Abdullah Bosnevî’nin Sirrü’l-hakâiki’l-ilmiyye fî Beyâni’l-A‘yâni’s-sâbite Adlı Eseri: İnceleme ve Tahkîk
Yıl 2019,
Sayı: 15, 319 - 339, 18.09.2019
Cumali Kösen
Mansur Koçinkağ
Öz
Abdullah Bosnevî, Sûfî paradigmanın
anlaşılması bağlamında önemli çalışmalara imza atmış ve bundan dolayı
“Şârihü’l-Fusûs” diye ün kazanmıştır. Kendisi, pek çok alanda çalışmalar vermiş
olsa da eserlerinin çoğu nazarî tasavvuf alanına dairdir. Nitekim incelemeye
çalıştığımız bu risâlede, İbn Arabî’nin paradigmasının kilit kavramlarından
biri kabul edilen a‘yân-i sâbiteyi konu edinmiştir. Bu makalede, söz konusu
risâlenin içerik tahlilini ve edisyon kritiğini yaparak araştırmacıların
istifadesine sunmayı hedeflemekteyiz.
Kaynakça
- Abdulkerim el-Cîlî. İnsan-ı Kamil. (trc. Abdulaziz Mecdi Tolun), İstanbul: İz yayıncılık, 2015.
- Abdullah Bosnevî. Sirrü’l-hakâiki’l-ilmiyye fî beyâni’l-a‘yâni’s-sâbite. Millet kütüphanesi, Carullah Kolleksiyonu, no: 2120.
- Afîfî, Ebü’l-Alâ. “İbn Arabî’de Aʻyan-ı Sâbite; Mu’tezili Düşüncede Maʻdûmât”. (trc. Tahir Uluç) (Makaleler), İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
- Afîfî, Ebü’l-Alâ. Fusûsu’l-Hikem Okumaları İçin Anahtar. (trc: Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayıncılık, 2011.
- Afîfî, Ebü’l-Alâ. İslam Düşüncesi Üzerine Makaleler. (trc. Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayıncılık, 2000.
- Akti, Selahattin. Ibn Arabis Lexikon der sufischen Terminologie als Schlüssel zum Einstieg in Seine Gedankenwelt. Norderstedt: Grin Verlag, 2016, s. 38-41.
- Akti, Selahattin. İbn Arabî’de Varlık ve Kötülük Problemi. İstanbul: Litera yayıncılık, 2018.
- Ali Mahmûd el-Ömerî. el-Kader fî’l-fikri’s-sûfî. Ammân: Dârü’l-feth, 2009.
- Arpaguş, Hatice K.. “Sofyalı Bâlî Efendinin Kazâ ve Kader Risâlesi ve Aʻyân-ı Sâbite Açısından İnsanın Sorumluluğu”. M. Ü. İlahiyat Fakültesi dergisi, 30 (2006/1), s. 51-88.
- Ateş, Süleyman. “Hazarât-ı Hams”. DİA, XVII, İstanbul: TDV, 1998.
- Bağdatlı İsmail Paşa. Hediyyetü’l-‘ârifîn fî esmâi’l-müellifîn ve âsâri’l-musannifîn. İstanbul: Matbaatü’l-meârif, 1951.
- Bağdatlı İsmail Paşa. Îdâhü’l-meknûn fi’z-zeyl ‘alâ Keşfi’z-zünûn. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabî, ts.
- Bedirhan, Muhammed. Abdulğânî Nablusî’nin Vahdet-i Vucûd Müdafaası. İÜSBE, İstanbul: (Doktora tezi), 2016.
- Bosnevî, Abdullah. Kenzü’l-mahtûm fi tab‘iyyetil ilmi li’l ma‘lûm fi’r redd ‘alâ Abdülkerim el-Cîlî. Süleymaniye ktp., Carullah Efendi, nr.2129/33, vr. 170-180.
- Chittick, William. Sûfinin Bilgi Yolu. (trc. Ömer Saruhanlıoğlu), İstanbul: Okyanus Yayınları, 2016.
- Coşkun, İbrahim. Fahreddin er-Razi’de Üretken Akıl, Konya: Tekin Kitabevi, 2007.
- Cürcânî, Seyyid Şerîf. Şerhu’l-Mevâkıf. (trc. Ömer Türker), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2015
- Çerkeşizade Mehmet Tevfik Efendi. “Risale fî Kevni’l-Mâhiyeti Mecʻûleten”. (trc: Yasin Apaydın), Osmanlı Felsefesi Seçme Metinler, İstanbul: Klasik Yayınları, 2016.
- Davut el-Kayserî. Tasavvuf İlmine Giriş. (trc. Muhammmed Bedirhan), İstanbul: Nefes Yayınları, 2013.
- Demirli, Ekrem. İslam Metafiziğinde Tanrı ve İnsan. İstanbul: Kabalcı yayınları, 2009.
- Fahrettin er-Râzî. Mebâhisü’l-meşrikiyye. y.y.: ts.
