Bilimin ve bilimsel bilginin doğasını açıklamak için farklı pek çok yaklaşım
geliştirilmiştir. Özellikle ondokuzuncu yüzyıldaki bazı bilimsel kuramların (evrim
kuramı gibi) tercihinde toplumsal etmenlerin rolünün gözlemlenmesi, bilimsel
bilginin toplumbilimsel bir araştırma konusu olduğu kanısını yaygınlaştırmıştır.
Bu süreçte ortaya konan açıklama ve gerekçelendirme modellerinden biri de
“Strong Programme” (Güçlü Program) olarak anılandır. “Strong Programme”ın
temel savı, bilimsel kuramların tercihinde sanıldığı gibi ussal ve evrensel
ölçütlerin değil, toplumsal etmenlerin belirleyici olduğu yönündeydi. Dolayısıyla
bu görüşü savunanlar, bilim ve bilimsel yöntem için ortaya konan tüm ussalcı
çözümlemeleri reddettiler. Bu çalışmada, “Strong Programme”ın ileri sürdüğü
savların haklılığı ve sanıldığı gibi usçu bir yaklaşım olmaksızın bilimin gerçek
doğasını anlamanın olanaklı olup olmadığı soruşturulmaktadır. Bilimin içeriğinin
bütünüyle ve sadece toplumsal etmenlerce belirlenemeyeceği, doğa olaylarının
da kendi başlarına anlamlı olabileceği ileri sürülmektedir.
Güçlü Program Bilimsel Yöntem Bilgi Sosyolojisi Ussallık Barry Barnes David Bloor
Various approaches have been made for understanding the nature of
science and scientific knowledge. The social factors that played some role during
the choice of scientific theories (like the theory of evolution) in the nineteenth
century popularised the opinion that the scientific knowledge is the subject of a
sociological research. During the ongoing discussions, one of the explanation or
the justification models that was proposed is known as “the Strong Programme.”
The main claim of “the Strong Programme” is that the social factors have a
determining role for the choice of scientific theories, rather than the rational
and universal criteria one may expect. Hence, those who were behind this view
rejected all of the rational analyses made for the sciences and the scientific
methods. In this paper, we try to investigate the validity of the claims of “the
Strong Programme,” and to clarify whether it is possible to understand the real
nature of science without any rational approach. It is argued that it would be
insufficient to determine the content of the science merely by the social factors, the
natural facts might be meaningful by themselves as well.
Strong Programme Scientific Method Sociology of Knowledge Rationality Barry Barnes David Bloor
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 2 - 2017 |