Corporate Model Proposal Structured with Sharia/Fiqh Governance for the Participation Finance System

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: Özel Sayı, 92 - 119, 15.10.2023

Muhammet Yurtseven

https://doi.org/10.52637/kiid.1311272

Öz

The participation finance system, also known as Islamic finance system, regulates and conducts financial activities based on the principles of participation finance, including Islamic values such as fıqh. As of 2023, the participation finance system, or the interest-free finance system, has maintained a stable position within the Turkish economy. The institutional activities and structural operations of the participation finance industry (including participation banking, participation indices, and participation insurance) continue to grow at an increasing pace in the Turkish financial market. According to global Islamic finance reports, the Islamic finance industry reached $4 trillion in assets and a transaction volume of 17% growth by 2022. There are approximately 1,700 Islamic finance institutions worldwide, providing services across various regions. The global Islamic finance industry continues to develop in terms of regulatory mechanisms and supervision. Currently, 47 countries have legal regulations in at least one area, and 19 countries have central Shariah advisory boards. In terms of knowledge production, the Islamic finance industry sustains itself with 880 information-providing institutions, nearly 150 academic journals, and around 4,000 scientific research activities worldwide. Despite the positive developments in the Islamic finance system globally and in Turkey, only two countries (Iran and Sudan) are mentioned as fully compliant with Islamic law, while other countries operate with a dual mechanism of interest-based and interest-free systems. This lack of a specific legal and regulatory framework for participation finance causes several structural issues. One of the significant problems is the absence of a sharia mechanism to contribute to the information infrastructure and accredit Turkey in the international Islamic finance market. Although the Participation Banks Association of Turkey (TKBB) has established an advisory board in this field, this structure has not been officially positioned within a legal framework and only acquired legal status based on the Banking Regulation and Supervision Agency's (BDDK) decision. As this structure lacks the authority to sharia regulate and supervise the participation finance system, it falls short in filling the institutional and principled gap mentioned. In this context, the working group titled "Participation Finance Fiqh Governance Structure" within the Participation Finance Strategy Document (2022-2025), published by the CBFO in 2022, represents an important step. The main goal of this study is to propose a model for the "Participation Finance Sharia Regulation and Supervision Institution," which would regulate and supervise the participation finance system within the framework of Islamic principles and serve as a supportive organization for the Istanbul Finance Center (IFC) by providing international Islamic financial services. This proposed institutional model is designed to operate in many areas, including Sharia knowledge, Sharia compliance, Sharia monitoring, Sharia screening, Sharia auditing, product development, and fatwa processes, as well as generating and disseminating the necessary knowledge for qualified human resources. Additionally, modeling the institutional structure based on the principles of collective wisdom or collective consciousness (sûra) can positively contribute to discussions regarding the legitimacy of the participation finance system. The methods and techniques of international institutional structures were examined through comparative analysis, and a literature review was conducted, while field studies provided motivation for the establishment of this model. Moreover, the strengths and weaknesses of this model were emphasized, and policy recommendations were presented accordingly.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Participation Finance, Islamic Finance, Shariah Governance, Institutional Model Proposal

Katılım Finans Sistemine Yönelik Şer’i/Fıkhi Yönetişimle Yapılandırılmış Kurumsal Model Önerisi

Öz

