On the Constitutional Court Decision Concerning the Appointment of High-Level Public Administrators

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 23 - 48, 25.01.2024

Ramazan Çağlayan

Öz

With the 2017 amendment to the 1982 Constitution, the parliamentary government model was abandoned and the "Presidential government system" (presidential model) was adopted. This change was not limited to the government model, but also had its effect in areas such as administrative organization and civil servant system. In Article 104 of the Constitution, the provision "Appoints upper-level public administrators, terminates their duties, and regulates the procedures and principles regarding their appointment by Presidential decree". Accordingly, Presidential Decree No. 3 came into force. The public officials listed in the table (I) annex to Decree No. 3 are directly authorized by the President; Those in Table (II) are appointed with the "approval" of the President. The Constitutional Court, first of all, interpreted the content of the concept of "upper level public administrator". Subsequently, it ruled that some of those in the table (II) annex of CBK No. 3 were not within the scope of upper-level public administrators, and therefore their appointment procedure should be regulated by law.

Anahtar Kelimeler

Constitution, Constitutional Court, senior public manager, Presidential decree

ÜST KADEME KAMU YÖNETİCİLERİNİN ATANMASINA İLİŞKİN ANAYASA MAHKEMESİ KARARI ÜZERİNE

Öz

1982 Anayasası’nda yapılan 2017 değişikliği ile parlamenter hükümet modeli terk edilerek, “Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi” (başkanlık modeli) benimsenmiştir. Bu değişiklik, hukûmet modeli ile sınırlı kalmamış, idarî teşkîlât ve memur sistemi gibi alanlarda da etkisini göstermiştir. Anayasanın 104. maddesinde “Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler” hükmü sevkedilmiştir. Buna bağlı olarak 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yürürlüğe girmiştir. 3 Sayılı Kararname eki (I) sayılı cetvelde yer alan kamu görevlilerinin doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından; (II) sayılı cetvelde yer alanlar ise Cumhurbaşkanının “onayı” ile atanması esası getirilmiştir. Anayasa Mahkemesi, öncelikle “üst kademe kamu yöneticisi” kavramının içeriğini yorumla doldurmuştur. Akabinde de 3 sayılı CBK eki (II) sayılı cetvelde yer alanların bazılarının üst kademe kamu yöneticisi kapsamında olmadığına, bu sebeple bunların atanma usulünün kanunla düzenlenmesi gerektiğine hükmetmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anayasa, Anayasa Mahkemesi, üst kademe kamu yöneticisi, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, onay şeklinde atama.

Kaynakça

• Akyılmaz B./ Sezginer M./C Kaya C., Türk İdare Hukuku, 2. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2011.
• Çağlayan R., İdare Hukuku, 11. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2023.
• Çağlayan R., İdari Yargılama Hukuku, 15.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2023.
• Çoker Z., Yönetim ve Siyaset, Kazancı Matbaacılık, İstanbul 1995.
• Ergun T., ”Yüksek Yöneticilerin Yetiştirilmeleri Sorunu”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt.16, Sayı.2, Haziran 1983, s.23-36.
• Ergun T., Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi, TODAİE Yayınları No: 224, Ankara 1988.
• Gencay Ş., ”Türkiye’de ve Yabancı Ülkelerde Yüksek Memurlar Sorunu” Amme İdaresi Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, Mart 1972, s.43-58.
• Günday M., İdare Hukuku, 3.Bası, İmaj Yayınevi, Anakara 1998.
• Gürhan Y., Türkiye’de Üst Kademe Yöneticilerinin Yetiştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul 1992.
• Karayalçın Y., Yüksek Memurlar Meselesi ve Yürütmeyi Durdurma Kararları, Ajans Türk Matbaası, Ankara, 1966.
• Meriç O., “Siyasal İktidar ve Yüksek Yöneticiler Sorunu”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt.7, Sayı.3, Eylül 1974, s.73-78.
• Özay İ. H., Günışığında Yönetim, Yönetim, Alfa Yayınları, Ankara 2002.
• Payaslıoğlu A.T., “Yüksek Kademelerde Yığılma Sebepleri, Sonuçları ve Çözüm Yolları”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt.2, Sayı.1, Mart 1969, s.37-44.
• Söyler Y., “3 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine Göre Üst Kademe Kamu Yöneticisi Kimdir?”, ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl.2020, Sayı.1, s.59-110.
• Sürgit K., , “Yüksek Yöneticilerin Yetiştirilmesi” Amme İdaresi Dergisi, Cilt.3, Sayı.1, Mart 1970, s.16-31.
• Tortop N., Yönetim Biliminin Temel İlkeleri, TODAİ Yayınları, Ankara 1990.
• Tutum C., “Türk İdaresinde Politik Nitelikte Yüksek Kademe Yöneticilik Mevkileri İhdas Edilmeli midir? Amme İdaresi Dergisi, Cilt.1, Sayı.3-4, Aralık 1968, s.168-177.
• Yamaç N., Türk Kamu Yönetiminde Üst Düzey Yöneticilerin Yetiştirilmesi ve Eğitim Sorunu: Uygulamalı Bir Çalışma, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2004.