ÇALIŞAN BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMININ PSİKOLOJİK SERMAYE DÜZEYLERİNE ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2022, Sayı: 2, 24 - 36, 30.10.2022

Zümral Gültekin

Öz

Bu çalışmanın amacı ülke ekonomisine önemli katkısı olan çalışanların sosyal medya kullanım düzeylerinin psikolojik sermayeye etkisini tespit etmeye çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda veriler çevrim içi anket yoluyla kolayda örneklem yöntemiyle 310 çalışandan elde edilmiştir. Çalışmada her iki değişkenin demografik değişkenler açısından farklılıklarını analiz etmek için bağımsız örneklem t-testleri ve tek yönlü varyans analizleri yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirleyebilmek için korelasyon analizi ve hipotezleri test etmek için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda sosyal medya kullanımının alt boyutu olan yetkinliğin psikolojik sermayenin toplamını, umut ve öz yeterlilik boyutlarını pozitif etkilediği saptanmıştır. Ayrıca kadın çalışanların umut ve iyimserlik düzeylerinin daha yüksek olduğu, bekâr çalışanların öz yeterlilik düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların sosyal medyada geçirdikleri süre arttıkça psikolojik sermaye ortalamalarının azaldığı belirlenmiştir. Son olarak kullanılan sosyal medya uygulamalarından Twitter kullananların umut ve iyimserlik ortalamalarının daha düşük olduğu bulgulanmıştır. Araştırma sonucuna göre sosyal medya kullanımında yetkin olmak psikolojik sermaye açısından önemli olduğu bu nedenle çalışanlara doğru sosyal medya kullanımının öğretilmesinin örgütler açısından faydalı olacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Çalışanlar, Psikolojik Sermaye, Sosyal Medya, Sosyal Medya Kullanımı

Kaynakça

• Auxier, B. ve Anderson, M. (2021). “Social Media Use in 2021”. Pew Research Center, 1: 1-4.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32): 470-483.
• Comrey, A. L. ve Lee, H. B. (1992). A First Course in Factor Analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Çelik, H.E. ve Yılmaz, V. (2013). LISREL 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çetin, F. ve Basım, H. N. (2012). “Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması”. Amme İdaresi Dergisi, 45(1): 121-137.
• Demir, R. ve Türk, F. (2020). Pozitif Psikoloji: Tarihçe, Temel Kavramlar, Terapötik Süreç, Eleştiriler ve Katkılar”. Humanistic Perspective, 2(2): 108-125.
• Deniz, L. ve Tutgun-Ünal, A. (2019). “Sosyal Medya Çağında Kuşakların Sosyal Medya Kullanımı ve Değerlerine Yönelik Bir Dizi Ölçek Geliştirme Çalışması”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18): 1025-1057.
• Erdoğan, P. ve Şanlı, Y. (2019). “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Genel Özyeterliliğin Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Üzerine Etkisi”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20): 594-620.
• İnan, Ö. (2021). Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile sosyal medya kullanımları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kastamonu üniversitesi). Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Kastamonu.
• Gökbulut, B. ve Çoklar, A. N. (2018). “Öğretmenlerin Teknoloji Kullanım Düzeyleri ile Psikolojik Sermaye Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”. Anadolu University Journal Of Education Faculty, 2(4): 280-294.
• Jiang, Y. (2021). “Problematic Social Media Usage and Anxiety Among University Students During The COVID-19 Pandemic: The Mediating Role Of Psychological Capital And The Moderating Role Of Academic Burnout”. Frontiers in Psychology, 12, 612007.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R. ve Lester, P. B. (2006). “Developing The Psychological Capital Of Resiliency”. Human Resource Development Review, 5(1): 25-44.
• Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, James B. ve Norman, S. M. (2007). “Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction”. Personnel Psychology, 60: 541-572.
• Luthans F, Youssef-Morgan C.M. ve Avolio B. (2015). Psychological Capital and Beyond. New York: Oxford Univ. Press
• Luthans, F. ve Youssef-Morgan, C. M. (2017). “Psychological Capital: An Evidence–Based Positive Approach”. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behaviour. https://doi. org/10.1146/annurev-orgpsych-032516-113324.
• MacCallum, R.C., Browne, M.W. ve Sugawara, H., M. (1996). “Power Analysis And Determination of Sample Size for Covariance Structure Modeling”. Psychological Methods, 1(2): 130-49.
• Meydan, H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• O’Day, E. B. ve Heimberg, R. G. (2021). “Social Media Use, Social Anxiety, and Loneliness: A Systematic Review”. Computers in Human Behavior Reports, 3, 100070.
• Parveen, F., Jaafar, N. I. ve Ainin, S. (2015). Social Media Usage and Organizational Performance: Reflections of Malaysian Social Media Managers. Telematics and informatics, 32(1): 67-78.
• Seligman, M. E. P. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). “Positive Psychology: An Introduc-tion”. American Psychologist, 55(1): 5–14.
• Seligman, M. E. P. (2002). Authentic Happiness. New York: Free Press.
• Şimşek, E. ve Salı, J. B. (2014). “The Role Of İnternet Addiction And Social Media Membership On University Students’ Psychological Capital”. Contemporary Educational Technology, 5(3): 239-256.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E., (2018). “Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama”. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1): 14-28.
• Yüksel, M. Y., Çini, A. ve Yasak, B. (2020). Genç Yetişkinlerde Sosyal Medya Bağımlılığı, Yalnızlık ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (40): 66-85.
• We Are Social Global Dijital Raporu (2022).https://www.gaminginturkey.com/tr/we-are-social-global-dijital-2022-raporu/
• Zhang, C., Li, G., Fan, Z., Tang, X. ve Zhang, F. (2021). Psychological Capital Mediates The Relationship Between Problematic Smartphone Use And Learning Burnout in Chinese Medical Undergraduates and Postgraduates: A Cross-Sectional Study. Frontiers in Psychology, 12, 600352.