Türkiye'de Pandemi Döneminde Çalışma Hayatına Yönelik Alınan Tedbirler

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 75 - 110, 27.03.2022

Bahar Yolvermez

https://doi.org/10.53306/klujfeas.1059477

Öz

Covid-19’un çalışma hayatına etkileri sektörlere, işgücünün cinsiyeti, yaşı ve işteki durumuna göre değişmektedir. Bu süreçte, işgücü piyasalarındaki kırılgan gruplar daha da kırılganlaşmış, sağlık açısından alınan tedbirler nedeniyle yüz yüze etkileşimin yoğun olduğu ve bedensel olarak işyerinde bulunma zorunluluğu olan sektörler en kırılgan sektörler haline gelmiştir. Ayrıca genel istihdam kayıplarının yanı sıra çalışma saatlerinde önemli azalmalar yaşanmıştır. Çalışmada, çalışma saatlerindeki azalışların, istihdam kayıplarının, sektör ve grupların kırılganlık ilişkisi ve nedenleri, çalışma hayatındaki değişimlerle birlikte alınan tedbirlerin yeterli olup olmadığının ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu amaçla, ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) ve İŞKUR (Türkiye İş Kurumu) 2020 - 2021 kapsamında karşılaştırmalı veri analizi yapılarak nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma hayatına yönelik alınan tedbirler hem çalışanlar hem işverenler açısından etkin bir şekilde kullanılmıştır. İşverenlere yönelik alınan tedbirler yeterli ve koruyucu nitelikte olmakla birlikte, çalışanlarına yönelik verilen pandemi ödeneklerinin ekonomik kriz koşullarına daha uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, çalışma hayatı, tedbirler, pandemi

Measures Taken for Working Life During the Pandemic Period in Turkey

Öz

The effects of Covid-19 on working life vary according to sectors, gender, age and job situation of the workforce. In this process, vulnerable groups in the labor market became even more fragile, and sectors where face-to-face interaction is intense and which have to be physically present at the workplace due to the measures taken in terms of health have become the most fragile sectors. In addition to the general employment losses, there were significant reductions in working hours. In the study, it is aimed to reveal whether the decrease in working hours, employment losses, the relationship and causes of vulnerability of sectors and groups, and whether the measures taken together with the changes in working life are sufficient. For this purpose, quantitative research method was used by making comparative data analysis within the scope of ILO (International Labor Organization), TÜİK (Turkish Statistical Institute) and İŞKUR (Turkish Employment Agency) 2020 - 2021. Measures taken for working life have been used effectively for both employees and employers. Although the measures taken for employers are sufficient and protective, the pandemic allowances given to their employees should be made more suitable for the conditions of the economic crisis.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemic, working life, measures

