TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET SALNÂMELERİNDE ADIYAMAN (1925-1930)

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 13, 180 - 196, 06.08.2017

Metin Kopar

Öz

Osmanlı
siyasi tarihi dışındaki sosyal ve iktisadi tarihine ilişkin araştırmalar için salnameler
çok önemli kaynak olma özelliği taşımaktadırlar. Bu kaynaklar, geçmişte yaşanmış
şehirlerin bilgi depolarıdır. Güvenilir olan bu kaynaklar, yayınlandıkları 19
ve 20. yüzyıllarda, şehir tarihçiliği ile ilgilenen araştırmacılar için önemli
kaynaklardır. Devlet tarafından resmi olarak yayınlandığı gibi hususi
müesseselerce de hazırlanabilen salnameler, geçmişin günümüze aktarılmasında
mühim bir yere sahiptirler. Vilayet Salnameleri, ilgili vilayetin idari
örgütlenmesi, bürokratik yapı ve görevlileri, coğrafya ve tarihi, iktisadi ve
toplumsal durumu hakkında bilgiler vermektedir. Bu çalışmada, 1925-1930 yılları
arasında Hısn-ı Mansur, Besni ve Kâhta kazalarının Türkiye Cumhuriyeti’nin
Salnameleri esas olmak üzere diğer bu dönemle ilgili yazılmış kaynaklardan
istifade ederek şehrin adli, idari, nüfus, zirai, sınai, eğitim, sağlık gibi
konulardaki gelişme ve değerlendirmeleri tespit etmeye yönelik olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hısn-ı Mansur, Besni, Kâhta, Nüfus, Teşkilat

Kaynakça

• Alpaydın, İ,K.(2008), “Adıyaman Şehrinin Gelişimi”, Medeniyetler Kavşağı Adıyaman, İstanbul. BCA, 230.0.0/149.57.6 Cuinet, v. (1890), La Turquie D’Asie, Paris Dalyan M.G, Ünişen A. (2016), Engelli Eğitimine Alternatif Bir Bakış: Hafızlık Eğitimiyle Görme Engellilere Toplumsal Saygınlık Kazandırılması (Osmanlıdan Cumhuriyete Adıyaman’da Kör Hafızlar), Route Educational and Social Science Journal, Volume 3(5), December Doğan,H. (2012), Cumhuriyet’in İlk Yıllarında ( 1925-1928) Hısn-ı Mansur, Kâhta ve Besni Kazalarının Siyasi ve İktisadi Durumu”, Adıyaman Tarihi Kültürü Üzerine, Konya. Duran, H. (2008), “Cumhuriyet Döneminde Adıyaman’da Eğitim Alanındaki Gelişmeler”, Medeniyetler Kavşağı Adıyaman, İstanbul. Kahraman, A., Dağlı, Y., (2010), Evliya Çelebi Seyahatnamesi, C.3, İstanbul. Kocaman, S. (2014), Kars İli’nin İdari Coğrafya Analizi, JASSS, Number: 29. Köcer, M., Babuçoğlu, M.(2009), Osmanlı Vilayet Salnamelerinde Mamuratülaziz (1869-1907), Ankara. Özlü Z. (2015), Zeynel Özlü, Cenûbda Bir Şehr-i Medeniyet: Behisni (Bethesna-Besni), Gaziantep. Öztürk, G. (2012), “Seyyahların Gözüyle Adıyaman ve Çevresi”, Adıyaman Tarihi ve Kültürü Üzerine, Konya. Öztürk,Ö. (2006), Osmanlı Salnamelerinde Adıyaman. İstanbul. Öztürk,Ö. (2008),“Osmanlı Döneminde Adıyaman’ın Sosyal ve Ekonomik Özellikler”, Medeniyetler Kavşağı Adıyaman, İstanbul. Öztürk,s. (2008), “Osmanlı Döneminde Adıyaman’ın Sosyal ve Ekonomik Özellikler”, Medeniyetler Kavşağı Adıyaman, İstanbul. Şahin, M.S, (2008), Cumhuriyet Halk Partisi’nin Malatya Teşkilatı (1923-1950), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir. Şaşmaz, H.Ç., Şaşmaz, m. (2012), “Adıyaman ve Çevresinin Osmanlı Döneminde Malatya Sancağı İle Birlikteki İdari Geçmişi”, Adıyaman Tarihi ve Kültürü Üzerine, Konya. Taşkın, T. (2013), “Maarif Salnamelerinde Mamuratülaziz”, Valume 6, Issue 3, March. Taşkın,Ü. (2014), “Salnamelere Göre Adıyaman ve Çevresinde Aşiretler”, Adıyaman Üniversitesi Bilim Kültür ve Sanat Sempozyumu, 03-04- Nisan Adıyaman. Toprak, S.V., (2016), “H. 1251 Tarihli Hısn-ı Mansur Kazası Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi” Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl 9, Sayı XXVIII, Aralık. Toprak, S.V., (2016), “1835/1836 Tarihli Nüfus Defterine Göre Hısn-ı Mansur Kazası Nüfus Yapısı ve Gayrimüslim Nüfusun Şehrin Ekonomik Yapısındaki Yeri”, Adeniz İnsani Bilimler Dergisi, C. VI, S.2. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi, 1925-1926, Matbaa-i Amire, İstanbul 1926 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi, 1926-1927 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi, 1927-1928 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Yıllığı, 1928-1929 Umumi Nüfus Tahriri, İstatistik Umum Müdürlüğü, 28 Tesrinievel 1927, Ankara 1929.