An Evaluation of Fashion Involvement in the Context of Sustainable Consumption Behavior

Yıl 2023, Sayı: 10, 106 - 121, 20.06.2023

Hilal Öztay

https://doi.org/10.56676/kiad.1259875

Öz

This study aims to examine fashion involvement in the context of sustainable consumption behavior. The dimensions of sustainable consumption behavior were determined and the effects of these dimensions on fashion involvement were investigated. Furthermore, the moderation effect of gender on these variables was analyzed. A quantitative research approach was adopted and descriptive, exploratory, and confirmatory statistical analyses were conducted. Hypothesis testing techniques were used to decide whether to accept or reject the hypothesis. The results show that household energy saving and responsive food choice have a significant effect on fashion involvement and gender has a moderator effect between these dimensions and fashion involvement. For male consumers, fashion involvement increases when responsive food choice behaviors increase and decrease when fashion involvement decreases. Female consumers who try to conserve energy resources at home are less interested in fashion and fashion-related activities. The originality of this study is that it attempts to explore the relationship between two concepts that do not seem directly related and to evaluate all consumption practices in daily life with a holistic view.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Sustainable Consumption Behavior, Fashion Involvement

Moda İlgileniminin Sürdürülebilir Tüketim Davranışı Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada moda ilgilenimini, sürdürülebilir tüketim davranışı bağlamında değerlendirmek amaçlanmıştır. Sürdürülebilir tüketim davranışının boyutları belirlenmiş ve bu boyutların moda ilgilenimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Ayrıca cinsiyetin de bu değişkenler arasındaki moderatör etkisi değerlendirilmiştir. Çalışma amacına uygun olarak, nicel araştırma anlayışı benimsenmiştir. İstatistiksel yöntemlerden yararlanılarak betimsel, keşfedici ve doğrulayıcı istatistik analizler kullanılmış, hipotez test teknikleri ile de hipotezlerin kabul ya da reddine karar verilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre evsel enerji tüketimi ve duyarlı gıda tercihi boyutlarının moda ilgilenimi üzerinde anlamlı etkisinin olduğu ve cinsiyetin bu boyutlarla moda ilgilenimi arasında moderatör etkiye sahip olduğu sonuçları elde edilmiştir. Erkek tüketicilerde duyarlı gıda tercih etme davranışı arttıkça moda ilgileniminin de arttığı ve azaldıkça da moda ilgilenimin azaldığı; kadın tüketicilerde ise evsel enerji kaynaklarından tasarruf etmeye çabalayan tüketicilerin moda ilgilenimlerinin azaldığı görülmektedir. Bu çalışmanın diğerlerinden farkı doğrudan ilgili görünmeyen iki kavram arasındaki ilişkinin keşifsel bir bakış açısıyla çalışılması ve günlük yaşam içerisinde yer alan tüketim pratiklerinin bütüncül bir bakışla değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Tüketim Davranışı, Moda İlgilenimi

