TURKEY AND RUSSIAN FEDERATION RELATIONS WITHIN THE FRAME OF INTERACTIONS BETWEEN POLITICAL AND ECONOMIC RELATIONS (1992-2000)

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 27, 229 - 260, 15.10.2019

Ali Başaran

https://doi.org/10.18220/kid.633240

Cited By: 1

Öz

As economic relations can be
measured by money, political relations are concerned about acquisition,
execution and protection of sovereignty. When examining the relations of the
two countries, it would be misleading to consider economic relations and
political relations differently and to disregard their interaction. Hence, it
can be argued that if economic relations are analysed regardless of political
aspects, Turkey-RF relations during the Yeltsin’s period could not be
understood, for there is a two-fold interaction between them. The study shows
these relations on a diagram that represents the period of 1992-2000. The
political relations were indicated on the y-axis while economic relations were
indicated on the x-axis in the diagram. While the political relations between
any two countries move in the positive direction on the y-axis, it is predicted
that economic relations should move positively along the x-axis. It was found
that when Turkish-Russian political relations turned to the negative direction,
economic relations were affected by political relations, that is, economic
factors have a extenuating impact on the negative progress of political
relations. As a result, the progress of economic relations in the positive
direction on the x-axis between the two countries slow down the acceleration of
negative political relations on the y-axis. The study argues that increased
volume and variety of economic relations between any two countries contribute
to peace. Therefore, in order to achieve and maintain peace between two
countries, policies of boosting and diversifying economic relations should be
considered and prioritised.

Anahtar Kelimeler

Political Relations, Economic Relations, Interactions Between Political and Economic Relations, Yeltsin’s Era

İKTİSADİ-SİYASİ İLİŞKİLER ETKİLEŞİMİ ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE-RUSYA FEDERASYONU İLİŞKİLERİ (1992-2000)

Öz

İktisadi ilişkiler
para ile ölçülebilen ilişkilerdir. Siyasi ilişkiler egemenliğin kazanılması,
kullanılması, korunmasından oluşur. İki ülke ilişkilerini incelerken iktisadi
ilişkileri siyasi ilişkilerden yalıtıp, ayrıştırıp aralarındaki etkileşimi göz
ardı etmek yanılgılara yol açar. Araştırma Türkiye-Rusya ilişkilerinin Yeltsin
dönemini (1992-2000) kapsamaktadır. Ekonomik ilişkiler siyasi ilişkilerden
ayrılarak analiz edilirse, Yeltsin döneminin Türkiye-RF ilişkilerinin
anlaşılamadığı iddia edilmekte, iki ilişki türü arasında etkileşim olduğu
varsayılmaktadır.Yeltsin döneminin ilişkilerini anlamak için, iki tür ilişki
arasındaki etkileşim göz ardı edilmemelidir.

Siyasi ve iktisadi ilişki türlerinin y ve x eksenindeki konumu 1992-2000
yılları için işaretlenmiştir. Herhangi iki ülke arası ilişkilerde siyasi
ilişkiler y ekseninde pozitif (+) yöne seyrederken, iktisadi ilişkilerin ise x
ekseninde (+) yöne ilerlemesi beklenir. Türkiye-Rusya siyasi ilişkileri y
ekseninde negatif (-) yöne döndüğü tarihlerde, iktisadi ilişkiler etkilenmekle
beraber siyasi ilişkilerin negatif (-) yönde ilerlemesinin hızını dizginlediği
bulunmuştur. Sonuç olarak herhangi iki ülke arasında x ekseninde pozitif (+)
yönde ilerleyen iktisadi ilişkiler, siyasi ilişkilerin y ekseninde negatif (-)
yönde ivmelenmesini sınırlar. Herhangi iki ülke arasında hacmi ve çeşidi
arttırılan iktisadi ilişkiler barışa katkı sağlar. Bu nedenle iki ülke arasında
barışa erişme ve barışın sürdürülmesi için iktisadi ilişkilerin hacim ve
türlerinin çoğaltılması politikası devreye sokulabilir.

Anahtar Kelimeler

Siyasi ilişkiler, iktisadi ilişkiler, iktisadi-siyasi ilişkiler etkileşimi, Yeltsin dönemi.