Katılım finans sistemi en genel anlamıyla, çalışma usul ve esaslarını müsemmasında mündemiç olan katılım finans ilkelerine göre bir diğer ifadeyle fıkıh başta olmak üzere İslami değerlere göre düzenleyen ve buna göre çalışmalarını yürüten finansal faaliyetlerin tümünü ifade etmektedir. Katılım finans sistemi ya da bir diğer adıyla faizsiz finans sistemi 2023 yılı itibari ile Türkiye ekonomisi içerisindeki konumunu istikrarlı bir şekilde sürdürmektedir. Türkiye finans piyasası içerisinde katılım finans endüstrisinin (katılım bankacılığı, katılım endeksleri, katılım sigortacılığı) kurumsal çalışmaları ve yapısal faaliyetleri de aynı şekilde artan bir ivmeyle devam etmektedir. Küresel İslami finans raporlarına göre (Islamic Finance Global Reports) İslami finans endüstrisi 2022 itibariyle %17’lik bir büyümeyle küresel varlıkları 4 trilyon ABD doları işlem hacmine ulaşmıştır. Kurumsallaşma itibariyle de dünya genelinde yaklaşık 1700 civarında İslami finans kuruluşu geniş bir coğrafyada hizmet vermektedir. Ülkelerin yasal ve hukuki çerçeve sınırları içerisinde en az bir alana dair yasal düzenlemeye sahip olan ülke sayısı 47, bünyesinde merkezi şer’i danışma kurulu (central shariah board) bulunan ülke sayısı ise 19’a ulaşmıştır. Bilgi üretimi açısından da İslami finans endüstrisi dünya genelinde sahip olduğu 880 bilgi sağlayıcı kurum, 150’ye yakın akademik dergi ve 4000’e yakın bilimsel araştırma faaliyetiyle varlığını sürdürmektedir. Küresel ölçekte toplam varlıklar açısından hızla büyüyen ancak kurumsal gelişme açısından durağan bir görünümde olan İslami finans sistemi için geçerli olan durum Türkiye katılım finans sistemi için de geçerlidir denilebilir. 1980’li yıllardan itibaren Türkiye’de faaliyet göstermeye başlayan katılım finans sistemi mevcut durumda dünya genelinde olduğu gibi ağırlık olarak katılım bankacılığı üzerinden faaliyetlerini yürütmektedir. Dünyada ve Türkiye’de İslami finans sisteminde yaşanan olumlu gelişmelere rağmen İslam hukukuna tamamen uygun olan sadece iki ülke (İran ve Sudan) zikredilmekte, diğer ülkelerde faaliyet yürüten İslami finans endüstrisi ise ikili bir mekanizma (faizli ve faizsiz) ile bir arada işletilmektedir. Bu durum katılım finansın kendine özgü yasal ve hukuki çerçevesinin bulunmaması sebebiyle birçok yapısal soruna neden olmaktadır. Bunlardan en önemlisi de bilgi alt yapısına katkı sunacak ve Türkiye’yi uluslararası İslami finans piyasasında akredite edecek şer’i mekanizmanın tesis edilmemiş olmasıdır. Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) bu alanda danışma kurulunu oluşturmuş ancak bu yapı, katılım finans kurumları üzerinde resmi olarak kanuni bir çerçeveye konumlandırılmamış, sadece Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yayınladığı karara istinaden hukuki statüye kavuşturulmuştur. Bu yapının katılım finans sistemi üzerinde fıkhi düzenleme ve denetleme yetkisi olmadığından kurumsal ve ilkesel anlamda ifade edilen bu boşluğu doldurmada yetersiz kalmaktadır. Bu bağlamda, 2022 yılında CBFO tarafından yayınlanan Katılım Finans Strateji Belgesi (2022-2025) içerisinde “Katılım Finans Fıkhi Yönetişim Yapısı” başlığı ile yer alan çalışma grubu önemli bir adım olmuştur. Kayıt altına alınan bu çalışma grubuna ve mevcut idari yapıya destek olmak amacıyla Katılım finans sistemini şer’i çerçevede düzenleyip denetleyecek hem de İstanbul Finans Merkezi’ne (İFM) destekleyici bir kuruluş olarak hizmet verecek “Katılım Finans Şer’i Düzenleme ve Denetleme Kurumu” model önerisi bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Önerilen bu model kurum, uluslararası İslami finans hizmetleri başta olmak üzere Türkiye katılım finans sisteminin, şer’i bilgi, şer’i uyum, şer’i izleme, şer’i tarama, şer’i denetim, ürün geliştirme ve fetva süreçleri, nitelikli insan değeri için gerekli olan bilginin üretilmesi ve öğretilmesi gibi birçok alanda faaliyet gösterebilecek yapıda tasarlanmıştır. Ayrıca kurumsal modelin ortak akıl ya da kolektif şuur ile çalışmasını sağlayacak şûrâ prensipleriyle modellenmesi katılım finans sisteminin meşruiyeti ile ilgili tartışmalara da olumlu yönde katkı sağlayabilecektir. Modellemenin yöntem ve teknikleri açısından uluslararası kurumsal yapılar karşılaştırmalı analizle incelenmiş, literatür taraması yapılmış, yapılan saha çalışmaları da bu modelin kurulma gerekçelerine motivasyon sağlamıştır. Ayrıca bu modelin güçlü ve zayıf yönleri de vurgulanarak buna dair politika önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Katılım Finans, İslami Finans, Şer'i Yönetişim, Kurumsal Model Önerisi

Kaynakça

• AAOIFI. “General Secretariat/AAOIFI”. Erişim 06 Haziran 2023. https://aaoifi.com/general-secretariat/?lang=en
• Abbasi, Abdus vd. “Islamic Management Model”. African journal of business management 4/9 (2010), 1873-1882.