- Farabi, Kitabu’l-hurûf. (thk. Muhsin Mehdî), Beyrut: Dâru’l-meşrik, 1986.
- İbn Arabî. Fusûsü’l-hikem. (Şerhu’l-Câmî ile beraber), (thk. Âsım İbrahim el-Keyânî), Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2004/1425.
- İbn Arabî. Fusûsü’l-hikem. (trc. Nuri Gençosman), İstanbul: Milli eğitin basımevi, 1952.
- İbn Arabî. Futuhât-ı Mekkiyye. (trc. Ekrem Demirli), İstanbul: Litera yayıncılık, I, 2015.
- İbn Arabî. Futuhât-ı Mekkiyye. (trc. Ekrem Demirli), İstanbul: Litera yayıncılık, XV, 2011.
- İzutsu. İbn Arabî’nin Fusûs’undaki Anahtar Kavramlar. (ter: Ahmet Yüksel Özemre), İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2005.
- Kartal, Abdullah. İlahi İsimler Teorisi, İstanbul: Hayykitap, 2009.
- Konevî, Sadreddin. Tasavvuf Metafiziği, (trc. Ekrem Demirli) İstanbul: İz Yayıncılık, 2013.
- Konuk, Ahmet Avni. Fususul Hikem Tercüme ve Şerhi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, 2010.
- Molla Câmî. Şerhu’l-Fusûs, (thk. Âsım İbrahim el-Keyânî), Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2004/1425.
- Muhammed Âyiş. Fihrisü’l-mahtûtati’l-‘arabiyye, Cidde: Müssesetü Sakîfeti’s-safâ el-ilmiyye, 1429/2008.
- Mustafa b. Süleyman Bâlî Efendi. Şerhu Fusûsi’l-hikem, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.
- Nesefî, Ebu Hafs Necmeddîn. Metnü’l-akâid, (Şerhu’l-akâid ve haşiyeyle beraber), İstanbul: Salah Bilici Kitabevi, ts.
- Suad el- Hâkim. İbn Arabî Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınları, (trc. Ekrem Demirli), 2005.
- Tahir Uluç. İbn Arabi’de Sembolizm, İstanbul: İnsan Yayınları, 2007.
- Taşcı, Özcan. Son Mu‘tezile Kelamcısı Takiyüddin Necrânî, Ankara: Sentez Yayınları, 2013.
- Uludağ, Süleyman. “İbn Arabî”, DİA, Ankara,1995.
- Yakup Han Efendi. Tavdîhü’l-beyân fî şerhi Fusûsi’l-hikem, (thk. Âsım İbrahim el-Keyânî), Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.
An Analysis and Critical Edition of Abdullāh Bosnavī’s Sirru’l-Hakāiki’l-ilmiyye fī Bayān al-Ayāni’s-Sābite
Yıl 2019,
Sayı: 15, 319 - 339, 18.09.2019
Cumali Kösen
Mansur Koçinkağ
Öz
Abdullah Bosnevī
undertook important works in the context of understanding the Sufī paradigm and
became known as a “Şārihu’l-Fusūs”.
Although he has given studies in many fields, most of his works are related to
the field of theoretical Sufism. As a matter of fact, in this booklet (risālah) we try to
examine, a'yāni sābita which is accepted as one of the key concepts of Ibn
Arabi's paradigm is the subject. In this article, we aim to present this
booklet to benefit of
researchers by making content analysis and critique of editions.
Kaynakça
- Abdulkerim el-Cîlî. İnsan-ı Kamil. (trc. Abdulaziz Mecdi Tolun), İstanbul: İz yayıncılık, 2015.
- Abdullah Bosnevî. Sirrü’l-hakâiki’l-ilmiyye fî beyâni’l-a‘yâni’s-sâbite. Millet kütüphanesi, Carullah Kolleksiyonu, no: 2120.
- Afîfî, Ebü’l-Alâ. “İbn Arabî’de Aʻyan-ı Sâbite; Mu’tezili Düşüncede Maʻdûmât”. (trc. Tahir Uluç) (Makaleler), İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
- Afîfî, Ebü’l-Alâ. Fusûsu’l-Hikem Okumaları İçin Anahtar. (trc: Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayıncılık, 2011.
- Afîfî, Ebü’l-Alâ. İslam Düşüncesi Üzerine Makaleler. (trc. Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayıncılık, 2000.
- Akti, Selahattin. Ibn Arabis Lexikon der sufischen Terminologie als Schlüssel zum Einstieg in Seine Gedankenwelt. Norderstedt: Grin Verlag, 2016, s. 38-41.
- Akti, Selahattin. İbn Arabî’de Varlık ve Kötülük Problemi. İstanbul: Litera yayıncılık, 2018.
- Ali Mahmûd el-Ömerî. el-Kader fî’l-fikri’s-sûfî. Ammân: Dârü’l-feth, 2009.
