ROL BELİRSİZLİĞİ VE SANAL KAYTARMA: GÖRGÜL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 20, 152 - 161, 29.05.2019

Utku Güğerçin , Emel Berkem Sığırcıkoğlu

https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.532421

Cited By: 3

Öz

Çalışanların görev, yetki ve sorumluluklarının net olarak tanımlanmamış olması ve/veya görevleri ile ilgili olarak kendilerinden beklenilen davranışların çalışanlara açıkça bildirilmemesi rol belirsizliği olarak adlandırılmaktadır. Rol Teorisi’nden hareketle; rol belirsizliği yaşayan çalışanların, maruz kaldıkları stresten dolayı üretkenlik ve performans karşıtı davranışlara yönelebileceklerini öngörülmektedir. Rol belirsizliğine verilen tepkiler farklılaşmakla birlikte, işyerlerinde artan internet kullanımı neticesinde çalışanlar, rol belirsizliğine tepki olarak sanal kaytarma davranışlarına yönelebilirler. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı rol belirsizliğinin, ‘dijital çağın kahve molası’ şeklinde tanımlanabilecek sanal kaytarma davranışlarını nasıl etkilediğini ortaya koymaktır. Araştırma; özel sektör çalışanları üzerinde, anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre çalışanların yaşadıkları rol belirsizliği, sanal kaytarma davranışlarını artırmaktadır. Bu doğrultuda, çalışanlara daha az rol belirsizliği yaşayacakları bir çalışma ortamı sunularak, mesai saatleri içerisinde kişisel amaçlı internet kullanımının azaltılmaya çalışılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

rol belirsizliği, sanal kaytarma, siber kaytarma, siber aylaklık, işyerinde iş dışı internet kullanımı

ROLE AMBIGUITY AND CYBERSLACKING: AN EMPIRICAL STUDY

Öz

The lack of clear definitions regarding the employees’ duties, authorities, and responsibilities and/or the absence of explicit disclosure of the expected behaviors in relation to the duties of the employees is called role ambiguity. According to the Role Theory; employees, who experience role ambiguity, may act against productivity and performance due to the stress they are exposed to. Although reactions to role ambiguity differ, as a result of the increased internet use in the workplaces, employees are more prone to engage in cyberslacking behaviors in response to role ambiguity. In this context, the aim of this study is to determine how role ambiguity affects cyberslacking behaviors, which can be defined as 'the coffee break of the modern age'. Data is gathered by survey method and the sample was consisted of private sector employees. Results of the analysis revealed that role ambiguity has a significant positive effect on cyberslacking activities. In this regard, in order to lessen the usage of the internet for personal purposes during working hours, it is recommended that employees should have a working environment with less role ambiguity.

Anahtar Kelimeler

role ambiguity, cyberslacking, personal internet use at work, cyberloafing, non-work related internet use at work