• Abdul Rahman, Abdul Rahim Abdul. “Shariah Audit for Islamic Financial Services: The Needs and Challenges”. The Journal of Muamalat and Islamic Finance Research 7/1 (2010), 133-146.
• Abdullah Saif Alnasser, Sulaiman- Muhammed, Joriah. “Introduction to Corporate Governance from Islamic Perspective”. Humanomics 28/3 (2012), 220-231.
• Ahmed, Habib- Chapra, M. Umer. Corporate Governance in Islamic Financial Institution (Occasional Paper). Jeddah: IRTI, 2002.
• Akça, Haşim- Bozatlı, Oğuzhan. “İslam Ekonomisinin İhmal Edilen Konumu: Metodolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Journal of History School XLII/XLII (2019), 1188-1218.
• Akin, Faruk- Ece, Nalan. “İslami Finans Sistemi İçerisinde İslami Bankacılığın Yeri ve Türkiye de Katılım Bankacılığının Gelişimi”. Mevzuat Dergisi 13/151 (2010).
• Aktepe, İshak Emin. İslam Hukuku Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık. Bilge Yayınları, 2010.
• Aktepe, İshak Emin. Katılım Finans. İstanbul: TKBB Yayınları, 2020.
• Alam Choudhury, Masudul- Ziaul Hoque, Mohammad. “Corporate Governance in Islamic Perspective”. Corporate Governance: The international journal of business in society 6/2 (2006), 116-128.
• Alam, Md. Kausar. “Rationality of Fourth Party in Legitimacy Theory: Shariah governance of Islamic Financial Institutions”. Journal of Islamic Accounting and Business Research 12/3 (2021), 418-438.
• Apaydin, Fahri. “Kurumsal Teori ve İşletmelerin Kurumsallaşması”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 10/1 (2009), 1-22.
• Baykara, Halid Velid. Katılım Bankalarında Etkinlik ve Verimlilik Analizi. Tokat: Gazi Osman Paşa Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans, 2012.
• BBDK-TKBB. Katılım Bankacılığı ve Faizsiz Finans Çalıştay Raporu. Ankara: BDDK, 2013.
• Bektaş, İsmail- Yenice, Ali Can. “Türkiye’de Şer’i Yönetişim: Banka İçi Danışma Komiteleri Örneği”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/45 (2022), 29-60.
• Bozkurt, Ahmet. “İslam Hukuku Açısından Bir Prensip Olarak Şûrâ ve İstişâre”. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 6/11 (2019), 36-59.
• Bozkuş Kahyaoğlu, Sezer. “Finansal Piyasalarda Denetim”. Finansal Piyasalar ve Kurumlar: Teori ve Türkiye Uygulamasına Genel Bakış. ed. Aysel Gündoğdu. 197-245. İşletme ve Finans 152. Ankara: Seçkin, 2016.
• Canbaz, Muhammet Fatih. “İslam İktisadı ve Finansında Temel Sorunlar”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 22/2 (2020), 244-258.
• Casper, Matthias. Sharia Boards and Sharia Compliance in the Context of European Corporate Governance. SSRN Scholarly Paper. Rochester: SSRN, 2012.