- Arpaguş, Hatice K.. “Sofyalı Bâlî Efendinin Kazâ ve Kader Risâlesi ve Aʻyân-ı Sâbite Açısından İnsanın Sorumluluğu”. M. Ü. İlahiyat Fakültesi dergisi, 30 (2006/1), s. 51-88.
- Ateş, Süleyman. “Hazarât-ı Hams”. DİA, XVII, İstanbul: TDV, 1998.
- Bağdatlı İsmail Paşa. Hediyyetü’l-‘ârifîn fî esmâi’l-müellifîn ve âsâri’l-musannifîn. İstanbul: Matbaatü’l-meârif, 1951.
- Bağdatlı İsmail Paşa. Îdâhü’l-meknûn fi’z-zeyl ‘alâ Keşfi’z-zünûn. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabî, ts.
- Bedirhan, Muhammed. Abdulğânî Nablusî’nin Vahdet-i Vucûd Müdafaası. İÜSBE, İstanbul: (Doktora tezi), 2016.
- Bosnevî, Abdullah. Kenzü’l-mahtûm fi tab‘iyyetil ilmi li’l ma‘lûm fi’r redd ‘alâ Abdülkerim el-Cîlî. Süleymaniye ktp., Carullah Efendi, nr.2129/33, vr. 170-180.
- Chittick, William. Sûfinin Bilgi Yolu. (trc. Ömer Saruhanlıoğlu), İstanbul: Okyanus Yayınları, 2016.
- Coşkun, İbrahim. Fahreddin er-Razi’de Üretken Akıl, Konya: Tekin Kitabevi, 2007.
- Cürcânî, Seyyid Şerîf. Şerhu’l-Mevâkıf. (trc. Ömer Türker), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2015
- Çerkeşizade Mehmet Tevfik Efendi. “Risale fî Kevni’l-Mâhiyeti Mecʻûleten”. (trc: Yasin Apaydın), Osmanlı Felsefesi Seçme Metinler, İstanbul: Klasik Yayınları, 2016.
- Davut el-Kayserî. Tasavvuf İlmine Giriş. (trc. Muhammmed Bedirhan), İstanbul: Nefes Yayınları, 2013.
- Demirli, Ekrem. İslam Metafiziğinde Tanrı ve İnsan. İstanbul: Kabalcı yayınları, 2009.
- Fahrettin er-Râzî. Mebâhisü’l-meşrikiyye. y.y.: ts.
- Farabi, Kitabu’l-hurûf. (thk. Muhsin Mehdî), Beyrut: Dâru’l-meşrik, 1986.
- İbn Arabî. Fusûsü’l-hikem. (Şerhu’l-Câmî ile beraber), (thk. Âsım İbrahim el-Keyânî), Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2004/1425.
- İbn Arabî. Fusûsü’l-hikem. (trc. Nuri Gençosman), İstanbul: Milli eğitin basımevi, 1952.
- İbn Arabî. Futuhât-ı Mekkiyye. (trc. Ekrem Demirli), İstanbul: Litera yayıncılık, I, 2015.
- İbn Arabî. Futuhât-ı Mekkiyye. (trc. Ekrem Demirli), İstanbul: Litera yayıncılık, XV, 2011.
- İzutsu. İbn Arabî’nin Fusûs’undaki Anahtar Kavramlar. (ter: Ahmet Yüksel Özemre), İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2005.
- Kartal, Abdullah. İlahi İsimler Teorisi, İstanbul: Hayykitap, 2009.
- Konevî, Sadreddin. Tasavvuf Metafiziği, (trc. Ekrem Demirli) İstanbul: İz Yayıncılık, 2013.
- Konuk, Ahmet Avni. Fususul Hikem Tercüme ve Şerhi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, 2010.
- Molla Câmî. Şerhu’l-Fusûs, (thk. Âsım İbrahim el-Keyânî), Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2004/1425.
- Muhammed Âyiş. Fihrisü’l-mahtûtati’l-‘arabiyye, Cidde: Müssesetü Sakîfeti’s-safâ el-ilmiyye, 1429/2008.
- Mustafa b. Süleyman Bâlî Efendi. Şerhu Fusûsi’l-hikem, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.
- Nesefî, Ebu Hafs Necmeddîn. Metnü’l-akâid, (Şerhu’l-akâid ve haşiyeyle beraber), İstanbul: Salah Bilici Kitabevi, ts.
- Suad el- Hâkim. İbn Arabî Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınları, (trc. Ekrem Demirli), 2005.
- Tahir Uluç. İbn Arabi’de Sembolizm, İstanbul: İnsan Yayınları, 2007.
- Taşcı, Özcan. Son Mu‘tezile Kelamcısı Takiyüddin Necrânî, Ankara: Sentez Yayınları, 2013.
- Uludağ, Süleyman. “İbn Arabî”, DİA, Ankara,1995.
- Yakup Han Efendi. Tavdîhü’l-beyân fî şerhi Fusûsi’l-hikem, (thk. Âsım İbrahim el-Keyânî), Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.