MAHALLE KURGUSU ÇERÇEVESİNDE PEYZAJ TASARIM KARARLARININ GELİŞTİRİLMESİ: TEKİRDAĞ/ÇORLU/TÜRKGÜCÜ MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 83 - 111, 30.06.2023

Taner Başaran , Tuğba Kiper

https://doi.org/10.34186/klujes.1211788

Öz

Bu çalışmada ”plan ve tasarım yaklaşımlarında özgün ve yerel değerlerini koruyabilen sürdürülebilir bir yaşam ortamı oluşturmak önemli bir gerekliliktir" hipotezi çerçevesinde Tekirdağ/Çorlu İlçesi özelinde yeni yerleşime açılması öngörülen Türkgücü Mahallesi örneğinde peyzaj tasarım kararlarının geliştirilmesi öngörülmüştür. Bu amaçla; sanayi kenti imajı ile ön plana çıkmış bir İlçenin henüz yapılaşmaya açılmamış bir alanın; parsel, açık alan, sokak ve yapı ölçeğine kadar inen bir yaklaşımla, çevresel açıdan sürdürülebilir, toplumsal açıdan yaşanılabilir, kültürel açıdan özgün bir şekilde tasarlanması hedeflenmiştir. Çalışma yöntemi, literatür verilerinin incelenmesi, arazi gözlemleri, analiz ve değerlendirmeleri ile peyzaj tasarım projelerini içermektedir. Yöntem süreci dahilinde, mahalle ölçeğinde; eğim, bakı, yükseklik, kentsel donatı alanları, yeşil alanlar ve ulaşım durumuna ilişkin haritalar oluşturulmuştur. İlgili haritalardan yararlanılarak, parsel- açık-yeşil alan-yol ve bina ölçeğinde stratejiler geliştirilerek, stratejilere yönelik AutoCAD, Photoshop ve Lumion programlarının kullanıldığı çok sayıda 3 boyutlu proje örneklerini içeren tasarım kararları geliştirilmiştir. Çalışma sonuçları "Griden Yeşile Dönüşüm’’ konsepti çerçevesinde, sürdürülebilir kentlerin gelişimi için mahalle kurgusu özelinde mikro ölçekte bir örnek oluşturacaktır

Anahtar Kelimeler

Mahalle, peyzaj tasarım, yeşil alan, Tekirdağ/Çorlu

DEVELOPING LANDSCAPE DESIGN DECISIONS IN THE FRAMEWORK OF NEIGHBORHOOD FICTION: THE EXAMPLE OF TEKİRDAĞ/ÇORLU/TÜRKGÜCÜ NEIGHBORHOOD

Öz

In this study, it is envisaged to develop landscape design decisions in the example of Türkgücü District, which is expected to be opened for a new settlement in Tekirdağ / Çorlu District, within the framework of the hypothesis that "it is an important requirement to create a sustainable living environment that can preserve its original and local values in planning and design approaches". For this purpose, it is aimed to design an area that has not yet been opened for construction in a district that has come to the forefront with its industrial city image with an approach that goes down to parcel, open space, street and building scale in an environmentally sustainable, socially livable and culturally original way. The study method includes examining the literature data, field observations, analysis and evaluations, and landscape design projects. Maps regarding slope, aspect, elevation, urban reinforcement areas, green areas and transportation status were created at the neighborhood scale within the method process. Strategies were developed at the scale of parcels, open-green areas, roads and buildings, and design decisions were developed including many 3D project examples using AutoCAD, Photoshop and Lumion programs for strategies by utilizing the relevant maps. The results of the study will set a micro-scale example for the development of sustainable cities, in particular the neighborhood setting within the framework of the concept of "Transformation from Gray to Green".

