An Analysis of the Dijital Tayfa Cartoon Series with the Components of Digital Literacy

Yıl 2023, Sayı: 11, 290 - 308, 27.12.2023

Zehra Dursun , Ayşegül Çilingir

https://doi.org/10.56676/kiad.1265786

Öz

Digital technologies and digital media have become the centre of daily life in the information age we live. Especially the high level of interaction of young people with digital technology is remarkable. Although digital technology offers convenience in many areas of life, it also brings many negative situations such as e-safety, cyberbullying, and internet addiction if it is not used correctly. Therefore, many projects are carried out to support the digital literacy and digital awareness of young people. One of these projects is the cartoon series called “Dijital Tayfa”, which is adapted from the children's favourite Rafadan Tayfa cartoon series broadcast on TRT Children's Screens and was prepared by the Presidency Digital Transformation Office in 2020. In this study, the Dijital Tayfa was treated within the scope of the Components of Digital Literacy of the "Digital Literacy Guide” prepared by the Ministry of National Education for teachers. The document analysis method was used for the study. The aim of the study is to determine how the Components of Digital Literacy are processed in the Dijital Tayfa cartoon series broadcasted in 10 episodes on TRT Children's Screens. Different digital literacy components were found in all episodes of the Dijital Tayfa cartoon series. Among these components, it was concluded that creative thinking, information communication technologies, critical thinking, and evaluation components were used frequently, while the collaboration component was rarely used.

Anahtar Kelimeler

Digital Literacy Components, Document Analysis

Dijital Tayfa Çizgi Dizisinin “Dijital Okuryazarlığının Bileşenleri” Üzerinden İncelenmesi

Öz

Yaşadığımız bilgi ve enformasyon çağında dijital teknolojiler ve dijital medya günlük yaşamın merkezi haline gelmiştir. Özellikle gençlerin dijital teknoloji ile etkileşimlerinin yüksek düzeyde olması dikkat çekicidir. Dijital teknoloji hayatın birçok alanında kolaylık sağlasa da doğru şekilde kullanılmadığında e güvenlik, sanal zorbalık, internet bağımlılığı, gibi birçok olumsuz durumu da karşı karşıya getirmektedir. Bu nedenle gençlerin dijital okuryazarlığı ve dijital farkındalığının artırılmasının desteklenmesi konusunda birçok proje yapılmaktadır. Bu projelerden biri de TRT Çocuk ekranlarında yayınlanan çocukların çok sevdiği Rafadan Tayfa çizgi dizisinden uyarlanan ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından 2020 yılında hazırlanılan Dijital Tayfa adlı çizgi dizidir. Yapılan çalışmada, Dijital Tayfa çizgi dizisi, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretmenler için hazırlanan “Dijital Okuryazarlığı” kılavuzundaki Dijital Okuryazarlığın Bileşenleri kapsamında ele alınmıştır. Çalışmada doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacı, TRT Çocuk ekranlarında 10 bölüm olarak yayınlanan Dijital Tayfa çizgi dizisinde Dijital Okuryazarlığın Bileşenleri’nin nasıl işlenildiğini tespit etmektir. Dijital Tayfa çizgi dizisinin bütün bölümlerinde farklı dijital okuryazarlığı bileşenlerine rastlanılmıştır. Bu bileşenlerden yaratıcı düşünme, bilgi iletişim teknolojileri ve eleştirel düşünme ve değerlendirme bileşenlerinin sık, iş birliği bileşenin daha nadir kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dijital Tayfa, Dijital Okuryazarlık Bileşenleri, Doküman Analizi

Kaynakça

• Alkalai, Y. E. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills in the digitalera. Jl. Of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93-106.
• Bates, W. (1999). Managing technological change colleges: strategies for college and university leaders. San Francisco: John Wiley and Sons.
• Bekir Direkçi, B. Ş. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe ders Türkçe dersi öğretim programı'nda (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 34-49.
• Çivit, Ozan (Yazar)Fidan, İsmail (Yönetmen). (2020). [Televizyon Dizisi]. TRT Çocuk.
• Habitat Derneği. (2023). Dijital okuryazarlık eğitimi. Erişim adresi: https://habitatdernegi.org/blog/dijitalde-hayat-kolay-projesi-dijital-okuryazarlik-egitimi/
• İrvan , A. A. (2017, 6 Haziran). Dijital medya okuryazarlığı nedir? Neden Gereklidir?. Erişim adresi: https://dijitalmedyavecocuk.bilgi.edu.tr/2017/06/06/dijital-medya-okuryazarligi-nedir-neden-gereklidir
• Kardeş, S. (2020). Erken çocukluk döneminde dijital okuryazarlık. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 827-839.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak döküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 170-189.
• Kurt, A. A. ve Kürüm , D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: Kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 20-34.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ve Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (2006). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara. Erişim adresi: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/193957/mod_resource/content/1/medya%20okuryazarligi%20program.pdf.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020). Öğretmenlere "Dijital okuryazarlık" kılavuzu. Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/ogretmenlere-dijital-okuryazarlik-kilavuzu/haber/22198/tr.
• Özaydın, A.ve Kumral, O. (2021). Dijital yerlilerin gözünden dijital okuryazarlık. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 362-377.
• Sağıroğlu, Ş., Bülbül, H. İ., Kılıç, A.ve Küçükali, M. (2020). Dijital okuryazarlık ve ötesi. Ş. Sağıroğlu, H. İ. Bülbül, A. Kılıç ve M. Küçükali, Dijital okuryazarlık: Araçlar, metodolojiler, uygulamalar ve öneriler (s. 1-46) içinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Talan, T. ve Aktürk, C. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital okuryazarlık ve bilgi güvenliği. KSÜSBD, 18(1), 158-180.
• Teyit ve Öğretmen Ağı. (Ekim, 2021). Eğitimde eleştirel dijital okuryazarlık: öğretmenden öğretmene el kitabı. Erişim adresi: https://www.ogretmenagi.org/sites/www.ogretmenagi.org/files/publications/egitimde_elestirel_dijital_okuryazarlik.pdf
• Time "sizi yılım kişisi seçti". (2016, 17 Aralık). Hürriyet. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/
• Türkoğlu, T. (2017). Digito ergo sum- dijitalim öyleyse varım. İstanbul: Beyaz Yayınları.