• CBFO. “Katılım Finans Strateji Belgesi 2022-2025”. Erişim 05 Haziran 2023. http://www.cbfo.gov.tr.
• CBFO. “Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Katılım Finans Daire Başkanlığı”. Erişim 05 Haziran 2023. http://www.cbfo.gov.tr/katilim-finans-hakkinda
• Çelik, İsmail. “Katılım Bankaları ve Denetleme Sorunsalı”. Anka E-Dergi 1/1 (2016), 29-43.
• Çınar, Fatma. Regulatory Landscape and Shariah Governance in Turkey. IFN 2021 Annual Guide. IFN, 2021.
• Çürük, Suna Akten. İslami Finansın Türkiye’deki Gelişimi, Mevcut Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Dadaş, Mustafa Bülent. “Bir Fetva Belirleme Yöntemi Olarak Heyet İçtihadı ve İslam Dünyasında Bu Amaçla Kurulan Fıkıh Meclisleri”. Bilimname 1/1 (2015), 311-342.
• DİB. “Kurul Mevzuatı: Din İşleri Yüksek Kurulu”. Erişim 06 Haziran 2023. https://kurul.diyanet.gov.tr/Mevzuat
• Dimaggio, Paul J.- Powell, Walter W. “Introduction”. The New Institutionalism In Organizational Analysis. ed. P.J Dimaggio- W.W. Powell. 48/1-40. Chicago: The University of Chicago Press, 1983.
• Di̇nç, Yusuf. “Katılım Bankalarının Danışma Kurullarının Kurumsal Yönetim Unsuru Olarak Değerlendirmesi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 2/2 (2016), 83-103.
• Duramaz, Selim. “Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Katılım Bankalarının Talep Yapısının Belirlenmesine Yönelik Alan Araştırması: Ege Bölgesi Örneği”. Katılım Finansmanında Yeni Yaklaşımlar. 35-68. İstanbul: TKBB Yayınları, 2018.
• Erbaş, Muhammet. “Kamu Kurumlarının Kurumsallaşması ve Markalaşması”. Ombudsman Akademik 8/16 (2022), 215-256.
• Esen, Adem. “National Shariah Boards: Global Applications and the Case of Turkey”. Afro Eurasian Studies 3/2 (01 Aralık 2014), 5-16.
• Grassa, Rihab. “Shariah Supervisory System in Islamic Financial Institutions: New Issues and Challenges: a Comparative Analysis Between Southeast Asia Models and GCC Models”. Humanomics 29/4 (2013), 333-348.
• Güçlü, Fatih. “İslami Finans Endüstrisinde Denetleme, Gözetim ve Standartlaşma: TKBB Danışma Kurulu ve AAOIFI Standartları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 5/1 (2022), 1-27.
• Güney, Necmeddin. “İslami Finansta Şer’i Yönetim Uygulamaları ve Konuyla İlgili Tartışmalara Genel Bir Bakış”. Türkiye İslam İktisadı Dergisi/Turkish Journal of Islamic Economics 2/2 (2015), 45-69.
• Haqqi, Abdurrahman Raden Aji. “Shariah Governance in Islamic Financial Institution: An Appraisal”. US-China Law Review 11 (2014), 112-133.
• Hasan, Zulkifli. “Corporate Governance: Western and Islamic Perspectives”. International Review of Business Research Papers 5/1 (2009), 277-293.
• Hazıroğlu, Temel. “İnsan, Ahlak, İktisat ve Katılım Ekonomisi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 1/1 (2015), 145-157.
• Haziroğlu, Temel. “Türkiye’de Katılım Bankacılığı Fikrinin Doğuşu Ve Kavramsal Önemi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 2/1 (2016), 119-132.
• ICD-Refinitiv. Islamic Finance Development Report 2022. ICD and REFINITIV, 2022.
• İSEDAK. Ulusal ve Küresel İslami Finans Mimarisi: İslam Ülkeleri için Sorunlar ve Muhtemel Çözümler. ed. Mücahit Özdemir. Ankara: COMCEC Coordination Office, 2018.
• Kamaci, Kemal- öz, Murat. “İslami Yönetim ile Konvansiyonel Yönetimin İş Ahlakı Temelinde Karşılaştırılması”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 24/43 (2022), 857-872.