Kaynakça

• AL, Arzu, “Politika-Ekonomi Kesişmesi: Yeni Bir Bilim Dalı Olarak Uluslararası Politik Ekonomi.” İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2, no. 1 (2015), ss. 142–159.
• BAŞARAN, Ali, Dış Siyasi, İktisadi İlişkiler Etkileşimi Çerçevesinde Yeltsin Dönemi Rusya-Türkiye İlişkileri, Ankara Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2013.
• ———, “Siyasi-İktisadi İlişkiler Etkileşimi Çerçevesinde Yeltsin Dönemi, RF-Türkiye Dış Ticaretinin Tahlili, 1992-2000”, Business & Mamanagement Studies: An International Journal 2, no. 1 (2014), ss. 49–66.
• ———, “Siyasi İlişkiler Kredi İlişkileri Etkileşimi: Sovyetler Birliği-Rusya Federasyonu-Türkiye Örneği (1930-2000).” Karadeniz Araştırmaları, no. 54 (2017), 207–34.
• CARR, Edward Hallett- Gürtürk, Misket Gizem, Tarih Nedir? Ocak-Mart 1961’de Cambridge Üniversitesi’nde Verilmiş George Macaulay Trevelyan Konferansları, İletişim Yayınları, İstanbul 2013.
• COX, Robert W., “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, In Neorealism and Its Critics, edited by Robert O Keohane, 204–54. Columbia University Press, New York 1986.
• EVANS, Richard J, “Giriş.” In Tarih Nedir?, 9–45, İletişim Yayınları, İstanbul 2013. GÜRÜN, Kâmuran, Türk-Sovyet İlişkileri (1920-1953), Türk Tarih Kurumu, Ankara 2010.
• КОПТЕВСКИЙ, Виктор Николаевич, Россия-Турция: Этапы Торгово-Экономического Сотрудничества, ИВ РАН, 2003.
• ÖZDEMİR, Hikmet, “Turgut Özal ve Avrasya”, Avrasya Dünyası, No 2, (2018), ss. 72-77.
• STONE, Norman, “Russia and Turkey in Historical Perspective.” Avrasya Dünyası, 2018.
• SEYİDOĞLU, Halil, Uluslararası İktisat: Teori Politika ve Uygulama, Güzem Yayınları, İstanbul 1998.
• TAYFUR, M. Fatih. “Devlet ve Ötesi,” Devlet ve Ötesi Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, Ed. Atila Eralp, İletişim Yayınları, İstanbul 2006, ss.183–216.
• ———, “Dış Politika”, Devlet ve Ötesi Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, Ed. Atilla Eralp, 73–107. İletişim Yayınları, İstanbul 2006, ss. 73-107. TOGAN, A Ziki Velidi, Tarihde Usul, Enderun Yayınları, İstanbul 1985.
• ÜSTEL, Aziz, “‘Şirketokrasi’ Neden Irak’a Saldırdı?” Star Gazetesi, n.d. http://www.star.com.tr/yazar/sirketokrasi-neden-iraka-saldirdi-yazi-1144107/.
• PAUL, Volcker-TOYOO, Gyohten, The World’s Money and the Threat to American Leadership. Times Books, 1992.
• “Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Dünyada Küreselleşme ve Bölgesel Entegrasyonlar (AT, NAFTA, PASİFİK) ve Türkiye (AT, EFTA, KEİ, Türk Cumhuriyetleri, EKİT (ECO), İslam Ülkeleri) İlişkileri ÖİK: Türkiye-Karadeniz Ekonomik İşbirliği İlişkileri Alt Komisyon,” 1995.
• Milliyet, 19 Nisan 1989, s.5.
• Milliyet, 18 Temmuz 1989, s. 5.
• Milliyet, 21 Aralık 1990, s.5.
• Milliyet, 30 Mayıs 1991, s. 5.
• TBMM Zabıt Ceridesi, Sekseninci, İnikat, 13 Haziran 1958, Devre 11, C: 4, İçtima 1, s. 476.
• Yeni Askerlik Hizmet Süreleri, http://www.msb.gov.tr/Content/Upload/Docs/ askeralma/YENİ%20ASKERLİK%20HİZMET%20SÜRELERİ.pdf erişim 16 Nisan 2018.
• http://ayintarihi.byegm.gov.tr/turkce/date/1994-11-30 erişim 16 Nisan 2018.
• http://ua.mfa.gov.tr/detay.aspx?84 erişim 13 Nisan 2018.
• http://ua.mfa.gov.tr/detay.aspx?83 erişim 13 Nisan 2018.