Kaynakça

• ACUNA, E. ve RODRİGUEZ, C. (2004). “The Treatment of Missing Values and Its Effect on Classifier Accuracy”, (Ed.) BANKS, D., HOUSE, L., MCMORRIS, F.R., ARABIE, P. ve GAUL, W. Classification, Clustering, and Data Mining Applications, Springer, Berlin.
• ANANDARAJAN, M., SIMMERS, C. ve IGBARIA, M. (2000). “An Exploratory Investigation of The Antecedents and Impact of Internet Usage: An Individual Perspective”, Behaviour & Information Technology, 19 (1), 69-85.
• ASLAN, Ş. (2004). “Hastanelerde Örgütsel Çatışma: Teoriye Örnek Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 599-617.
• BLANCHARD, A. L. ve HENLE, C. A. (2008). “Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus Of Control”, Computers in Human Behavior, 24, 1067-1084.
• CANAAN MESSARRA, L., KARKOULIAN, S. ve MCCARTHY, R. (2011). “To Restrict or Not to Restrict Personal Internet Usage on The Job”, Education, Business and Society: Contemporary Middle Eastern Issues, 4(4), 253-266.
• CANDAN, H. ve İNCE, M. (2016). “Siber Kaytarma ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Emniyet Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 229-235.
• CEYLAN, A. ve ULUTÜRK, Y. H. (2006). “The Relationship Between Role Ambiguity, Role Conflict, Job Satisfaction, and Performance”, Journal of Dogus University, 7(1), 48-58.
• ÇAVUŞOĞLU, S., PALAMUTÇUOĞLU, B. T. ve PALAMUTÇUOĞLU, A. (2017). “İş Tatmininin Sanal Kaytarma Üzerindeki Etkisi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 430-444.
• ÇİVİLİDAĞ, A. (2017). “İş Yaşamında Sanal Kaytarmanın İş Stresi, İş Doyumu ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (59), 355-373.
• DEMİR, İ., ÜREK, D. ve UĞURLUOĞLU, Ö. (2017). “Sağlık Çalışanlarının Sanal Kaytarma Davranışlarının İşte Üretkenliklerine Etkisi”, AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 8(30), 291-303.
• DİDDEN, R., SCHOLTE, R. H., KORZİLİUS, H., De MOOR, J. M., VERMEULEN, A., O’REILLY, M. ve LANCIONI, G. E. (2009). “Cyberbullying Among Students with An İntellectual and Developmental Disability in Special Education Settings”, Developmental Neurorehabilitation, 12(3), 146-151.
• DOĞAN, A., DEMİR, R. ve TÜRKMEN, E. (2016). “Rol Belirsizliğinin, Rol Çatışmasının ve Sosyal Desteğin Tükenmişliğe Etkisi: Devlet ve Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Akademik Personelin Tükenmişlik Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1).
• DURBIN, J. ve WATSON, G. S. (1951). “Testing for Serial Correlation in Least Squares Regression”, II. Biometrika, 38 (1/2), 159-177.
• ELDEM, M. O. (2017). Endüstri 4.0., TMMOB EMO Ankara Şubesi Haber Bülteni, 3, 2.
• ERİGÜÇ, G. K. (1994). Hastanelerde Personelin İşle İlgili Tutumları Personel Devri Ankara İli Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• FOLKMAN, S. ve R. S. LAZARUS. (1988). “Coping As a Mediator of Emotion”, Journal of Personality and Social Psychology, 54, 466-475.
• GARRETT, R. K. ve DANZIGER, J. N. (2008). “Disaffection or Expected Outcomes: Understanding Personal Internet Use During Work”, Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 937–958.
• GREENFIELD, D. N. ve DAVIS, R. A. (2002). “Lost in Cyberspace: The Web@ Work”, CyberPsychology & Behavior, 5(4), 347-353.
• GÜNGÖR, M. (2016). Sanal Kaytarma ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Kamu ve Özel Sektör Üzerine bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• HENLE, C. A. ve BLANCHARD, A. L. (2008). “The Interaction of Work Stressors and Organizational Sanctions on Cyberloafing”, Journal of Managerial Issues, 20(3), 383-400.
• KAHN, R. L., WOLFE, D. M., QUINN, R. P., SNOEK, J. D. ve ROSENTHAL, R. A. (1964). Organizational Stress: Studies in Role Conflict and Ambiguity, New York, NY: John Wiley & Sons.
• KORKUT, H., MUSTAN, T. ve YALÇINKAYA, M. (1999). “Araştırma Görevlilerinin Sorunları”, Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 5(1), 19-36.
• KOŞAR, S., SEZGİN, F. ve ASLAN, H. (2013). “Okul Müdürlerinin Resmî Görev Tanımlarının Dışında Olduğunu Düşündükleri İşlere İlişkin Görüşleri”, Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 33(1), 147-164.
• LIBERMAN, B., SEIDMAN, G., MCKENNA, K. Y. ve BUFFARDİ, L. E. (2011). “Employee Job Attitudes and Organizational Characteristics As Predictors of Cyberloafing”, Computers in Human Behavior, 27(6), 2192-2199.
• LIM, V. K. G. (2002). “The IT Way of Loafing on The Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice”, Journal of Organizational Behavior, 23, 675–694.
