PEACOCK-WİSEMAN MODELİ ÇERÇEVESİNDE WAGNER KANUNU’NUN TÜRKİYE İÇİN GEÇERLİLİĞİNİN SINANMASI: ASİMETRİK KANITLAR

Yıl 2023, Sayı: 4, 12 - 29, 25.10.2023

Soner Künç , Seyhun Tutgun

Öz

Ekonomik sistem içerisinde devletin etkinliğinin ne düzeyde olacağı iktisat tarihi boyunca tartışılan konulardan birisidir. Özellikle 19.yy başından itibaren kamu harcamalarındaki artış ile iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin varlığı otoriteler tarafından dikkat çekmeye başlamıştır. İlk olarak Adolph Wagner tarafından gündeme getirilen iktisadi büyümeden kamu harcamalarına doğru pozitif yönlü ilişki, literatürde Wagner Kanunu olarak yer almaktadır. Wagner Kanunu’ndan hareketle çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinin 1960-2021 yılları arası dönemde iktisadi büyüme ve kamu harcamaları arasında uzun dönem nedensellik ilişkisinin varlığını sınamaktır. ADF birim kök testi kullanılarak değişkenlerin durağanlık seviyesinin ölçüldüğü çalışmada serilerin birinci farklarının alınması ile değişkenlerin durağan hale geldiği görülmüştür. Değişkenlere ait serilerde asimetrik eşbütünleşme ilişkisini gösteren NARDL testi sonucunda bütün anlam düzeylerinde uzun dönemde iktisadi büyümenin pozitif ve negatif bileşenleri ile kamu harcamaları arasında eşbütünleşik bir ilişkinin olduğu sonucu gözlemlenmiştir. Değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisinin tespiti sonrası uygulanan ve Hatemi-J (2012) tarafından geliştirilen asimetrik nedensellik testi uygulanmıştır. NARDL eşbütünleşme sonuçları ile örtüşüp Wagner Kanunu’nun Türkiye ekonomisi için araştırmaya konu dönem kapsamında geçerliliğini ifade etmekte ve kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasında asimetrik bir ilişkinin varlığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, Wagner Kanunu, NARDL

TESTING THE VALIDITY OF WAGNER'S LAW FOR TURKEY WITHIN THE FRAMEWORK OF THE PEACOCK-WISEMAN MODEL: ASYMMETRIC EVIDENCE

Öz

The level of government effectiveness within the economic system has been a topic of debate throughout the history of economics. In particular, since the beginning of the 19th century, the relationship between the increase in public expenditures and economic growth has drawn the attention of authorities. The positive relationship from economic growth to public expenditures, first introduced by Adolph Wagner, is known as Wagner's Law in the literature. Using Wagner's Law as a starting point, the aim of this study is to test the long-term causal relationship between economic growth and public expenditures in the Turkish economy from 1960 to 2021. Using the ADF unit root test, the study finds that at all significant levels, both variables have a unit root at the level value. It is observed that taking the first differences of the series makes the variables stationary. The NARDL test, which demonstrates the asymmetric cointegration relationship between the variables, shows that there is a cointegrated relationship between the positive and negative components of economic growth and public expenditures in the long term at all significant levels. Following the detection of the cointegration relationship between the variables, the asymmetric causality test developed by Hatemi-J (2012) was applied. The obtained results of asymmetric causality are consistent with the NARDL cointegration results and indicate the validity of Wagner's Law for the Turkish economy during the study period, showing the existence of an asymmetric relationship between public expenditures and economic growth

