Kooperatif İşletmeleri Reklam Filmlerinin Tüketici Algısı Üzerindeki Etkisi Ve Farklılaşması: Konya İlinde Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 35, 50 - 58, 28.12.2018

Selda Başaran Alagöz Hüseyin Çağatay Karabıyık , Aylin Yılmaz

Öz

Bu çalışma, kooperatif işletmeleri reklam filmlerinin tüketici algısı
üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla yapılmıştır. Bilim felsefesindeki amacı
ise Thomas Kuhn’un paradigmasındaki olağan bilim sürecinde derinleşmeyi
sağlamaktır. Araştırmanın problemi, kooperatif işletmeleri reklam filmlerinde,
markanın bir kooperatif işletmesine ait olduğunun bilinmesi halinde
tüketicilerin o reklam filmine yaklaşımlarını anlamaktır.Karma yöntem
kullanılan araştırmada olasılık temelli örneklem seçimi yöntemlerinden küme
örnekleme kullanılmıştır.100 kişilik örnekleme, standartlaştırılmış açık uçlu
görüşme yöntemi kullanılmış ve veriler bir çalışma kartları aracılığıyla
izlenmiştir.Bulgular ise tanımlayıcı istatistik ile sayısallaştırılmıştır.
Çalışma kartında yer alan gıda ürünleri kriterleri araştırmacı ve katılımcılar
tarafından doğal, milli, hijyenik, kaliteli, ahlaki, halkçı, ülke ekonomisine
katkılı, kar amacı gütmeyen, marka değeri yüksek ve güvenilir ürün olarak
belirlenmiştir. Ardından katılımcılara Fiskobirlik’in Nuga markalı ürünü,
“şımart kendini” adlı reklamı izletilmiş, kriterleri ne kadar karşıladığı
puanlanması istenmiş ve ardından ürünün kooperatif işletmesi markası olduğunu
bilenler ile bilmeyenler karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak ise kooperatif
markası olduğunu bilenlerin aynı reklama farklı yaklaştıkları tespit edilmiş ve
gıda ürünleri üreten kooperatiflerin marka reklamlarında kooperatifçilik
imajının kullanılmasının olumlu etki yaratacağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

kooperatif işletmeleri, reklam filmi, tüketici algısı, gıda ürünleri, tüketici kriterleri

Kaynakça

• 5146 Sayılı Kooperatifler Kanunu. (1969).
• Aypek, N. (2003). Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kooperatifçiliği Üzerine Bir Değerlendirme. Karınca Postası Dergisi,Sayı 797,s. 20-28.
• Bilgin, N. (2005). Tarımsal Kooperatiflerde Güven Duygusunun Ortakların Kooperatife Bağlılıkları ve Performans Algılarına Etkisi; Tariş’te Bir Uygulama. Doktora Tezi. Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Çavuş, M. F. (2006). Kar Amacı Gütmeyen Örgütlerde Stratejik Yönetim. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, Cilt 42, Sayı 2, s. 12-25.
• Çetin, H. (2013). Kamu Ekonomisi Yönünden Türkiye’de Kırsal Kalkınma Sürecinde Kooperatifçiliğin Rolü: Tariş Zeytinyağı ve Zeytinyağı Birliği Örneği. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çevik, E. M. (2011). Gıda Ürünlerinde Kullanılan Tutundurma Yöntemleri ve Reklamın Etkisi, Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Çıkın, A. ve Karacan, A.R. (1994). Genel kooperatifçilik, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Erbaş, E. ve Artukoğlu, M. (2016). Tüketicilerin Markalı Gıda Ürünü Tercih Etme Eğilimleri: Zeytinyapı Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 53, Sayı 4, s. 425-434.
• Figen, E. (1996). Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Karınca Kooperatif Postası Dergisi, Sayı 716, s. 20-22.
• Gökkaya, N. (1994). Tarım kooperatifçiliğimiz. Kooperatif Dünyası Dergisi, 1994, Sayı 276, s. 11-25.
• Güloğlu, T. ve Korkmaz, A. (2005). Kooperatifçilik İlkeleri, Küreselleşme ve Kooperatifçilikte Yeni Eğilimler. İstanbul Üniversitesi İktisat Mecmuası, Cilt 5, Sayı 1, s. 811-831.
• Haseki, M. İ. (2007). Kooperatifçilik ve Pazarlama Anlayışı: Tarım Satış Kooperatiflerinin Pazarlama Faaliyetlerine Yönelik Tüketici Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• International Labour Organization, Cooperatives and the World of Work, No:6, 2015.
• Kaptangil, K. (1994). Kooperatiflerde Üst Örgütlenme ve Yapı Kooperatifleri. Kooperatif Dünyası, Sayı 277,s. 6-10.
• Kuhn, T. (1970). The Structure Of Scientific Revolutions, Chicago: The University of Chicago Pres.
• Mucuk, İ. (2016). Modern İşletmecilik, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Mülayim, Z. G. (1975). Genel Tarımsal Kooperatifçilik, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Mülayim, Z.G. (1992). Kooperatifçilik, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Nişanyan Sözlük , http://www.nisanyansozluk.com/?k=kooperatif, 08.03.2018.
• Nourse, E.G. (1992). The Outlook For Cooperative Marketing. Journal of Farm Economics, Cilt 4, Sayı 2, s. 80-88.
• Oğuz, H. ve Mete, O. (2017). Kooperatiflerde Markalaşma ve Tüketici-Kooperatif Ürünleri İlişkisi: Torku örneği, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52 özel sayı, 386-424.
• Özçelik, A. (2002). Tüketim Kooperatifleri ve Sorunları, Karınca Dergisi, 2002, Sayı757, s. 8- 16.
• Palmer, A. (2002). Cooperative Marketing Associations: An İnvestigation İnto The Causes Of Effectiveness. Journal of Strategic Marketing, Cilt 10, s. 135-156.
• Popper, K. (2002). The Logic of Scientific Discovery. London: Routledge Classics.
• Şahin, A. (2000). Türkiye Tarım Kooperatifleri Sistemi. Karınca Kooperaif Postası Dergisi, Sayı 767, s. 15-23
• Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, G20 Ülkelerinde Kooperatifçilik, Ankara, 2015.
• Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2017 Yılı Aralık Ayı Verileri Bülteni, Ankara, 2018.
• Ürper, Y. (1985). Türkiye’de Tarımsal Kooperatiflerin Toplumsal Değişmeye Etkileri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.