• LIM, V. K. G., TEO, T. S. H., ve LOO, G. L. (2002). “How Do I Loaf Here? Let Me Count The Ways”, Communications of the ACM, 45, 66–70.
• LIM, V. K. G. ve TEO, T. S. H. (2005). “Prevalence, Perceived Seriousness, Justification and Regulation of Cyberloafing in Singapore: An Exploratory Study”, Information and Management, 42, 1081–1093.
• MAHATANANKOON, P. (2006). “Predicting Cyber-Production Deviance in The Workplace”, International Journal of Internet and Enterprise Management, 4, 314–330.
• MILLS, J. E., HU, B., BELDONA, S. ve CLAY, J. (2001). “Cyberslacking! A liability Issue For Wired Workplaces”, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 42(5), 34-47.
• MYSAMMY (2013). Cyberloafing Infographic: Personal internet use at work infographic. (E.T.: 03.05.2018). www.mysammy.com/cyberloafing-personal-Internet-use-at-work-infographic
• NIAEI, M., PEIDAEI, M. M. ve NASIRIPOUR, A. A. (2014). “The Relation Between Staff Cyberloafing and Organizational Commitment in Organization of Environmental Protection”, Kuwait Chapter of the Arabian Journal of Business and Management Review, 3(7), 59-71.
• ÖĞÜT, E., ŞAHİN, M. ve DEMİRSEL, M. T. (2013). “The Relationship Between Perceived Organizational Justice and Cyberloafing: Evidence From a Public Hospital in Turkey”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 4, 226-233.
• ÖRÜCÜ, E. ve YILDIZ, H. (2014). “İşyerinde Kişisel İnternet ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma”, Ege Akademik Bakış, 14(1), 99-114.
• ÖZKALP, E., AYDIN, U. ve TEKELİ, S. (2012). “Sapkın Örgütsel Davranışlar ve Çalışma Yaşamında Yeni Bir Olgu: Sanal Kaytarma (Cyberloafing) ve İş İlişkilerine Etkileri”, Çimento İşveren, 26(2), 18-33.
• POLATÇI, S. ve BOYRAZ, E. (2010). “Öğretmenlerin Öğrenilmiş Güçlülüklerinin Kaynak ve Sonuçlarına İlişkin Bir Model Önerisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 137-154.
• RESTUBOG, S. L. D., GARCİA, P. R. J. M., TOLEDANO, L. S., AMARNANİ, R. K., TOLENTİNO, L. R., ve TANG, R. L. (2011). “Yielding to (Cyber)-Temptation: Exploring the Buffering Role of Self-Control in the Relationship Between Organizational Justice and Cyberloafing Behavior in the Workplace”, Journal of Research in Personality, 45(2), 247-251.
• RIZZO, J. R., House, R. J. ve LIRTZMAN, S. I. (1970). “Role Conflict and Ambiguity in Complex Organizations”, Administrative Science Quarterly, 15(2),150-163.
• RUNING, S., HUNİK, S. ve CAHYADİN, M. (2012). “The Moderate Effect of Commitment to Supervisor and Internet Expertise on Work Stressor and Employee Cyberloafing: The Study on Employee of Local Government of Surakarta”, Journal of Indonesian Economy & Business, 27, 271-284.
• RUNINGSAWITRI, H. S. (2012). “Role of Internet Experience in Moderating Influence of Work Stressor on cyBerloafing”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 57, 320-324.
• SHAMSUDİN, F. M., SUBRAMANİAM, C. ve ALSHUAİBİ, A. S. (2012). “The Effect of HR Practices, Leadership Style on Cyberdeviance: The Mediating Role of Organizational Commitment”, Journal of Marketing and Management, 3(1), 22-48.
• SHARMA, S. K. ve GUPTA, J. N. (2004). “Improving Workers’ Productivity and Reducing Internet Abuse”, The Journal of Computer Information Systems, 44, 74-78.
• UGRİN, J. C., PEARSON, J. M. ve ODOM, M. D. (2008). “Profiling Cyber-Slackers in The Workplace: Demographic, Cultural, and Workplace Factors”, Journal of Internet Commerce, 6(3), 75-89.
• ÜNAL, Ö. F. ve TEKDEMİR, S. (2015). “Sanal Kaytarma: Bir Kamu Kurumunda Ampirik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 95-118.
• VİTAK J., CROUSE, J. ve LAROSE, R. (2011). “Personal Internet Use at Work: Understanding Cyberslacking”, Computers in Behavior, 27(5), 1751-1759.
• WEATHERBEE, T.G. (2010). “Counterproductive Use of Technology at Work: Information & Communications Technologies and Cyberdeviance”, Human Resource Management Review, 20(1), 35-44.
• YILDIRIM, F. (1996). Banka Çalışanlarında İş Doyumu ve Algılanan Rol Çatışması ile Tükenmişlik Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• YILDIZ, H., YILDIZ, B. ve ATEŞ, H. (2014). “Sanal Kaytarma Davranışlarının Sergirilmesinde Örgütsel Adalet Algısının Rolü Var Mıdır? ”, 12. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri, 169-180.
• YOUNG, K. S. (2001). “Managing Employee Internet Abuse: A Comprehensive Plan to Increase Your Productivity and Reduce Liability”, Employee Internet Management, 1-37.