Anahtar Kelimeler

Public Expenditures, Wagner, NARDL

Kaynakça

• Abdieva, R., Baigonushova, D. & Ganiev, J. (2017). “Relationship Between Government Expenditure and Economic Growth in Transition Countries: Case of Kyrgyzstan and Tajikistan”. Bilig, (83): 241-258.
• Abioğlu, V., & Böge, M. K. (2023). “GSYH, Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki İlişkilerin Türkiye Örneğinde İncelenmesi”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1): 96-114.
• Afonso, A. & Tovar Jalles, J. (2011). “Economic Performance and Government Size”. Working Paper Series, European Central Bank, N. 1399, November 2011.
• Ağayev, S. (2012). “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eski Sovyetler Birliği Ülkelerinde Wagner Yasası Analizi (1995-2009)”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 7-27.
• Akbulut, N., & Başoğlu, A. (2023). “Wagner Kanunu ve Keynesyen Hipotez Kapsamında Türkiye’de Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (40): 131-148.
• Aksoy, N., & Ivrendi, M. (2022). “Suriyeli Mülteci Göçü Öncesi ve Sonrası Wagner Kanunu ve Keynes Hipotezinin Geçerliliğinin Sınanması: Türkiye Örneği”. Journal of Management and Economics Research, 20(1): 196-213.
• Alshahrani, S. & Alsadiq, A. (2014). Economic Growth and Government Spending in Saudi Arabia: An Empirical Investigation. IMF Working Paper WP/14/3. Washington, DC: International Monetary Fund.
• Altunöz, U. (2013). “Kamu Kesimi İç Borçlanmasının Özel Yatırım Harcamaları Üzerinde Etkisi: Türkiye Örneği”. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2): 25-53.
• Arısoy, İ. (2005). “Wagner ve Keynes Hipotezleri Çerçevesinde Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2): 63-80.
• Ayodele, I. & Tomisin, C. (2021). Modelling Disaggregated Government Expenditure and Manufacturing Sector Performance Nexus and Their Influence on Economic Performance, MPRA Paper No. 109245, Munich Personal RePEc Archive.
• Barro, R. J. (1991). “Economic Growth in a Cross Section of Countries”. Quarterly Journal of Economics, 106(2): 407-444.
• Bose, N., Haque, M. E. & Osborn, D. R. (2007). “Public Expenditure and Economic Growth: A Disaggregated Analysis for Developing Countries”. The Manchester School, 75(5): 533-556.
• Chang, T. (2002). “An Econometric Test of Wagner's Law for Six Countries Based on Cointegration and Error-correction Modelling Techniques”. Applied Economics, 34(9): 1157-1169.
• Çavuşoğlu, T. (2005). “Testing a Validily of Warner's in Law in Turkey: The Bouns Testing Approach”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(1): 73-88.
• Çelik, S., Ünlü, A. & Künç, S. (2022). Keynesyen Açık Ekonomi Modeli Çerçevesinde Kalkınmanın Ekonomik Belirleyicilerinin İncelenmesi: Türkiye’ye Dair Ampirik Bulgular, Küreselleşme Çağında Kalkınma ve Yeni Ekonomi İçinde. Orion Kitap Evi, Ankara.
• Çeştepe, H. & Güdenoğlu, E. (2020). “Türkiye’de Döviz Rezervleri ve Döviz Kuru Arasındaki Asimetrik İlişki: NARDL Yaklaşımı Bulguları”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 231-251.
• Demir, Ö. ve Uzan, S. (2022). “Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Doğrusal ve Doğrusal Olmayan İlişkinin İncelenmesi”. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 56-69.
• Devarajan, S., V. Swaroop & H.-F. Zou. (1996). “The Composition of Public Expenditure and Economic Growth”. Journal of Monetary Economics, 37(2): 313–44.
• Dickey, D. & Fuller, W. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Econometrica, 49(4): 1057–1072.
• Dudzevičiūtė, G., Šimelytė, A. & Liučvaitienė, A. (2018). “Government Expenditure and Economic Growth in the European Union Countries”. International Journal of Social Economics.
• Eker, A. & Tüğen, K. (1994). Kamu Maliyesine Giriş. Takav Matbaası, İzmir.
• Gövdeli, T. (2019). “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye’de Wagner ve Keynesyen Hipotezin Ampirik Analizi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(3): 995-1010.
• Granger, C. & Yoon G. (2002). Hidden Cointegration. San Diego: University of California, Department of Economics Çalışma Raporu, ABD.
• Grier, K. B. & Tullock, G. (1989). “An Empirical Analysis of Cross-National Economic Growth, 1951–1980”. Journal of Monetary Economics, 24(2): 259-276.
• Güder, F., Yücekaya, P. & Şenyurt, A. (2016). “Kamu Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Keynesyen Görüş Mü? Wagner Kanunu Mu Geçerli? (2006-2015 Dönemi)”. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1): 47-60.
• Hasnul, A. G. (2015). The Effects of Government Expenditure on Economic Growth: The Case of Malaysia. MPRA Paper No.71254, Munich Personal RePEc Archive.
• Hatemi, J. A. (2012). “Asymmetric Causality Tests With an Application”. Empirical Economics, 43: 447-456.
• İçen, H. (2021). “Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Asimetrik İlişkinin Analizi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(2): 1-18.
• Karaş, E. (2020). “Wagner Kanunu’nun BRICS Ülkeleri ve Türkiye Bazında Geçerliliğinin Sınanması”, Maliye Dergisi, Ocak-Haziran 2020, 178:199-223.
• Kazgan, G. (2000). İktisadi Düşünce ve Politik İktisadın Evrimi, 9. Basım, Remzi Kitabevi