• Karrat, Mohammad. “Katılım Bankaları Şer’i İzleme ve Denetimi”. Erişim 06 Haziran 2023. https://katilimfinans.com.tr/ulke-panoramasi/katilim-bankalari-seri-izleme-ve-denetimi-h12725.html
• Kartal, Fikret. “Düzenleyici Kurumların Siyasi Otorite ve Piyasa Karşısında Bağımsızlığı”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi 23/71 (2012), 56-82.
• Kartal, Mustafa Tevfik. “Katılım Bankacılığında Danışma Komiteleri: Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına Uyuma İlişkin Tebliğ (Tebliğ) Üzerine Bir İnceleme”. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 2/2 (2019), 93-108.
• Kasim, Nawal vd. “Comparative Analysis on AAOIFI, IFSB and BNM Shari’ah Governance Guidelines”. International Journal of Business and Social Science 4/15 (2013), 220-228.
• Kavakçı, Saime- Cevherli, Feyza. “Türkiye’deki Katılım Bankalarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Bu Projelerin Toplumsal İzdüşümü”. Katılım Finansmanında Yeni Yaklaşımlar II. 43-81. İstanbul: TKBB Yayınları, ts.
• Keramat, Abdul Samad- Kahf, Monzer. “Sharia Governance Framework of Islamic Financial Institutions in Afghanistan Compare to Pakistan and Nigeria”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi 8/1 (2022), 135-158.
• Kevin Bosi, Mathew- Della Joy, Melissa. “Issues and Challenges of Auditing In Islamic Financial Institutions”. International Journal of Humanities and Social Science Invention 6/2 (2017), 15-20.
• Khatib, Saleh F.A. vd. “Shariah Auditing: Analyzing the Past to Prepare for the Future”. Journal of Islamic Accounting and Business Research 13/5 (2022), 791-818.
• Lahsasna, Ahcene. Introduction to Fatwa, Shariah Supervision & Governance in Islamic Finance. CRP. Kuala Lumpur: CERT, 2010.
• Lahsasna, Ahcene- Alhabshi, Syed Othman. Shariah Governance in Islamic Financial Institutions. SEDONA. IBFIM, 2016.
• Mohd Noor, Nurul Syazwani vd. “The Derivation of Shariah Risk in Islamic finance: a theoretical approach”. Journal of Islamic Accounting and Business Research 10/5 ( 2019), 663-678.
• Nathan Garas, Samy- Pierce, Chris. “Shari’a supervision of Islamic financial institutions”. Journal of Financial Regulation and Compliance 18/4 (2010), 386-407.
• Nu, Sheila vd. “Towards Standardization of Shari’ah Screening Norms and Practices”. International Journal of Humanities and Social Science Invention 2 (2013), 23-30.
• Orhan, Zeynep Hafsa. “TBMM’ye Sunulan Katılım Finans Kanunu Teklifi”, Erişim Tarihi 20 Haziran 2023. https://islamiktisadi.net/2023/06/20/tcmbye-sunulan-katilim-finans-kanunu-teklifi/
• Özdemir, Mücahit- Aslan, Hakan. Türkiye’de İslami Finansın Dönüşümünün Ekonomi Politiği. İstanbul: SETA, 2017.
• Pehlivanlı, Davut. “Dünya İslami Denetleme Kurulu Uygulamaları ile Türkiye Faizsiz Bankacılık Sektörü Uygulamaları Karşılaştırması”. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 48/552 (2011), 59-66.
• Polat, Ali. “Katılım Bankacılığı: Dünya Uygulamalarına İlişkin Sorunlar-Fırsatlar; Türkiye için Projeksiyonlar”. Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı. 77-120. İstanbul: TKBB Yayınları, 2009.
• Ramadili Mohd, Shamsher Mohamad vd. “Challenges Facing Shariah Committees in the Malaysian Islamic Financial Institutions”. SEDONA.
• Rammal, Hussain Gulzar. “The Importance of Shari’ah Supervision in Islamic Financial Institutions”. Corporate Ownership and Control 3/3 (2006), 204-208.