Anahtar Kelimeler

Neighborhood, landscape design, green area, Tekirdağ/Çorlu

Kaynakça

• Özbek Eren, İ. (2012). Türkiye'de Dönüşen Kentlerin Son Kalesi: Kent Kurucu Öğe Olarak Osmanlı'dan Günümüze Mahalle. International Journal of Human Science, 9 (2), 1547-156.
• Tuğcu, P. ve Arslan, T.V. (2019). Türkiye’de Geleneksel Mahalle Kimliğinin Sürdürülebilirliğinin Yarışma Projeleri Üzerinden İncelenmesi Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 4 (1), 93-115.
• Anonim (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Konut Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
• Galster, G. (2001). On the Nature of Neighbourhood. Urban Studies, 38(12), 2111–2124.
• Patricios, N. (2002). The Neighborhood Concept: A Retrospective Of Physical Design and Social Interaction. The Journal of Architectural and Planning Research, 19(1), 70–90.
• Alver, K. (2010). Mahalle: Mekân ve Hayatın Esrarlı Birlikteliği. İdealkent Dergisi, 2, 116-139.
• Gutierrez, E.E., (2015). Collaborative Neighborhood-Scale Sustainability Assessment and Planning Using The Spatial Optimization For Urban Resource Conservation and Engagement (SOURCE) Tool: Applying The Analytic Hierarchy Process For Spatial Decision Support. Doctor Of Philosophy In Environmental Sciences, Oregon University, 39–47.
• Akın, O. ve Hamamcıoğlu, C.C. (2018). Yaşanabilir ve Kimlikli Mahalle Birimleri Tasarım İlkeleri: İstanbul’da Kadıköy ve Ataşehir Örneği Karşılaştırması, Mimarist, 3, 77-83.
• Çelikyay, S. ve Öztaş, G. (2019). Sürdürülebilir Kentsel Gelişmede Mahalle Ölçeği. Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler, Ed. Kaya, L.G., Abbasova, S., 229-238.
• Ünal, S.G. ve Erol, D. (2020). Sürdürülebilir Mahalle Planlamasının Değişimi, Planlamada Yeni Eğilim “EkoYer” Yaklaşımı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Planlama, 30(1), 15–35.
• [Duany, A., Plater-Zyberk, E. Ve Alminana, R. (2003). The New Civic Art: Elements of Town Planning. Rizzoli Publications, New York.
• Anonim (2019). On Birinci Kalkınma Planı. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Anonim (2014a). Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği. 14.06.2014 Tarih ve 29030 sayılı karar. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140614-2.htm. Erişim tarihi: 15.10.2022.
• [Anonim (2016). Kentsel Tasarım Rehberleri/Araştırma ve Tanımlama. Cilt I, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı öncülüğünde hazırlanan ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Kentsel Tasarım Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara.
• Anonim (2017). Ulusal Mimari Kentsel Tasarım Fikir Çalışması 7 İklim 7 Bölge Mahalle. T.C Başbakanlık TOKİ, Emlak Konut, Ankara.
• Anonim (2014b). Çorlu İlçesi 1/5000 Nazım İmar Planı ve Raporu, Çorlu Belediyesi.
• Anonim (2014c). Çorlu İlçesi 1/1000 Uygulama İmar Planı ve Raporu, Çorlu Belediyesi.
• Sarı Başman, B. ve Akın, O. (2018). Mahalle Ölçeğinden Birim Konut Ölçeğine Ortak Mekân Kavramı ve Değişimi. DeğişKent Değişen Kent, Mekân ve Biçim Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu, 945-962.
• Atıl, A., Gülgün, B. ve Yörük, İ. (2005). Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, (42), 215-226.
• Coşgun, S. (2013). Kentsel Tasarım Kapsamında Kentsel Peyzaj Tasarımı ve Diyarbakır Kayapınar Örneğinde İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Birişçi, T., Güney, M.A., Türel, H.S., Kılıçaslan, Ç. (2012). Bitkisel Tasarım. Üniversiteliler Ofset, Bornova.
• Onur, E.B., Peyzaj Tasarım ve Yönetiminde Ekolojik Yaklaşım ve Sürdürülebilir Kent Hedefine Katkıları. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(5), 245-252, 2012.
• Korkut, A. ve Kiper, T. (2016). Yaşanılabilir, İnsan Odaklı Kent Yaklaşımı, 4. Uluslararası Kentsel ve Çevresel Sorunlar ve Politikalar Kongresi, 25-38.
• Korkut, A., Kiper, T., Üstün Topal, T. (2017). Kentsel Peyzaj Tasarımda Ekolojik Yaklaşımlar, Artium, 5 (1), 14-26.
• Yenice, M. S. (2005). Kentsel Planlama Sürecinde Konya Kent Formunun Gelişimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Erdoğan, G. (2015). Kent Makroformlarının Mekânı Kullanma Verimliliklerinin Fraktal Boyut ile İncelenmesi. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aktuğlu Aktan, E.O. (2012). İdeal ve Ütopik Kent Modellerine Ulaşım Bağlamında Biçimsel Yaklaşımlar. İdealkent, 5, 68-103.
• Göksu, A. F. (2013). Mahalle 3 Yaşamsal Dokunuş. www.mahalle3d.weebly. com, Erişim tarihi: 19.10.2022.
• Palabıyık, H. (2004). Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Anlaşmaları, Avrupa Kentsel Şartı, Ed. İzmir, Z., Toprak, H., Yavaş, M., Birleşik Yayınları.
• Ergen, S. (2000) Sokakların Çocuk Oyun Alanı Olarak Kullanılabilirliğine İlişkin Bir Yöntem Denemesi: Süleymaniye Örneği. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tandoğan, O. (2014). Çocuk İçin Daha Yaşanılır Bir Kentsel Mekân: Dünyada Gerçekleştirilen Uygulamalar. Megaron, 9(1),19-33.
• Surrey County Council, (2003). Tandridge Home Zone Project. Retrieved February 19, 2003, from www.surreycc.gov.ok. Erişim tarihi: 12.12.2017.