• Kolluri, B. R., Panik, M. J. & Wahab, M. S. (2000). “Government Expenditure and Economic Growth: Evidence From G7 Countries”. Applied Economics, 32(8): 1059-1068.
• Lahirushan, K. P. K. S. & Gunasekara, W. G. V. (2015). “The Impact of Government Expenditure on Economic Growth: A Study of Asian Countries”. International Journal of Humanities and Social Sciences, 9(9): 3152-3160.
• Lamartina, S. & Zaghini, A. (2011). “Increasing Public Expenditure: Wagner’s Law in OECD Countries”. German Economic Review, 12(2): 149-164.
• Landau, D. L. (1985). “Government Expenditure and Economic Growth in the Developed Countries: 1952-76”. Public Choice: 459-477.
• Lupu, D., Petrisor, M.B., Bercu, A. & Tofan, M. (2018). “The Impact of Public Expenditures on Economic Growth: A Case Study of Central and Eastern European Countries”. Emerging Markets Finance and Trade, 54(3): 552-570.
• Mama, N., Nyugha, T. P., Wayih, A. J. & Dinga, G. D. (2022). “Government Spending and Economic Growth: Keynes or Wagner for Cameroon? ARDL/TY-VAR Approach”. Law and Economy, 1(3): 74-85.
• Mehrara, M., Abrishami, H., Boroujli, M. & Amin, M. (2013). “Government Expenditure and Economic Growth in Iran”. International Letters of Social and Humanistic Sciences, 11: 76-83.
• Menyah, K. & Wolde-Rufael, Y. (2013). “Government Expenditure and Economic Growth: The Ethiopian Experience, 1950-2007”. The Journal of Developing Areas: 263-280.
• Mohammadi, H., Cak, M., & Cak, D. (2008). “Wagner's Hypothesis: New Evidence From Turkey Using the Bounds Testing Approach”. Journal of Economic Studies, 35(1): 94-106.
• Noyan, E & Özpençe, A.İ. (2021). “Türkiye’de Wagner Kanunu ve Keynesyen Hipotez İkilemi: 1960-2019 Dönemi”, Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık 2021, 181: 97-111.
• Odhiambo, N. M. (2015). “Government Expenditure and Economic Growth in South Africa: An Empirical Investigation”. Atlantic Economic Journal, 43(3): 393-406.
• Onifade, S.T., Çevik, S., Erdoğan, S., Asongu, S. & Bekun, F.V. (2020). “An Empirical Retrospect of the Impacts of Government Expenditures on Economic Growth: New Evidence From the Nigerian Economy”. Journal of Economic Structures, 9(6): 1-13.
• Onwuka, C. (2021). Disaggregated Government Expenditure and Economic Development in Nigeria: An Econometric Analysis. Article in SSRN Electronic Journal.
• Peacock, A. T. & Wiseman, J. (1961). Front Matter, the Growth of Public Expenditure in the United Kingdom. In The Growth of Public Expenditure in the United Kingdom. (pp. 32-0). Princeton University Press.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith R. J. (2001). “Bound Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships”. Journal of Applied Econometrics, Special Issue, 16(3): 289-326.
• Ram, R. (1986). “Government Size and Economic Growth: A New Framework and Some Evidence From Cross-Section and Time-Series Data”. The American Economic Review, 76(1): 191-203.
• Sarı, R. (2003). “Kamu Harcamalarının Dünyada ve Türkiye'deki Gelişimi ve Türkiye'de Ulusal Gelir ile İlişkisi, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 209: 25-38.
• Selen, U. & Eryiğit, K. (2009). “Yapısal Kırılmaların Varlığında Wagner Kanunu Türkiye İçin Geçerli Mi?”. Maliye Dergisi, 156(1): 177-198.
• Shin, Y., Yu, B. & Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework. In Festschrift in Honor of Peter Schmidt (pp. 281-314). Springer, New York, NY.
• Sideris, D. (2007). Wagner’s Law in 19th Century Greece: A Cointegration and Causality Analysis. Bank of Greece Working Paper No, 64.
• Telek, Ç. (2013). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Analizi (1998-2012) (Gaziantep Üniversitesi).Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
• Trotman-Dickenson, D.I. (1996), Economics of Public Sector, London: Macmillan Press.
• Tuna, K., (2013). “Türkiye’de Wagner Kanunu’nun Geçerliliğinin Test Edilmesi”. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(3): 54-57.
• Tülümce, S. Y., & Zeren, F. (2017). “Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Asimetrik Nedensellik Testi ile Analizi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2): 299-310.
• Uzuner, G., Bekun, F. V., & Saint Akadiri, S. (2017). “Public Expenditures and Economic Growth: was Wagner Right? Evidence From Turkey”. Academic Journal of Economic Studies, 3(2): 36-40.
• Wagner, A. (1883). “Three Extracts on Public Finance”, Musgrave, A.R., Peacock, A.T., (Ed.) (1967), Classics in the Theory of Public Finance, 1-27.
• Wahab, M. (2011). “Asymmetric Output Growth Effects of Government Spending: Cross-Sectional and Panel Data Evidence”. International Review of Economics and Finance, 20(4): 574-590.
• Wu, S. Y., Tang, J. H. & Lin, E. S. (2010). “The Impact of Government Expenditure on Economic Growth: How Sensitive to the Level of Development?”. Journal of Policy Modeling, 32(6): 804-817.
• Yılancı, V. & Ş. Bozoklu (2014). “Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi”. Ege Academic Review. (14)2: 211-220.
• Yousef, E. M. A. (2022). “The Long-Run Relationship Between Disaggregated Government Expenditure and Economic Growth in Jordan”. International Journal of Economics and Financial Issues, 12(5). 1-9.