The Western Balkan States and Impact on the European Union Enlargement

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 214 - 234, 27.03.2022

Gamze Armişen , Volkan Tatar

https://doi.org/10.53306/klujfeas.1067212

Cited By: 1

Öz

In the long period of history, the Western Balkan region has become a competitive area of great states and international organizations as a result of ethnic problems, social and economic characteristics, as well as its unique geopolitical position. The European Union has taken an active role in this region, which has become the center of major conflicts, human rights violations, migration and competition between different states as a result of the transformation in the international political system in the early 90s, and has focused on ensuring stability and recently the EU has shifted its focus to this region. If the environment of peace and stability cannot be achieved in the region, many problems in the context of social, economic and security will be experienced in the Western Balkans, which has remained within the European Union with the latest enlargements. This study aims to discuss the advantages and disadvantages of possible enlargement for the European Union by revealing the factors that distinguish the Western Balkans from other enlargements in the European Union enlargement process. In the study, first of all, the location of the Balkans region and its political economy will be mentioned, the importance of the region will be emphasized, then the possible Western Balkan enlargement situation will be presented from different perspectives.

Anahtar Kelimeler

European Enlargement, the Western Balkans, benefit, enlargement, geopolitical Location.

Batı Balkan Devletleri ve Avrupa Birliği Genişlemesine Etkisi

Öz

Batı Balkan bölgesi, tarihin uzun döneminde etnik sorunlar, sosyal-ekonomik özelliklerinin yanı sıra biricik jeopolitik konumu neticesinde, büyük devletler ve uluslararası örgütlerin rekabet alanı haline gelmiştir. 90’ların başı uluslararası siyasal sistemde yaşanan dönüşüm sonucunda gözlemlenen büyük çatışmaların, insan hakları ihlallerinin, göçlerin ve farklı devletler arasındaki rekabetin merkezi haline gelen bu bölgede Avrupa Birliği aktif bir rol üstlenerek istikrarın sağlanması konusuna eğilmiş ve son dönemde AB odağını bu bölgeye kaydırmıştır. Eğer barış ve istikrar ortamı bölgede sağlanamazsa, son genişlemelerle Avrupa Birliği’nin içerisinde kalan Batı Balkanlarda,sosyal,ekonomik ve güvenlik bağlamında birçok sorun yaşanabilecektir. Bu çalışmanın amacı, Avrupa Birliği genişleme sürecinde Batı Balkanları diğer genişlemelerden ayıran faktörler ortaya koyularak muhtemel genişlemenin Avrupa Birliği açısından yaratacağı avantaj-dezavantajları tartışmak olarak belirlenmiştir.Çalışmada öncelikle Balkanlar bölgesinin konumuna ve ekonomi politiğine değinilerek bölgenin önemi vurgulanacak, ardından muhtemel Batı Balkan genişleme durumu farklı bakış açılarıyla ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Batı Balkanlar, Genişleme, jeopolitik konum

