TIBBİ METİNLERDE BASİTLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 7 - 15, 31.12.2023

Aslı Saygı , Durdu Ece Duru

https://doi.org/10.5281/zenodo.10449593

Öz

Tıbbi çeviri, yabancılara veya azınlıklara sağlık hizmeti sunulmasında kritik bir faktör olabilmektedir. Tıbbi metinlerin çevirisini doğru bir şekilde sürdürmek için çevirmenler bazı çeviri stratejilerinden yararlanırlar. Bu stratejilerden en yaygın olanlarından biri Baker tarafından önerilen “çeviri evrenselleri”dir. Çeviri evrenselleri kavramı, çeviribilim alanında önemli bir ilgi alanıdır. Araştırmanın özünü iki araştırma sorusu oluşturmaktadır: “Türkçeden İngilizceye çevrilen tıp metinlerinin özetlerinde sözcük sadeleştirme stratejilerinin dağılımı nasıldır?”, Türkçeden İngilizceye çevrilen tıp metinlerinin özetlerinde sözdizimsel sadeleştirme stratejilerinin dağılımı nasıldır?”. Bu bağlamda çalışmanın amacı, tıp alanındanki Türkçe yüksek lisans tezlerinin özetlerinde ve bunların İngilizce tercümelerinde sadeleştirme stratejisinin nasıl korunduğunun açıklanmasıdır. Sadeleştirmeyi incelemek için, temel olarak üç basitleştirme taksonomisi uygulanmıştır. Ana taksonomi Honeyfield'ın dilbilimsel basitleştirmesidir, diğer taksonomiler Blum-Kulka ve Levenston'ın sözcüksel basitleştirmesi ve Mountford'un sözdizimsel basitleştirmesidir. Elde edilen bulgulara göre tıp metinlerinde sözdizimsel sadeleştirmeden çok sözcüksel sadeleştirme kullanılmaktadır. Bu çalışmanın tıp alanında yapılan tercüme çalışmalarına bir farkındalık kazandırarak bundan sonra kullanılacak tıbbi tercüme teknikleri hakkında tercümanlara ve tüm tıp çalışanlarına bir içgörü kazandırması beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

Tıbbi metinler, çeviri stratejileri, çeviri evrenselleri

Simplification Strategies in Medical Texts

Öz

Medical translation can be a critical factor in providing health care to foreigners or minorities. To maintain accurate translation of medical texts, translators use some translation strategies. One of the most common of these strategies is the “translation universals” proposed by Baker. The concept of translation universals is an important area of interest in the field of translation studies. The essence of the research consists of two research questions: "What is the distribution of lexical simplification strategies in the summaries of medical texts translated from Turkish to English?", What is the distribution of syntactic simplification strategies in the summaries of medical texts translated from Turkish to English?". In this context, the aim of the study is to explain how the simplification strategy is preserved in the summaries of Turkish master's theses in the field of medicine and their English translations. To study simplification, three basic simplification taxonomies have been applied. The main taxonomy is Honeyfield's linguistic simplification, other taxonomies are Blum-Kulka and Levenston's lexical simplification and Mountford's syntactic simplification. According to the findings, lexical simplification is used in medical texts rather than syntactic simplification. It is expected that this study will raise awareness of translation studies in the field of medicine and provide insight to translators and all medical professionals about the medical translation techniques that will be used in the future.

Anahtar Kelimeler

Medical Translation, Translation Strategies, Simplification in Translation, Syntactic Simplification, Universal Translation

Kaynakça

• Baker, M. (1993). Corpus linguistics and translation studies: Implications and applications. In M. Baker, G. Francis & E. T. Bonelli (Eds.), Text and Technology. In Honor of John Sinclair, 233–250. John Benjamins Publishing Company. https://doi.org/10.1075/z.64.15bak.
• Baker, M. (2019). Corpus-based translation studies: The challenges that lie ahead. In K.H. Kim, Y. Zhu (Eds.), Researching Translation in the Age of Technology and Global Conflict. P.44–54. Routledge.
• Blum-Kulka, S., & Levenston, E. A. (1978). Universals of lexical simplification. Language Learning, 28(2), 399-415. https://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1978.tb00143.x
• Goh, G. Y., Lee, Y. C., & Kim, D. (2016). A corpus-based study of translation universals in thesis/dissertation abstracts. Anglistics, 16(4), 819–849. https://doi.org/10.15738/kjell.16.4.201612.819
• Honeyfield, J. (1977). Simplification. TESOL Quarterly, 11(4), 431–440. https://doi.org/10.2307/3585739
• Ilisei, I., Inkpen, D., Pastor, G. C., & Mitkov, R. (2009). Towards simplification: A supervised learning approach. Proceedings of Machine Translation, 25, 21-22.
• Karwacka W. (2015). Medical translation. In Ł. Bogucki, S. Goźdź-Roszkowski, P. Stalmaszczyk, (Eds.), Ways to Translation. p.271-298. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kuusi, P. S. (2006). Explicitation as simplification. Universal tendencies in the translation of FID. In H. Tommola, & P. Tammi (Eds.), Free Language, Indirect Translation, Discourse Narratology: Linguistic, Translatological and Literary-Theoretical Encounters. p.89–113. Tampereen yliopistopaino.
• Mountford, A. (1976). The notion of simplification: Its relevance to materials preparation for English for science and technology. In J. C. Richards (Ed.), English for Science and Technology. Singapore, Singapore University Press for the SEAMO Regional English Language Centre.
• Rabadán, R., Labrador, B., & Ramón, N. (2009). Corpus-based contrastive analysis and translation universals: A tool for translation quality assessment English- Spanish. Babel, 55(4), 303-328. https://doi.org/10.1075/babel.55.4.01rab
• Xiao, R. (2010). How different is translated Chinese from native Chinese?: A corpus-based study of translation universals. International Journal of Corpus Linguistics, 15(1), 5–35. https://doi.org/10.1075/ijcl.15.1.01xia