• RedMoney Group. Islamic Sustainable Finance & Investment- Annual Report 2022. Malaysia, 2023. https://islamicsustainable.com/isfi-annual-report-2022/
• Rızwan Malik. “Shariah Governance Framework and AAOIFI”. Program adı: 14th Meeting COMCEC Financial Cooperation Working Group, Bahrain, 15 Eylül 2020.
• Rosman, Romzie- Abdul Rahman, Abdul Rahim. “The Practice of IFSB Guiding Principles of Risk Management by Islamic Banks: International Evidence”. Journal of Islamic Accounting and Business Research 6/2 (01 Ocak 2015), 150-172.
• Sofi, Mohd Fikri- Yahya, M.H. “Shariah Monitoring, Agency Cost and Fund Performance in Malaysian Mutual Funds”. Journal of Islamic Accounting and Business Research 11/5 (2020), 945-972.
• Soysal, Bilal. İslami Finans Kuruluşlarının Fıkhi Uygunluk Yönetimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Soysal, Bilal. İslamî Finansta Kurumsal Yönetim Fıkhi Uygunluğu Sağlamaya Yönelik Yapı ve Süreçler. İktisat Yayınları, 2021.
• TBMM. Katılım Finans Kanun Teklifi, Katılım Finans Kanun Teklifi. 2/5022 (31 Mart 2023). https://www.tbmm.gov.tr/Yasama/KanunTeklifi/f0b8bb05-a13d-4d12-9b03-018745d9bad3
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi. Türkiye Hanehalkı Finansal Algı ve Tutum Araştırması. Ankara: TCFO, 2019.
• Teki̇n, Hüsnü- Tekdoğan, Ömer Faruk. “Türkiye’de Katılım Finans Sektörünün Kurumsal Kapasitesinin Artırılmasına Yönelik Bir Model Önerisi”. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9/2 (2023), 420-439.
• TKBB. “Kilometre Taşları”. Erişim 05 Haziran 2023. https://tkbb.org.tr/sayfa/detay/hakkimizda/tarihce-856934
• Türcan, Talip. “Şûra”. Diyanet İslam Ansiklopedisi. 39/230-235. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Ulfi, Izzani. “Comparison of Sharia Governance Model in Islamic Financial Institutions Between The Gcg and Asian Countries”. Jurnal Akuntansi Dan Manajemen Bisnis 2/2 (03 Ağustos 2022), 149-157.
• Ulusoy, Ali. Bağımsız İdari Otoriteler. Ankara: Turhan Yayınları, 2003.
• Vizcaino, Bernardo. “Islamic Finance Sets Sights on Centralized Sharia Boards”. Erişim Tarihi 07 Kasım 2016. https://www.reuters.com/article/us-islamic-finance-scholars-idUSKBN1321FE
• Wilson, Rodney. “Shari’ah Governance for Islamic Financial Institutions”. ISRA International Journal of Islamic Finance 1/1 (2009), 59-75.
• Yeni̇ce, Ali Can- Bektaş, İsmail. “Türkiye’de Şeri Yönetişim: Din İşleri Yüksek Kurulu Örneği”. İnsan ve Toplum 12/4 (2022), 99-136.
• Yılmaz, Mehmet- Bağış, Bilal. “Katılım Finans Sisteminin Türkiye’deki Mevcut Sorunları ve Çözüm Önerileri”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 25/2 (2021), 303-318.
• Yilmaz, Hakan Safa- Şencal, Harun. “İslam Politik Ekonomisi Açısından Merkezi Fetva Kurullarının Yapısına Dair Bir Değerlendirme”. Journal of Islamic Economics 2/1 (2022), 92-105.
• Yurtseven, Muhammet. İslami Finans Sisteminin Küresel Mimarisi, Kurumları, Yapısal İşleyişleri ve Türkiye için Kurumsal Model Önerisi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi SBE Doktora Tezi, 2021.
• “Shariah Screening Methodology”. Erişim 06 Haziran 2023. https://www.bursamalaysia.com/trade/our_products_services/islamic_market/shariah_governance/shariah_screening_methodology