Kaynakça

• Akçay, B. (2008, Aralık). Avrupa Birliği’nin Ekonomik Kriterleri ve Türkiye. Maliye Dergisi, 0(155), 13.
• Akgün, S. (2012, Ekim). Kosova’nın Avrupa Birliği’ne Entegrasyon Süreci ve Bu Süreçte Kosova Türkleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 2(1), 5-6.
• Aküzüm, S.D. (2020). Hırvatistan’ın Avrupa Birliği Entegrasyon Sürecinin Neo-fonksiyonalizm Çerçevesinde İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Ankara.
• Ayhan, H. (Haziran, 2008). Kosova’nın Bağımsızlığı Sürecinde Uluslararası Güçlerin ve Türkiye’nin Tutumu. Avrasya Etüdleri, 33(1), 119.
• Avrupa Birliği (2020, Ekim 21). Avrupa Birliğinin Tarihçesi. Nisan 3, 2020 tarihinde Avrupa Birliği Resmi Web Sitesi: https://www.ab.gov.tr/avrupa-birliginin-tarihcesi_105.html adresinden alındı.
• Avrupa Birliği (2020, Mayıs 21). Avrupa Birliği Genişlemesi / Aday Ülkeler /Arnavutluk. Ekim 18, 2020 tarihinde Avrupa Birliği Resmi Web Sitesi: https://www.ab.gov.tr/arnavutluk_49992.html adresinden alındı.
• Azizov, F. (2020). Büyük Güçler’in Balkanlardaki Siyasi Mücadelesi: 1990’lardan Günümüze (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Edirne.
• Barış, S. (Kasım, 2018). Bosna-Hersek Avrupa Birliği’nin Aday Ülkesi Olabilir mi? Ekonomik Kriterler Açısından Bir Değerlendirme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 53(3), 1142.
• Baş, N. (2017). AB Batı Balkan İlişkileri ve Bu Süreçte Batı Balkanlar’da Yaşanan Siyasal Dönüşüm (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Isparta.
• Çakmak, T. (2018). Bosna-Hersek’in Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Süreci’nin Avrupa Birliği’nin Genişleme Politikası Çerçevesinde Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Bursa.
• Dilfuruz, Y. (2021). Putin Döneminde Rusya’nın Balkanlar Politikası (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Kocaeli.
• European Parliament (2016, Eylül 16). The Western Balkans and the EU: Enlargement And Challenges. Nisan 20, 2021 tarihinde European Parliament Resmi Web Sitesi : https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document.html?reference=EPRS_BRI%282016%29589791%20 adresinden alındı.
• Erdoğan, N. (Temmuz, 2017). TANAP Projesinin Türkiye ve Azerbaycan Enerji Politikalarındaki Yeri ve Önemi. Ömer Halis Demir İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 261.
• Erhan, T. (2003, Bahar). Balkanlar ve Enerji. ASAM. 9(1). 224.
• Güner, O. (Temmuz, 2020). Anayasal İsim Değişikliği Bağlamında Kuzey Makedonya’nın Avrupa Birliği’ne Üyelik Süreci. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(1), 27.
• Gjul, R. (2019). Avrupa Birliği Entegrasyon Sürecinde Kuzey Makedonya Cumhuriyeti (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Bursa.
• İktisadi Kalkınma Vakfı -İKV (2013). Batı Balkanlar AB Yolunda. İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınevi.
• Kaya, E. (Aralık, 2016). Avrupa Birliği’nin Son Genişlemesi ve Balkan Üyeleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 229.
• Kaymaz, M. (2011). Türk Tarihinde Balkanlar. Sakarya Üniversitesi Balkan Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları.
• Kaynar, Y. (2019). Batı Balkanlardaki Güç Rekabeti (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Programı, İstanbul.
• Keşvelioğlu, K.T. (2019). Realist ve Liberal Yaklaşımlar Işığında Çin’in Kuşak- Yol Projesi ve Batı Balkanlar Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Kırca, A.B. (2020). The Role Of The European Union In Conflict Resolution: The Cases Of Northern Ireland And North Macedonıa (Master Thesis). Turkish-German Unıversıty Instıtute of Social Sciences European and İnternational Affairs Department, İstanbul.
• Köksoy, F. (2020). Küresel Politikalar ve Bölgesel Dönüşümler. E. Demir( Dü) içinde, Xi Jinping Dönemi Çin Dış Politikası ve Kuşak ve Yol Girişimi (s.60). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Köse, İ. (Temmuz, 2020). Soğuk Savaş Sonrası Dönem Karadeniz’de Güç Mücadelesi. Karadeniz İnceleme Dergisi, 15(19), 223.
• Kula H. (2017) . Avrupa Birliği’nin Balkanlar’daki Çıkar Algılamaları.
• Kütük, D. (2019). Avrupa Birliği’nin Batı Balkanlar’daki Dönüştürücü Gücü: Sırbistan Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Kjani, H. (2021). Avrupa Birliğine Katılım Sürecinde Kuzey Makedonya’nın Yaşadığı Ulusal ve Tarihsel Sorunlar (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Müriç , G. (2019). Avrupa Birliği Siyasi Koşulluluk Mekanizmasının Batı Balkan Ülkelerinin Avrupalılaşmasındaki Rolü: Sırbistan Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırma Enstitüsü Avrupa Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul.
