Marksist Kurama Bir Katkı: Lukacs’ın İdeoloji Kavramsallaştırması

Yıl 2016, Sayı: 2 - 2016, 39 - 51, 30.04.2016

Burcu Şentürk

Öz

Aynı zamanda bir edebiyat kuramcısı ve edebiyat eleştirmeni de olan Macar filozof Georg Lukacs, Marksist felsefe ve teorinin gelişiminde büyük etkisi olan düşünürler arasında gösterilir. Marksist sınıf teorisinin bilinç ile ilişkisi üzerine çalışan Lukacs, özellikle ideoloji kavramına getirdiği yeni bir bakış ile bu teoriye katkı yapmıştır. Bu makalenin temel amacı Georg Lukacs’ın metateorik duruşuna odaklanarak onun ideoloji kavramını çalışma biçimini anlamak ve açıklamaktır. Bu anlamda Lukacs’ın 20. yy. Marksizmindeki özel yerine ve bu felsefeye yaptığı katkılara dair sorular sorulacaktır. Bu sorular cevaplanırken ise bilinç, özne-nesne ilişkisi ve toplumsal sınıflar Lukacs’ın ideoloji teorisinin açıklamasına katkı sunan temel kavramlar olarak ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Lukacs, bilinç, ideoloji, marksist felsefe, toplumsal sınıflar

Marksist Kurama Bir Katkı: Lukacs’ın İdeoloji Kavramsallaştırması

Öz

A Hungarian philosopher, a literature historian and critic, Lukacs was one of the prominent philosophers influencing the direction of Marxist philosophy and theory. He contributed to this theory by studying on relation between Marxist class theory and conscious and particularly by developing the category of ideology. This main aim of this article is to understand and explore the way that the category of ideology was studied by Georgy Lukacs while focusing on his metatheoretical standpoint. In this sense, the questions on particular place of Lukacs in the Marxism of the twentieth century and his contribution to this philosophy will be asked. Conscious, subject-object relation, social classes will be taken as the key concepts contributing to exploration of Lukacs’ theory of ideology in responses to the questions. 

Anahtar Kelimeler

Lukacs, ideology, marxist philosophy, social classes, conscious

Kaynakça

• Breines, P. Y. (1979). Young Lukács, Old Lukács, New Lukács. The Journal of Modern History. 51/3, ss. 533-46.
• Çolak, M. (2011). Georg Lukacs’ı Yeniden Düşünmek. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi. 12, ss. 91-124.
• Eagleton, T. (2005). İdeoloji. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Jones, G. S. (1971). The Marxism of the Early Lukacs: An Evaluation. NLR, 70.
• Lukacs, G. (2006). Tarih ve Sınıf Bilinci. Çev. Yılmaz Öner, İstanbul: Belge Yayınları.
• Marx, K. ve Engels, F. (2008). Alman İdeolojisi. Çev. Sevim Belli, Ankara: Sol Yayınları.
• McDonough, R. (1978). Ideology as False Consciousness: Lukacs. Centre for Contemporary Cultural Studies Working Paper in Cultural Studies içinde, no. 10, On Ideology, ss. 33–44.
• Swingewood, A. (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. Çev. Osman Akınhay, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Uslu, A. (2006). Lukacs: Marx’a Giden Yol. İstanbul : Chivi Yazıları Yayıncılık.