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2020). Covid-19 Pandemisinin Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Makroekonomik Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı (37), Bahar (Özel Ek), 191-221.
• Akın, L. (2020). Covid-19'un İş İlişkilerine Etkileri. Çimento İşveren Dergisi, 34(3), 16-71.
• Aydın, U. (2020). Covid-19 Pandemisi; İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Alanında Yarattığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(2), 181-214.
• Balcı, Y., Çetin, G. (2020). Covid-19 Pandemi Sürecinin Türkiye'de İstihdama Etkileri ve Kamu Açısından Alınması Gereken Tedbirler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (Bahar Covid19-Özel Ek), 40-58.
• Baycık, G. (2013). Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yeni Düzenlemeler. Ankara Barosu Dergisi, (3), 103-170.
• Baycık, G., Doğan, S., Dulay Yangın, D. ve Yay, O. (2021). Covid-19 Pandemisinde Uzaktan Çalışma: Tespit ve Öneriler. Çalışma ve Toplum, (3), 1683-1727.
• Bayrakçı, O. (2021). Pandemi̇ Dönemi̇nde Kod 29* İle İşten Atılmak. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 19(2), 320-333.
• Bener Law Office. (2020). https://bener.com/tr/covid-19un-toplu-is-sozlesme-surecine-etkisinin-degerlendirilmesi/#_ftn1, Erişim tarihi: 30.11.2021
• Covid-19 Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi. (2020). https://www.mosb.org.tr/_uploads/2020040816303467.pdf, Erişim tarihi: 30.11.2021
• Çolak, A. (2020, Nisan 3). COVID-19 Salgını ve İş Hukuku Bakımından İşverenlere Yönelik Etkilerinin Değerlendirilmesi. https://blog.lexpera.com.tr/covid-19-salgini-isverenlere-yonelik-etkilerinin-degerlendirilmesi/, Erişim tarihi: 30.11.2021
• DİSK-AR (Türkiye Devrimci Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi). (2021). İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Ağustos 2021. http://arastirma.disk.org.tr/?p=7557, Erişim tarihi: 30.08.2021 Erdem, B. (2021, Nisan 15). Kısa Çalışma Ödeneği Hangi Hallerde Sona Erer/ Kesilir ?. https://www.bariserdem.com/4033+kisa-calisma-odenegi-hangi-hallerde-sona-erer--kesilir-?-+yayin-detay.html, Erişim tarihi: 30.11.2021
• Myltykbayeva, A. (2017). Kazak ve Türk İş Hukuku Çerçevesinde Tele Çalışmanın Düzenlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Işık, Ü. (2021, Temmuz 10). 30 Haziran 2021 tarihinden sonra çalışma hayatında neler değişti?. Dünya Gazetesi. https://www.dunya.com/kose-yazisi/30-haziran-2021-tarihinden-sonra-calisma-hayatinda-neler-degisti/627590, Erişim tarihi: 30.11.2021
• ILO (International Labour Organization).(2016). Challenges and Opportunities of Teleworking for Workers and Employers in the ICTS and Financial Services Sectors. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/publication/wcms_531111.pdf, Erişim tarihi: 28.11.2021
• ILO. (2020a). https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_765422.pdf, Erişim tarihi: 26.11.2021
• ILO. (2020b). https://ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---stat/documents/publication/wcms_745658.pdf, Erişim tarihi: 29.11.2021
• ILO. (2021a). https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_817876.pdf, Erişim tarihi: 26.11.2021
• ILO. (2021b). https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/regional-country/country-responses/lang--en/index.htm#CN, Erişim tarihi: 01.03.2022
• IMF (International Monetary Fund). (2021). https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2021/10/12/world-economic-outlook-october-2021, Erişim tarihi: 28.11.2021
• İŞKUR (Türkiye İş Kurumu). https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/issizlik-sigortasi/issizlik-odenegi/, Erişim tarihi: 30.11.2021
• İŞKUR. (2021a). Aylık İstatistik Bültenleri. https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/istatistikler/, Erişim tarihi: 15.01.2021 İŞKUR. (2021b). İşsizlik Sigortası Fonu Bülteni Aralık 2021. https://www.iskur.gov.tr/yayinlarimiz/issizlik-sigortasi-bulteni/, Erişim tarihi: 15.01.2021
• OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development. (2021). https://data.oecd.org/unemp/unemployment-rate.htm#indicator-chart, Erişim tarihi: 30.11.2021
• Omay, U. (2020). Covid-19 Salgını Sonrası Çalışma Hayatı: Güncel Sorunlar, Öngörüler ve Öneri̇ler. İstanbul University Press, 53-170.
• Savran, F. (2021, Nisan 19). SGK’nın Kod 29 Değişiklikleri Neler Getirecek?. http://iskanunu.com/icerik/sgknin-kod-29-degisiklikleri-neler-getirecek/#:~:text=G%C3%B6r%C3%BCld%C3%BC%C4%9F%C3%BC%20%C3%BCzere%20%E2%80%9C29%2D%20%C4%B0%C5%9Fveren%20taraf%C4%B1ndan,hallerine%20ayr%C4%B1%20ayr%C4%B1%20kod%20getirilmi%C5%9Ftir, Erişim tarihi: 29.11.2021
• Seçkin, N. (2020). COVID-19 Salgınının Ekonomik ve Sosyal Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanunun İş Hukukuna Yönelik Hükümlerinin Değerlendirilmesi. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 251-271.
• Soysal, T. (2006). Tele Çalışma. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(1), 133-165.
• Tokol, A. (2021). Covid-19 Salgını Tele Çalışma İçin Bir Dönüm Noktası Mı?. Karatahta/İş Yazıları Dergisi, 19, 1-23.
• Topgül, S. (2020). Covid-19 Salgını ile İş Hukukundaki Kısa Çalışma Uygulaması ve Kısa Çalışma Ödeneği̇ne İli̇şkin Güncel Geli̇şmeler. Karatahta/İş Yazıları Dergisi, 17, 1-16.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. İşyerlerinde Covid-19 ile Mücadele. https://www.csgb.gov.tr/covid19, Erişim tarihi: 30.11.2021
• T.C. Hakimler ve Savcılar Kurulu. (2020, 13 Mart). (Sayı: 87742275-010.07-0040-2020-94/16812). TÜİK. (2021a). İşgücü İstatistikleri, Ocak 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Labour-Force-Statistics-January-2021-37486, Erişim tarihi: 29.11.2021
• TÜİK. (2021b). İşgücü İstatistikleri, Mayıs, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=37489#:~:text=Yeni%20d%C3%BCzenlemelere%20il%20i%C5%9Fkin%20ayr%C4%B1nt%C4%B1l%C4%B1%20bilgiye%20metaveriden%20ula%C%205%9F%C4%B1labilir.&text=T%C3%BCrkiye%20genelinde%2015%20ve%20daha,%13%2%20C2%20seviyesinde%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti, Erişim tarihi: 29.11.2021
• TÜİK. (2021c). İşgücü İstatistikleri, Haziran, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BC-%20%C4%B0statistikleri-Haziran-2021-37482&dil=1, Erişim tarihi: 29.11.2021
• TÜİK. (2021d). İşgücü İstatistikleri, III. Çeyrek: Temmuz - Eylül 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-III.-Ceyrek:-Temmuz---Eylul,-2021-37547, Erişim tarihi: 29.11.2021
• TÜİK. (2021e). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-III.-Ceyrek:-Temmuz---Eylul,-2021-37183, Erişim tarihi: 30.11.2021
• TÜİK. (2021f). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam-Kosullari-Arastirmasi-2020-37404, Erişim tarihi: 30.11.2021
• İş Kanunu. (2003, 22 Mayıs). Resmi Gazete, Sayı: 25134.
• İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri̇ Yönetmeliği. (2004, 6 Nisan). Resmi Gazete, Sayı: 25425.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. (2012, 20 Haziran). Resmi Gazete, Sayı: 28339.
• Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2020, 17 Nisan). Resmi Gazete, Sayı: 31102.
• Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2020, 28 Temmuz). Resmi Gazete, Sayı: 31199.
• World Bank. (2020). https://www.worldbank.org/en/who-we-are/news/coronavirus-covid19, Erişim tarihi: 28.11.2021