COVID–19 Sürecinde Medya Ekolojisindeki Değişimin Gündem Belirleme Kuramı Çerçevesinde İncelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 6, 27 - 42, 21.06.2021

Murat Koçyiğit , Melek Aktaş Koç

Öz

İletişim teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte sosyal medyanın kullanımının artması, medya ekolojisinde ve gündemi belirleyen araçlarda önemli değişimler yaşanmasını sağlamıştır. Kamuoyunun ne hakkında konuşacağını ve düşüneceğini belirleme gücüne sahip olan medya ekolojisindeki değişimler, kullanıcıların alışkanlıklarını da değiştirmektedir. Yeni iletişim teknolojilerinin medya ekolojisini köklü bir şekilde dönüştürmesiyle birlikte gündem belirleme yaklaşımı da önem kazanmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın temel amacı; dünya genelinde yaygınlaşan yeni bir koronavirüs tipi olan Covid–19 salgını sürecinde, medya ekolojisindeki değişimin gündem belirleme kuramı çerçevesinde incelenerek, katılımcıların medyaya yönelik tutumları ve sosyal medya kullanım alışkanlıkları araştırılmıştır. Bu bağlamda amaçlı örnekleme yöntemiyle online olarak n=309 sosyal medya kullanıcısı ile gerçekleştirilen araştırmanın verileri kullanılarak istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Covid-19 sürecinde medya ekolojisi ve gündem belirleme kuramı çerçevesinde oluşturulan ve geliştirilen soru formu kullanılmıştır. Verilerin analizi istatistiksel paket programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma ampirik sonuçları doğrultusunda Covid–19 döneminde sosyal medya kullanım süresinin arttığı, sosyal medya kullanım alışkanlıklarının değiştiği, sosyal medyanın gündem belirlemede ve hangi konular üzerinde nasıl düşünülmesi gerektiği konusunda önemli bir role sahip olduğu ayrıca sosyal medyanın önemli bir enformasyon kaynağı haline geldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid–19, Medya, Sosyal Medya, Medya Ekolojisi, Gündem Belirleme Kuramı

Investigation of the Change in Media Ecology in the Covid-19 Process within the Framework of Agenda Setting Theory

Öz

The increase in the use of social media with the development of communication technologies has led to significant changes in media ecology and tools that set the agenda. Changes in media ecology, which have the power to determine what the public will talk and think about, also change the habits of the users. With the radical transformation of media ecology by new communication technologies, the agenda setting approach has also gained importance. In this direction, the main purpose of the research is; During the Covid-19 epidemic, a new type of coronavirus spreading around the world, the change in media ecology was examined within the framework of the agenda setting theory, and the participants’ attitudes towards media and social media usage habits were investigated. In this context, statistical analyzes were carried out using the data of the research conducted with n=309 social media users online with purposeful sampling method. In the research, a questionnaire created and developed within the framework of media ecology and agenda setting theory in the context of the Covid-19 process was used. The analysis of the data was made using a statistical package program. In line with the empirical results of the study, it was determined that the duration of social media usage increased, social media usage habits changed, social media had an important effect on determining the agenda and how to think about which issues, and also social media became an important source of information. 

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Media, Social Media, Media Ecology, Agenda Setting Theory

Kaynakça

• Acar, Türkan, Demirel, Esra Acıman, Afşar, Naziren, et all. (2020), Nörolojik Bakış Açısından COVID–19. Türk J Neurol, 26, 56-106.
• Baybars Hawks, Banu (2012), Agenda-Setting Research. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (13), 491–499.
• Bayrakçı, Serkan ve Küçükvardar, Mert (2019), Yeni Medya Ekolojisi ve İletişim Sarmalı Modeli. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 50-67.
• Buluk, Buket ve Eşitti, Bekir (2020), Koronavirüs (COVID–19) Sürecinde Uzaktan Eğitimin Turizm Lisans Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Journal of Awareness, 5(3), 285-298.
• Coronavirus Updates, https://www.worldometers.info/coronavirus/, Erişim tarihi: 14.12.2020.
• Çerçi, Ümmü Özlem, Canöz, Nilüfer, ve Canöz, Kadir (2020), Covid–19 Krizi Döneminde Bilgilenme Aracı Olarak Sosyal Medya Kullanımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 184–198.
• Çoşar, Hatice (2018), Geleneksel Medyadan Dijital Medyaya Geçiş Sürecinde Türkiye’de Medya ve Reklam Yatırımlarının Değişen Yapısı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-134.
• Kılıç, Seyfi (2020), Gündem Belirleme Kuramı Bağlamında Twitter ve İnternet Gazetelerinin Karşılaştırılması: Hürriyet Ve Milliyet Gazeteleri Örneği. Selçuk İletişim, 13(1), 91–129.
• Koçyiğit, Murat (2015), Sosyal Ağ Pazarlaması: Marka Bağlılığı Oluşturmada Yeni Bir Pazarlama Stratejisi. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Koçyiğit, Murat ve Aktaş Koç, Melek (2021), COVID–19 Sürecinde Kullanım ve Bağımlılık Modeli Kapsamında Sosyal Medya Kullanımının İncelenmesi, (Editörler), Gülsüm Çalışır ve Ersin Diker. COVID–19 Sürecinde İletişimin Değişen Yüzü, Konya: Eğitim Yayınevi, ss.308–326.
• McCombs, Maxwell ve Shaw, Donald (1972), The Agenda-Setting Function of Mass Media. Public Opinion Quarterly, 36(2), 176–187.
• Mora, Necla (2008), Medya Çalışmaları Medya Pedagojisi ve Küresel İletişim, Alt Kitap.
• Odyakmaz, Necla (2005), Medya Ekolojisi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Postman, Neil (2000), The Humanism of Media Ecology. In Proceedings of the Media Ecology Association 1(1), 10–16.
• Prentice, Sara ve Huffman, Ethan (2008), Social Media’s New Role in Emergency Management Emergency Management and Robotics for Hazardous Environments”, Emergency Management and Robotics for Hazardous Environments, New Mexico.
• Sağlık Bakanlığı (2020). https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html, Erişim tarihi: 03.10.2020.
• Şahinsoy, Kübra (2017), Kriz Yönetimi Açısından Geleneksel ve Sosyal Medya (1999 Marmara–2011 Van Depreminin Analizi), İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Vatandaş, Saniye (2020), Covid–19 Pandemisi ve Gündem Belirleme İşlevi Açısından Gazete Manşetleri, Sosyal Bilimler Metinleri, (1), 61–78.
• Türken, Melda ve Köse, Şükran (2020), Covid–19 Bulaş Yolları ve Önleme. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, (30), 36-42.
• Yaylagül, Levent (2019), Kitle İletişim Kuramları (Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Zinderen, İbrahim Etem (2020), Yeni Medya Ekolojisi Ekseninde YouTube: Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (1), 215–232.