• NTV. (2018, Nisan 17). Makron Balkan Ülkelerinin Türkiye’ye Kaymasını İstemiyorum. Haziran 10, 2020 tarihinde NTV Resmi Web Sitesinden https://www.ntv.com.tr/dunya/macron-korkumuz-balkan-ulkelerinin-turkiyeye-kaymasidir,zP8Sum0rT0OdLkARj-be3Q adresinden alındı.
• Oduncu, T. (Mayıs, 2019). 1999 Kosova Krizi ve NATO'nun Kosova Müdahalesi. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 12.
• Oduncu, T. (2019). Avrupa Birliği’nin Batı Balkanlara Genişlemesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Kocaeli.
• Oğuz, G. (Eylül, 2013). EU Enlargement: From A Success Story To Fatigue. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 96.
• Oğuz, S., Çetiner, Ö.,& Yalçıntaş, D. (Aralık, 2020). Avrupa Birliği’ne Aday ve Potansiyel Aday Ülkelerin Ekonomik ve Göstergelerinin TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Çağrı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 19.
• Özdemir, V. (Eylül,2014). Balkan Piyasalarını Hedef Alan Doğal Gaz Boru Hattı Projeleri Arasında Rekabet: NABUCCO- Güney Akım ve Trans-Adriyatik Boru Hattı( TAP) Projeleri Örneği. Sosyo Ekonomi, 2(July-December), 261.
• Özer, F.& Ultan, M.Ö. (Eylül,2021). Avrupa Birliği’ne Aday Statüsündeki Ülkelerin Siyasi ve Ekonomik Açılardan Karşılaştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi /Journal of Administrative Sciences, 19(29), 37-38.
• Öztartan, M. (2019). Avrupa Birliği’ne Aday Ülkelerin (Karadağ, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Arnavutluk) Türkiye ile AB Genişleme Politikası Çerçevesinde Karşılaştırmalı Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Nevşehir.
• Sıvış, E. (Ekim, 2019). Enerji Politikalarında Denge Arayışı, ABD-Rusya ve Avrupa Birliği Üçgeni: Türk Akım Projesinin Belirleyici Faktörleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1379-1380.
• Serpetova, L. (2020). AB Genişleme Sürecinde Batı Balkan Ülkeleri’nin Siyasi ve Ekonomik Değişimleri (Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
• Telli, A., Demirtaş, I. (Ocak, 2019). Küresel Ekonomi Jeopolitiğinde Balkanların Ekonomi Politiği Üzerine Bir Değerlendirme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 272.
• TESAD. (2020, Kasım 1). Türk Akım Projesi Bağlamında Rusya’nın Değişen Enerji Politikası. https://www.tesadernegi.org/turkakim-projesi-baglaminda-rusyanin-degisen-enerji-politikasi.html adresinden alındı.
• Toprak, N. G. (2013). Avrasya Doğal Gaz Boru Hattı Projeleri Özelinde Kafkasya Üzerine Bir Değerlendirme. Selahattin Sarı, Alp H. Gencer, İlyas Sözen (Ed.) Internatıonal Conference on Eurasıan Economies 2013. https://www.avekon.org/proceedings/avekon04.pdf adresinden alındı.
• Tuncer, S. (2018). Avrupa Birliği Süreci ve 2016 Yılı İtibariyle Aday Ülkeleri Arnavutluk, Makedonya, Sırbistan ve Karadağ’ın Bölgesel, Ticari ve Siyasal Sorunları Türkiye ile Karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası Ticaret Anabilim Dalı, Ankara.
• Turan, B.(2020). Europeanızatıon Of Serbıan Foreıgn Polıcy (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tontu , E. (2006). AB- Batı Balkan Ülkeleri İlişkisi: İstikrar ve Ortaklık Süreci (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Avrupa Birliği Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Ankara.
• Topçu, T. (2019). Soğuk Savaş Sonrası Arnavutluk’un Avrupa Birliği Uyum Sürecinin Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Edirne.
• Uğurkan, E. (2020). Bosna Hersek’in Devlet İşleyişinde Avrupa Birliği’nin Rolü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği Anabilim Dalı, İstanbul.
• Ulukaya, E.Ö. (2020). Avrupa Birliği’nin Balkan Politikası Bağlamında Hırvatistan ve Kosova’nın Üyelik Sürecinin Karşılaştırmalı Analizi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Edirne.
• Ultan, M.E. & Ö, F. (Eylül, 2021). Avrupa Birliği’ne Aday Statüsündeki Ülkelerin Siyasi ve Ekonomik Açılardan Karşılaştırılması. Yönetim Bilimi Dergisi, 19(Özel sayı), 38.
• Uygun, E.D. (2021). Arnavutluk’un Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Yunanistan Dış Politikasının Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler ve Güvenlik Çalışmaları, Aydın.
• Yolaç, E. (2021). Avrupa Birliği Yolunda Bosna-Hersek ve Sırbistan İlişkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Lisansüstü Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı.