Söz Eylem Kuramı Üzerinden Almanya ve Brezilya’nın Basın Özgürlüğü Konulu Reklam Kampanyaları

Yıl 2022, Sayı: 8, 151 - 171, 28.06.2022

Tuğba Baytimur

Öz

Basın özgürlüğü, kamuoyuna haber akışının sağlanmasında büyük bir öneme sahiptir. Buna karşılık bazı hükümetler, ideolojik söylemlerini hâkim kılmak amacıyla basın kuruluşlarına yönelik sansür, kapatma ve maddi yaptırımlar uygulayabilmekte ve bu uygulamalar, basının bağımsız hareket etmesine ve dolayısıyla tarafsız haberin halka ulaşmasına engel olabilmektedir. Basın özgürlüğünün engellenmesine karşılık çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından basın özgürlüğünün önemine yönelik farkındalık oluşturmak amacıyla çeşitli reklam kampanyaları düzenlenmektedir. Son yıllarda Almanya ve Brezilya, basın özgürlüğü konulu reklam kampanyalarının sık yapıldığı ülkeler arasında yer almıştır. Çalışmada Almanya ve Brezilya’da hazırlanan reklam kampanyalarında basın özgürlüğüne yönelik verilmek istenen mesajların ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışma kapsamında her iki ülkenin basın özgürlüğü konulu reklam kampanyaları, John Langshaw Austin’in John Searle tarafından geliştirilen Söz Eylem Kuramı üzerinden incelenmiştir. Kuramda yer alan boyutlar çerçevesinde basın özgürlüğünün reklam kampanyaları üzerinden nasıl kurgulandığı analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda Almanya’daki reklam kampanyalarında genel olarak basın çalışanlarının basın özgürlüğüne yönelik yaşadığı zorluklara dikkat çekildiği, Brezilya’daki reklam kampanyalarında ise genel olarak sansürün basın özgürlüğü üzerindeki olumsuz etkisinin yansıtıldığı ortaya çıkarılmıştır. Diğer yandan Almanya’nın reklam kampanyalarında basın özgürlüğüne destek verilmesine, Brezilya’nın da reklam kampanyalarında kamuoyunda basın özgürlüğüne yönelik farkındalık oluşturulmasına çalışıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

basın özgürlüğü, basın, söz eylem kuramı, reklam, reklam kampanyası

The Advertising Campaigns on Freedom of the Press in Germany and Brazil through Speech Act Theory

Öz

Freedom of the press is critical to ensuring the flow of information to the public. On the other hand, some governments may impose censorship, closure, and financial sanctions on media organizations to dominate their ideological discourses; these practices may prevent the press from acting independently, thereby limiting the public's access to objective news. In reaction to attempts to suppress press freedom, a variety of institutions and organizations organize various advertising campaigns to raise public awareness of the significance of press freedom. In recent years, Germany and Brazil have been among the countries with frequent advertising campaigns on press freedom. The study aimed to uncover the messages intended to be conveyed about press freedom in advertising campaigns prepared in Germany and Brazil. Within the scope of the study, the advertising campaigns on press freedom in both countries were examined using John Langshaw Austin's Speech Act Theory, developed by John Searle. The construction of press freedom through advertising campaigns was examined within the context of the theory's dimensions. As a consequence of the study, it was discovered that whereas advertising efforts in Brazil mainly represented the detrimental impact of censorship on press freedom, those in Germany highlighted the challenges faced by press workers with regard to press freedom in general. On the other hand, it was concluded that while Germany attempted to support press freedom in its advertising campaigns, Brazil attempted to raise awareness of press freedom in its advertising campaigns.

Anahtar Kelimeler

freedom of the press, press, speech act theory, advertising, advertising campaign

