Bosshardt. “Widerruf des Widerrufs einer letztwilligen Verfügung”, Der Mensch Als Mass, Festschrift für Peter Breitschmid, Zürich: Schulthess, 2019, s. 359-373.
• İmre, Zahit ve Hasan Erman. Miras Hukuku. 11. Baskı. İstanbul: Der Yayınları, 2015.
• İnan, Ali Naim, Şeref Ertaş ve Hakan Albaş. Miras Hukuku. 11. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Joos, Gregor. “Testamentsformen in der Schweiz und in den USA”. ZStP - Zürcher Studien zum Privatrecht. 170 (2001): s. 191-219.
• Jungo, Alexandra. Zürcher Kommentar, Beweislast, Art. 8 ZGB. 3. Auflage. Zürich: Schulthess, 2018.
• Kahraman, Zafer. “Önceki Vasiyetnamenin Geri Alınması Beyanı İçeren İkinci Vasiyetnamenin Sonradan Üçüncü Bir Vasiyetname ile Geri Alınması”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2/Özel Sayı (2015): s. 945-964.
• Kappler, Susanne ve Tobias Kappler. Erman BGB, Kommentar, Band 3, §§ 1589-2385 BGB, AGG, ErbbauRG, ProdhaftG, VBVG, WEG, IPR, (ed. Harm Peter Westermann, Barbara Grunewald ve Georg Maier-Reimer), 16. Auflage, Köln: Ottoschmidt, 2020.
• Kartal, Dilşah Büşra. “Vasiyetnamenin Geri Alınması”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 9/34 (2018): s. 317-339.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Miras Hukuku. 11. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi, 2021.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. Miras Hukuku. 3. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1987.
• Koziol, Helmut ve Rudolf Welser. Grundriss des bürgerlichen Rechts, Band II, Schuldrecht Allgemeiner Teil, Schuldrecht Besonderer Teil, Erbrecht. 13. Auflage. Wien: Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung, 2007.
• Köprülü, Bülent. Miras Hukuku Dersleri. 2. Baskı. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1985.
• Kurt, Leyla Müjde. “Noterlerin Hukuki Sorumluluğu”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 18/2 (2014): s. 85-118.
• Nart, Serdar. “Noterlerin Hukukî Sorumluluğu”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 11/Özel Sayı (2009): s. 425-452.
• Ünal, Mehmet. “1512 sayılı Noterlik Yasasının 162. Maddesi (Noterin Hukukî Sorumluluğu)”. Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi, 101 (1999): s. 48-53.
• Tekben, Tuğçe. “Noterin Hukuki Statüsü ve Noterlik Kanunu’nun 162. Maddesi Uyarınca Sorumluluğu Üzerine Bir İnceleme”. İzmir Barosu Dergisi. 86/3 (2021): s. 69-150.
• Molin-Kränzlin, Alexandra Dal. “Der Widerruf des Widerrufs und dessen Wirkungen auf das ursprünglich widerrufene Tes-tament”. successio. (2020): s. 357-367.
• Oğuzman, M. Kemal ve Nami Barlas. Medenî Hukuk. 21. Baskı. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2015.
• Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku. 6. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1995.
• Okur, Sinan. Türk Medeni ve Borçlar Hukukunda Metot. Ankara: Adalet Yayınevi, 2022.
• Olgaç, Furkan. Resmi Vasiyetnamenin Hükümsüzleşmesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Öztan, Bilge. Miras Hukuku. 12. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
• Öztrak, İlhan. Miras Hukuku, Ankara: Ankara SBF Yayınları, 1968.
• Öztrak, İlhan. Tek Taraflı Ölüme Bağlı Tasarruflardan Rücu ve Vasiyetnamenin Ziyaı. Ankara: Sevinç Matbaası, 1964.
• Röthel, Anne. Erbrecht. 18. Auflage. München: C.H. Beck Verlag, 2020.
• Schlüter, Wilfried. Erbrecht. 13. Auflage. München: C.H. Beck’sche Verlag, 1996.
• Seiler, Benedikt. Die erbrechtliche Ungültigkeit unter besonderer Berücksichtigung der Wirkungen in personeller Hinsicht, Zürich: Schulthess, 2017.
• Serozan, Rona ve Baki İlkay Engin. Miras Hukuku. 8. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Serozan, Rona. Medeni Hukuk, Genel Bölüm, Kişiler Hukuku. 6. Baskı. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2015.
• Sticherling, Philipp. Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 141, Erbrecht, §§ 1922-2385 BGB, §§ 27-35 BeurkG, (redak. Sibylle Kessal-Wulf), 9. Auflage, München: C.H. Beck, 2022.
• Şener, Esat. Uygulamada ve Teoride Her Yönü İle Vasiyet Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 1995.
• Tekdoğan, Aydın. Vasiyetnamenin Tenfizi ve İptali Davaları. 5. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Tekinay, Selahattin Sulhi. Medeni Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku. 6. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1992.
• Tuor, Peter, Bernhard Schnyder, Jörg Schmid ve Alexandra Rumo-Jungo. Das Schweizerische Zivilgesetzbuch. 12. Auflage. Zürich-Basel-Genf: Schulthess, 2002.
• Völk, Tamara Monika. “Die Pflicht zur Einlieferung von Testamenten (Art. 556 ZGB) und Erbverträgen und ihre Missachtung”. ZStP - Zürcher Studien zum Privatrecht. 181 (2003): s. 187-193.
• Weimar, Peter. Berner Kommentar, Band III, 1. Abteilung: Die Erben, 1. Teilband: Die gesetzlichen Erben, Die Verfügungen von Todes wegen, 1. Teil: Die Verfügungsfähigkeit, Die Verfügungsfreiheit, Die Verfügungsarten, Die Verfügungsformen, Art. 457-516 ZGB, (ed. Heinz Hausheer ve Hans Peter Walter), Bern: Stämpfli Verlag, 2009.
• Wolf, Stephan ve Christian Wild. “Zur Aufhebung der letztwilligen Verfügung durch Vernichtung“, Successio, (2010): s. 77-84.
• Yılmaz, Süleyman. Medeni Hukuk, Cilt IV, Miras Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2022.
• Zeiter, Alexandra. “Die Erbstiftung (Art. 493 ZGB)”, AISUF - Arbeiten aus dem Juristischen Seminar der Universität Freiburg Schweiz, 203 (2001): s. 203-210.