MALİYET KONTROLÜ VE YÖNETİMİ İÇİN BİR YÖNTEM ÖNERİSİ: STANDART MALİYET SAPMALARININ DİNAMİK ANALİZİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 16 - 32, 01.06.2017

Erkan Öztürk

Öz

Standart maliyeti yöntemi uygulayan bir işletmenin standart maliyetleri ile fiili maliyet
tahakkukları arasında oluşan farklar genellikle mutlak büyüklüklerine göre yorumlanmaktadır.
Ancak, en önemli kısıtlarından biri zaman olan bir işletme yönetiminin standart maliyet sapma
analizi sonuçlarının tamamını etkili bir biçimde incelemesi her zaman mümkün olamamaktadır. Bu
çalışmada önerilen analiz yönteminde, standart maliyet sapma tutarları ile oluşturulan zaman
serilerinin ortalama ve standart sapma parametreleri kullanılarak, ölçülebilen özellikler için
kontrol şemaları elde edilmiştir. Ardından, elde edilen şemalar incelenerek istatistiksel olarak
anlamlı bir büyüklüğe sahip olan sapmalar belirlenmiş ve işletme yönetiminin yalnızca bu
sapmaları inceleyerek değerlendirmeler yapması gerektiğine vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Standart maliyet yöntemi, Sapma analizleri, Kontrol şemaları

A METHOD PROPOSAL FOR COST CONTROL AND MANAGEMENT: DYNAMIC ANALSYSIS OF STANDARD COST DEVIATIONS

Öz

The differences that arise between the standard costs and the actual cost accruals of a business,
which implements the standard cost method, usually interpreted according to absolute magnitudes.
However, a business management, of which one of the most important constraints is time, is not
always possible to examine the whole of the standard cost deviation analysis results. In the analysis
method proposed in this study, control charts for measurable properties were obtained using the
mean and standard deviation parameters of the time series generated from the standard cost
deviation amounts. Then, statistically significant deviations were determined by examining the
obtained charts, and it is emphasized that the business management must make evaluations by
examining only these deviations. 

Anahtar Kelimeler

Standard cost method, Deviation Analysis, Control charts

Kaynakça

• Akın, B. – Öztürk, E. (2005). İstatistik Proses Kontrol Tekniklerinin Bilgisayar Ortamında Uygulanması, 7. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İstanbul.
• Altuğ, O. (2006). Maliyet Muhasebesi, 14. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Büyükmiraz, K. (2016). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, 21. Basım, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Çetiner, E. (2008). Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Erdoğan, N. – Saban, M. (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, 5. Baskı, Beta Basım, İstanbul.
• Garrison, R.H. (1991). Managerial Accounting, 6. Baskı, Homewood, IL: Irwin.
• Gökçen, G. – Çelenk, H. – Horasan, E. (2014). Yönetim Muhasebesi ve Uygulamaları, Beta Basım, İstanbul.
• Görmüş, A.Ş. – Bulca, H. – Yeşil, T. (2015). Yönetimin Etkinliği Açısından Standart Maliyet Yönteminin Uygulanması, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 67 – 83.
• Gençoğlu, Ü. Gücenme (2008). Türkiye Muhasebe Standartları ile Uyumlu Maliyet Muhasebesi, MKM Yayıncılık, Bursa.
• Güngörmüş, A.H. – Boyar, E. (2010). TMS-2 Stoklar Standardına Göre, Standart Maliyet Yönteminin Uygulanması, Mali Çözüm Dergisi, 20 (102), 109 – 127.
• Gürsoy, C.T. (2009). Yönetim ve Maliyet Muhasebesi, 3. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul. Karakaya, M. (2014). Maliyet Muhasebesi, 6. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Ocneau, L. – Bucşă, R.C. (2012). Advantages of Using Standard Cost Method in Managerial Accounting, Economy Transdisciplinarity Cognition, 15 (1), 96 – 102.
• Raiborn, C.A. – Kinney, M.R. (2011). Cost Accounting Principles, 8. Baskı, South-Western Cengage Learning, Mason, Ohio.
• Welsch, G.A. – Hilton, R.W. – Gordon, P.N. (1988). Budgetting, Profit Planning and Control, 5. Baskı, Upper Saddle River, Prentice-Hall, N.J.