Kaynakça

• Ads of the World. (2008a). Almanya’nın basın özgürlüğü konulu birinci reklam kampanyası. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/international_society_for_human_rights_notepad
• Ads of the World. (2008b). Almanya’nın basın özgürlüğü konulu ikinci reklam kampanyası. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/stern_rope
• Ads of the World. (2008c). Brezilya’nın basın özgürlüğü konulu birinci reklam kampanyası. Erişim Adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/brazilian_press_association_man
• Ads of the World. (2010). Almanya’nın basın özgürlüğü konulu üçüncü reklam kampanyası. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/international_society_for_human_rights_tiananmen_square
• Ads of the World. (2011a). Brezilya’nın basın özgürlüğü konulu ikinci reklam kampanyası. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/folha_de_pernambuco_world_press_freedom_day
• Ads of the World. (2011b). Brezilya’nın basın özgürlüğü konulu üçüncü reklam kampanyası. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/anj_press_freedom_1
• Ads of the World. (2013). Brezilya’nın basın özgürlüğü konulu dördüncü reklam kampanyası. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/media/print/abap_martin_luther_king_jr
• Ads of the World. (2022). Basın özgürlüğü konulu reklam kampanyaları. Erişim adresi: https://www.adsoftheworld.com/?terms=press%20freedom&created=all&country=All&medium=All&industry=All
• Akgün Çomak, N. (2004). Kitle iletişim araçlarında dil kullanımı. Selçuk İletişim, 3(2), 41-49.
• Akimova, A. (2008, 19 Eylül). Stern magazine advocates freedom of the press. Erişim Adresi: https://www.sostav.ru/news/2008/09/19/zar3/
• Akinwale, A. A. (2010). Repression of press freedom in Nigerian democratic dispensations. Africa Development, 35(3), 47-70.
• Alam, A. ve Ali Shah, S. Z. (2013). The role of press freedom in economic development: A global perspective. Journal of Media Economics, 26(1), 4-20.
• Azhgikhina, N. (2007). The struggle for press freedom in Russia: Reflections of a Russian journalist. Europe-Asia Studies, 59(8), 1245-1262.
• Becker, L. B., Vlad, T. ve Nusser, N. (2007). An evaluation of press freedom indicators. International Communication Gazette, 69(1), 5-28.
• Bourgault, L. M. (1993). Press freedom in Africa: A cultural analysis. Journal of Communication Inquiry, 17(2), 69-92.
• Chan, J. M. ve Lee, F. L. (2011). The primacy of local interests and press freedom in Hong Kong: A survey study of professional journalists. Journalism, 12(1), 89-105.
• Committee to Protect Journalists (2022). Between 1992 and 2022 journalists killed. Erişim Adresi: https://cpj.org/data/killed/?status=Killed&motiveConfirmed%5B%5D=Confirmed&type%5B%5D=Journalist&start_year=1992&end_year=2022&group_by=year
• Cummins Gauthier, C. (1999). Right to know, press freedom, public discourse. Journal of Mass Media Ethics, 14(4), 197-212.
• Czepek, A. ve Hellwig, M. (2009). Press freedom and pluralism in Europe: Concepts and conditions. The United Kingdom: Intellect Books.
• Çetin, M. ve Şahin, G. (2017). Batı medyasında musul operasyonu haberleri: Frankfurter Allgemeiner Zeitung ve The Independent. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45, 374-387.
• Dawes, S. (2014). Press freedom, privacy and the public sphere. Journalism Studies, 15(1), 17-32.
• Demir, G. ve Toplu, M. (2020). Yeni medya ve ifade özgürlüğü. H. Hülür ve C. Yaşın (Ed.), Yeni Medya, Toplum ve Siyasal İletişim (s. 91-120) içinde. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Dutta, N. ve Roy, S. (2009). The impact of foreign direct investment on press freedom. Kyklos, 62(2), 239-257.
• Faringer, G. L. (1991). Press freedom in Africa. The United States of America: Greenwood Publishing Group.
• Graber, D. A. (1986). Press freedom and the general welfare. Political Science Quarterly, 101(2), 257-275.
• Güz, H. ve Atkan, B. (2021). Televizyon reklamlarında mizah: Göstergebilimsel analiz. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (7), 27-47.
• Hazar, Z. (2013). Basın özgürlüğü ve ulusal güvenlik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(2), 1525-1548.
• Himelboim, I. ve Limor, Y. (2008). Media perception of freedom of the press: A comparative international analysis of 242 codes of ethics. Journalism, 9(3), 235-265.