Kaynakça

• Aktaş, S. C., & Çiçek, B. (2019). Farklı kuşaktaki kadın ve erkeklerin sürdürülebilir tüketim davranışlarının incelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4), 1957-1978.
• Başar, E. E. (2016). Hane halklarının sürdürülebilir tüketim davranışlarının ölçülmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması (Unpublished doctoral dissertation). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Belleau, B. D., Nowlin, K., Summers, T. A., & Xu, Y. J. (2001). Fashion leaders' and followers' attitudes towards exotic leather apparel products. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 5(2), 133-144.
• Bhardwaj, V., & Fairhurst, A. (2010). Fast fashion: Response to changes in the fashion industry. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 20(1), 165-173.
• Bilgen, S. (2002). Moda ve giyim. Anadolu Sanat (12), 16-27.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: İletişim.
• Cheah, I., & Phau, I. (2011). Attitudes towards environmentally friendly products: The influence of ecoliteracy, interpersonal influence, and value orientation. Marketing Intelligence & Planning, 29(5), 452-472.
• Dağcı Büyük, H., Ünal, S., & Erçiş, A. (2020). Sürdürülebilir giysi satın almada etik unsurların değerlendirimesi: Sosyal ağ kullanıcıları üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(3), 1159 – 1184.
• Dal, V., & Gürpınar, M. (2010). Hazır giyim sanayinde hızlı moda kavramı ve bir model önerisi. İstanbul: İstanbul Sanayi Odası.
• Demirlek, F. B. (2015). Kadınların modaya yöneliminde ötekileştirilmenin rolü Süleyman Hilmi Tunahan Cemaati: Konya örneği (Unpublished master's thesis). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Engel, J. F., Blackwell, R. D., & Miniard, P. W. (2005). Consumer behavior. Cincinnati OH: South-Western Collage Publishing.
• Engelman, R. (2014). Sürdürülebilirlik sakızının ötesi. Dünyanın durumu 2013: Sürdürülebilirlik hala mümkün mü? (C. Ulutaş Ekiz, & Ç. Ekiz, Çev.) içinde. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erciş, A., & Türk, B. (2016). Etik çerçevesinde tüketim, tüketici ve çevre: Ekolojik okuryazarlığın moderatör rolü. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), 1-24.
• Foglar, C. (2011). Etik moda tasarımı: Bir trend mi, bir gelecek hareketi mi? (Unpublished master's thesis). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gutman, J., & Miles, M. K. (1982). Fashion life style, self-concept, shopping orientation, and store patronage: An integrative analysis. Journal of Retailing, 58(2), 64-86.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B., & Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin.
• Gürbüz, S. (2019). Amos ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Seçkin.
• H&M. (2021) Sürdürülebilirlik. Retrieved from: https://www2.hm.com/tr_tr/kadin/ozellige-gore-satin-al/16r-garment-collecting.html.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin B. J., & Anderson, R. E. (2005). Multivariate data analysis (vol 6.). New Jersey: Pearson.
• Karalar, R., & Kiracı, H. (2011). Çevresel sorunlara karşı bir çözüm önerisi olarak sürdürülebilir tüketim düşüncesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 63-76.
• Kim, H. S. (2005). Consumer profiles of apparel product involvement and values. Journal of Fashion Marketing and Management, 9(2), 207-220.
• Kipöz, Ş., & Atalay, D. (2015). Etik modanın temsiliyeti bağlamında vaatleri ve çelişkileri: 'Etik moda' ne kadar etik sunuluyor? Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi (Yedi), 14(14), 101-115.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Newyork: Routledge.
• Kocatürk, E. B. (2017). Moda pazarlamasına yönelik literatür taraması ve moda pazarlamasında güncel gelişmeler. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), 72-86.
• Koç, E. (2016). Tüketici davranışı ve pazarlama stratejileri (7. Basım.). Ankara: Seçkin.
• Kuş, E. (2007). Sosyal bilim metodolojisinde paradigma dönüşümü. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 19-41.
• Leonard, A. (2014). Bireysel değişimden toplumsal değişime. Dünyanın durumu 2013: Sürdürülebilirlik hala mümkün mü? (C. Ulutaş Ekiz, & Ç. Ekiz, Çev.) içinde. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi, Amos Uygulamaları (2. Basım.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Muijs, D. (2004). Introduction to quantitative research: doing quantitative research in education with SPSS. London: Sage.
• O Cass, A. (2004). Fashion clothing consumption: Antecedents and consequences of fashion clothing involvement. European Journal of Marketing, 38(7), 869 - 882.
• O Cass, A. (2001). Consumer self-monitoring, materialism, and involvement in fashion clothing. Australasian Marketing Journal, 9(1), 46-60.
• O Cass, A. (2000). An assessment of consumers product, purchase decision, advertising and consumption involvement in fashion clothing. Journal of Economic Psychology, 21(5), 545-576.
• Olgaç, P. (2005). Moda resmi. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
• Onaran, B. (2014). Sürdürülebilir pazarlama. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Öztay, H. (2021). Kadın tüketicilerin moda yaşam tarzlarının belirlenmesine yönelik kümeleme analizi. (Unpublished doctoral dissertation). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Richins, M. L. (2004). The material values scale: Measurement properties and development of a short form. Journal of Consumer Research, 1(1), 209-219.
• Thomas, S. (2008). From “green blur” to ecofashion: Fashioning an eco-lexicon. The Journal of Dress, Body, and Culture, 12(4), 525-539.
• Tigert, D. J., King, C. W., & Ring, L. (1980). Fashion involvement: A cross-cultural comparative analysis. Advances in Consumer Research, 7(1), 17-21.
• Tigert, D. J., Ring, L. J., & King, C. W. (1976). Fashion involvement and buying behavior: A methodological study. Advances in Consumer Research, 3, 46-52.
• Tungate, M. (2008). Fashion brands, branding style from Armani to Zara. London: Kogan Page Publishers.
• Üstündağlı, E., & Güzeloğlu, E. B. (2015). Gençlerin yeşil tüketim profili farkındalık tutum ve davranış pratiklerine yönelik analiz. Global Media Journal, 5(10), 341-362.
• Vieira V. A. (2009). An extended theoretical model of fashion clothing involvement. Journal of Fahion Marketing and Management, 13(2), 179-200.
• Yapraklı, T. Ş., & Mutlu, M. (2021). Ekolojik okuryazarlığın, çevreye yönelik tutumun ve sübjektif normların çevre dostu tüketim davranışına etkisi. Verimlilik Dergisi, (1), 61-81.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayici faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Special issue), 74-85.