Büyükşehirlerdeki Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alanların Tespiti Sürecine Yönelik Bir Araştırma: Trabzon Örneği

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2-1 - KAYFOR23 Özel Sayısı, 100 - 111, 31.12.2023

Abdulgazi Yıkıcı , Çağrı Çolak

Öz

Çalışma, kırsal mahallelerin ve kırsal yerleşik alanların tespit sürecini ele almakta ve bu süreçte ilgili yönetmelikte belirlenen koşulların ne ölçüde sağlandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışmanın örneklemini, Trabzon ilinde 6360 sayılı Kanun kapsamında mahalleye dönüşen 57 belde ve 478 köy ile sonradan kurulan 11 yeni mahalle oluşturmaktadır. Örnek olay ve doküman analizi yöntemlerinin birlikte uygulandığı bu çalışma sonucunda toplam 430 kırsal mahalle ve 76 kırsal yerleşik alan olarak tespit edildiğine ulaşılmıştır. Bu kapsamdaki 40 mahallenin ise merkez mahalle statüsünü korumasına karar verilmiştir. Bu süreçte ulaşılan en dikkat çekici bulgular; ilçe belediye başkan ve meclislerinin bazılarının yönetmeliğin amaç ve içeriğinden habersiz olması, bununla bağlantılı olarak ilçe belediyelerince alınan ilk kararlardan bazılarının yönetmeliğe aykırılık teşkil etmesi ve sürecin yönetmeliğe uygun hâle getirilmesinde Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisi İmar ve Bayındırlık Komisyonunun önemli bir çaba göstermesidir.

Anahtar Kelimeler

6360 Sayılı Kanun, Belde, Köy, Kırsal Mahalle, Kırsal Yerleşik Alan

Kaynakça

• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 23.07.2004, Resmî Gazete Sayısı: 25531.
• 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmî Gazete Tarihi: 06.12.2012, Resmî Gazete Sayısı: 28489.
• 866 Sayılı Trabzon Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı, Karar Tarihi: 14.12.2022, Birleşim No: 48, Oturum: 1.
• Alıcı, O. V. ve Yaman, A., (2023), “Büyükşehir Belediyelerinde Kırsal Mahalle-Kırsal Yerleşik Alan Uygulaması ve Bir Model Önerisi”, Amme İdaresi Dergisi, 56(1), s. 31-59.
• Baxter, P. ve Jack, S., (2008), “Qualitative Case Study Methodology: Study Design and Implementation for Novice Researchers”, The Qualitative Report, 13(4), s. 544-559.
• Çolak, Ç. ve Yıkıcı, A., (2022), “51 İlde Bütünşehir Modeline Geçilmesinin Yaratabileceği Potansiyel Sonuçlar Üzerine Bir Değerlendirme”, Karabulut, Ş., der., içinde Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Konularında Bilimsel Değerlendirmeler, Bursa: Ekin Yayınevi, s. 273-283.
• Çolak, Ç., (2017), “6360 Sayılı Kanun’un Büyükşehir İlçe Belediye Başkanlığı Seçimlerine Etkileri: Trabzon Örneği”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (18), s. 317-338.
• Ekinci, E., (2020), “Güncel Gelişmeler Işığında Türkiye’de Yeni Büyükşehir Modelinde Kırsal Mahallelerin Değerlendirilmesi”, Kent Akademisi, 13(4), s. 771-784.
• Kanun Teklifi (2013), “On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve İçişleri Komisyonu Raporu”, Erişim Tarihi: 18 Ekim 2023, https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss435.pdf.
• Kılıç, Ö. ve İpek, S., (2022), “Kırsal Mahalle: Büyükşehirlerde Tekrar Köye Dönüş mü?”, TroyAcademy, 7(1), s. 1-16.
• Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 15.04.2021, Resmî Gazete Sayısı: 31455.
• Küçük, Ü., (2022), “Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30(4), s. 2163-2199.
• Wach, E. ve Ward, R., (2013), “Learning about Qualitative Document Analysis”, Erişim Tarihi: 21 Ekim 2023, https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%2013%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4&isAllowed=y.
• Yıldırım, U., Gül, Z. ve Akın, S., (2015), “İl Mülki Sınırı Büyükşehir Belediye Modelinin Getirdiği Yenilikler”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), s. 205-229.
• Yoloğlu, A. C. ve Zorlu, F., (2020), “Türkiye’de Kırsallığın ve Kırsal Alanların Tanımlanması: Bir Yöntem Denemesi”, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, 3(2), s. 145-176.
• Zengin, O., (2014), “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2014(2), s. 91-116.
• 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmî Gazete Tarihi: 06.12.2012, Resmî Gazete Sayısı: 28489.