• Hirik, E. (2018). Söz edimleri kuramı bağlamında atasözleri-deyimlerde toplum/topluluk adları ve duygu değerleri. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(24), 158-177.
• Howie, E. (2018). Protecting the human right to freedom of expression in international law. International Journal of Speech-Language Pathology, 20(1), 12-15.
• Ibrahim, Y. (2016). Tank Man, media memory and Yellow Duck patrol: Remembering Tiananmen on social media. Digital Journalism, 4(5), 582-596.
• Immerwahr, J. ve Doble, J. (1982). Public attitudes toward freedom of the press. Public Opinion Quarterly, 46(2), 177-187.
• Jakubowicz, K. (1995). Media within and without the state: Press freedom in Eastern Europe. Journal of Communication, 45(4), 125-139.
• Jose, A. B. (1975). Press freedom in Africa. African Affairs, 74(296), 255-262.
• Kenny, P. D. (2020). “The enemy of the people”: Populists and press freedom. Political Research Quarterly, 73(2), 261-275.
• Lee, J. K. (1997). Press freedom and democratization: South Korea's experience and some lessons. Gazette (Leiden, Netherlands), 59(2), 135-149.
• Leung, D. K. (2015). Alternative internet radio, press freedom and contentious politics in Hong Kong, 2004–2014. Javnost-the Public, 22(2), 196-212.
• Lichtenberg, J. (1987). Foundations and Limits of Freedom of the Press. Philosophy & Public Affairs, 16(4), 329-355.
• Martin, J. D., Abbas, D. ve Martins, R. J. (2016). The validity of global press ratings: Freedom house and reporters sans frontières, 2002–2014. Journalism Practice, 10(1), 93-108.
• McGuire, D. ve Hutchings, K. (2007). Portrait of a transformational leader: The legacy of Dr Martin Luther King Jr. Leadership & Organization Development Journal, 28(2), 154-166.
• Nordenstreng, K. (2007). Myths about press freedom. Brazilian Journalism Research, 3(1), 15-30.
• Peksen, D. (2010). Coercive diplomacy and press freedom: An empirical assessment of the impact of economic sanctions on media openness. International Political Science Review, 31(4), 449-469.
• Petley, J. (2012). The Leveson inquiry: Journalism ethics and press freedom. Journalism, 13(4), 529-538.
• Pitts, G. (2000). Democracy and press freedom in Zambia: Attitudes of members of parliament toward media and media regulation. Communication Law and Policy, 5(2), 269-294.
• Reporters Without Borders (2022). Dünya basın özgürlüğü endeksi. Erişim Adresi: https://rsf.org/en/world-press-freedom-index
• Sa, E. S. (2009). Factors influencing freedom of the press in South Korea: A survey of print journalists’ opinions. Asian Social Science, 5(3), 3-24.
• Sani, M. A. M. (2005). Media freedom in Malaysia. Journal of Contemporary Asia, 35(3), 341-367.
• Searle, J. R. (1975). Indirect speech acts. P. Cole ve J. L. Morgan (Ed.), Speech acts (s. 59-82) içinde. Holland: Brill.
• Searle, J. R. (1985). Expression and meaning: Studies in the theory of speech acts. UK: Cambridge University Press.
• Siraj, S. A. (2009). Critical analysis of press freedom in Pakistan. Journal of Media and Communication Studies, 1(3), 043-047.
• Sobel, R. S., Dutta, N. ve Roy, S. (2010). Beyond borders: Is media freedom contagious?. Kyklos, 63(1), 133-143.
• Şahin, Z. B. (2017). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında basın özgürlüğünü sınırlama nedeni olarak genel ahlak. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 945-956.
• Tsui, L. (2019). The importance of digital security to securing press freedom. Journalism, 20(1), 80-82.
• Tuna, S. (2022). Söz edimleri kuramları: J. L. Austin-J. R. Searle. B. Çotuksöken ve G. Önkal (Ed.). Felsefe Söyleşileri XI-XII Dil Felsefesi / Sanat Felsefesi (s. 24-29) içinde. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları.
• Van Belle, D. A. (1997). Press freedom and the democratic peace. Journal of Peace Research, 34(4), 405-414.
• Van de Vliert, E. (2011). Bullying the media: Cultural and climato‐economic readings of press repression versus press freedom. Applied Psychology, 60(3), 354-376.
• Voltmer, K. ve Wasserman, H. (2014). Journalistic norms between universality and domestication: Journalists’ interpretations of press freedom in six new democracies. Global Media and Communication, 10(2), 177-192.
• Voorhoof, D. ve Cannie, H. (2010). Freedom of expression and information in a democratic society. International Communication Gazette, 72(4-5), 407-423.
• Youm, K. H. (1986). Press freedom under constraints: the case of South Korea. Asian Survey, 26(8), 868-882.