Yöneticilerin Mizah Tarzının Çalışanların İş Yaşam Kaliteleri Üzerine Etkisinde Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 37, 157 - 185, 30.12.2019

Resul Güleç , Mehmet Sadık Öncül

Öz

Bu çalışmada banka yöneticilerinin kullandıkları mizah
tarzlarının çalışanların psikolojik sermayeleri ve iş yaşam kaliteleri üzerindeki
etkisi araştırılmaktadır. Bununla birlikte psikolojik sermayenin yöneticilerin
mizah tarzı ile çalışanların iş yaşam kalitesi arasındaki ilişkide aracı role
sahip olup olmadığı sorgulanmaktadır. Araştırma kapsamında anket yöntemi ile
elde edilen veriler SPSS paket programı ve AMOS programı ile analiz edilmiştir.
Araştırmanın örneklemini, Orta Karadeniz illerini kapsayan ve TÜİK Bölgesel Göstergelerinde
TR83 koduyla yer alan Samsun, Tokat, Çorum, Amasya illerindeki banka
çalışanları oluşturmuştur. 

Araştırma bulguları uyarınca, yöneticilerin katılımcı mizah
tarzı ile kendini geliştirici mizah tarzının çalışanların psikolojik
sermayesini pozitif yönde, saldırgan mizah tarzı ile kendini yıkıcı mizah
tarzının ise negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Yöneticilerin
katılımcı, kendini geliştirici ve kendini yıkıcı mizah tarzlarının çalışanların
iş yaşam kalitelerini pozitif yönde, saldırgan mizah tarzının ise negatif yönde
etkilediği belirlenmiştir. Çalışanların psikolojik sermayesinin iş yaşam
kalitesini pozitif yönde etkilediği ayrıca yöneticinin mizah tarzları ile
çalışanların iş yaşam kalitesi arasındaki ilişkiye kısmen aracılık ettiği sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mizah Tarzları, Psikolojik Sermaye, İş Yaşam Kalitesi

The Mediator Role of Psychological Capital on the Effect of Managers 'Humor Style on Employees' Quality of Work Life

Öz

In this study, the effect of
humor styles of bank managers on the employees'
psychological capital and quality of life is investigated. However, it is
questioned whether psychological capital has a mediating role in the
relationship between managers' humor style and the employees'
quality of work life. Within the scope of the research, the data obtained by
the survey method were analyzed with SPSS and AMOS software. The sample of the
study consists of bank employees in Samsun, Tokat, Çorum and Amasya provinces,
which are indicated with TR83 code in TURKSTAT Regional Indicators. 

According to the findings of the research, it was concluded that managers' participatory humor style and self-enhancing humor style positively affected employees' psychological capital and aggressive humor style and self-destructive humor style negatively affected employees' psychological capital. It was determined that the participatory, self-improving and self-destructive humor styles of the managers positively affected the quality of work life and aggressive humor style negatively affected the quality of work life. It was concluded that the psychological capital of the employees positively affected the quality of work life and also partially mediated the relationship between the manager's humor styles and the employees' quality of work life of the employees.

Anahtar Kelimeler

Humor Styles, Psychological Capital, Quality of Work Life

Kaynakça

• Allameh, S. M., Hosseini, S. H., Mahabadi, M. N., & Samadi, A. (2018). The Effect Of Psychological Capital On Quality Of Life, Given The Mediating Role Of Social Capital And Quality Of Work Life. International Journal of Business Innovation and Research, 17(2), 210-225.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction In Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173.
• Chen, C. S., ve Farh, J. L. (2000). Quality Of Work Life In Taiwan: An Exploratory Study. Management Review, 19(1), 31-79.
• Cooper, C. D., Kong, D. T., ve Crossley, C. D. (2018). Leader Humor as an Interpersonal Resource: Integrating Three Theoretical Perspectives. Academy of Management Journal, 61(2), 769-796.
• Çelik, F., (2014). Ortaokul Müdürlerinin Mizah Davranışları ile Öğretmenleri Etkileme Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri (Muş İli Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Çetin, F., ve Basım, H. N. (2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
• Ekici, M. (2009). Gülme Teorileri ve Nasreddin Hoca Fıkraları. 21. Yüzyılı Nasreddin Hoca ile Anlamak: Uluslararası Sempozyum. Akşehir, 8-9 Mayıs 2008, ss. 271-280.
• Erkuş A., ve Tüzün A., (2013). Psikolojik Sermayenin Çalışanların Tükenmişlik Düzeyine Etkisi: İş Yaşam Kalitesinin Aracılık Rolü. Sakarya Üniversitesi 1. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 22-24.
• Gkorezis, P., Hatzithomas, L., ve Petridou, E. (2011). The Impact Of Leader's Humor On Employees' Psychological Empowerment: The Moderating Role of Tenure. Journal of Managerial Issues, 83-95.
• Goswami, A., Nair, P., Beehr, T., ve Grossenbacher, M. (2016). The Relationship of Leaders’ Humor and Employees’ Work Engagement Mediated by Positive Emotions: Moderating Effect of Leaders’ Transformational Leadership Style. Leadership & Organization Development Journal, 37(8), 1083-1099.
• Gupta, M., Shaheen, M., ve Das, M. (2018). Engaging Employees For Quality Of Life: Mediation By Psychological Capital. The Service Industries Journal, 1-17.
• Hajloo, N. (2013). Relationship Between Positive Psychological Capacities and Sense of Humour Among Female Teachers Of Iran. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 93-96.
• Hatipoğlu, Z., ve Zengin, A. A. (2018). Algılanan Liderlik Stilinin İş Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi: X ve Y Kuşakları Arası Karşılaştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 3(2), 400-421.
• Hughes, L. W. (2009). Leader Levity: The Effects of a Leader's Humor Delivery on Followers' Positive Emotions and Creative Performance. Journal of Behavioral and Applied Management, 10(3), 415.
• İlhan, T.ve Bacanlı, H. (2007). Mizah Tarzları, Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş: Bir Model Denemesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 6(11), 33-50.
• İnce, M., Gül, H., Oktay, E., ve Candan, H. (2015). İşkolik Davranışlarının İş-Yaşam Kalitesine Etkileri Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 40-59.
• Kang, H. J., Busser, J., ve Choi, H. M. (2018). Service Climate: How Does It Affect Turnover Intention?. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(1), 76-94.
• Kara, D., Kim, H., Lee, G., ve Uysal, M. (2018). The Moderating Effects Of Gender And İncome Between Leadership And Quality Of Work Life (QWL). International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(3), 1419-1435.
• Kiernan, W. E. ve Knutson, K., (1990). Quality Of Work Life, Schalock, R. L. Ve Begab, M. J. (Ed.), Quality Of Life: Perspective Sand Issues. Washington, DC: American Association of Mental Retardation.
• Kim, T., Karatepe, O. M., Lee, G., Lee, S., Hur, K., ve Xijing, C. (2017). Does Hotel Employees’ Quality Of Work Life Mediate The Effect Of Psychological Capital On Job Outcomes?. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 29(6), 1638-1657.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. (3. Ed.). New York: Guilford Press.
• Lee, D-R, (2015). The Impact of Leader’s Humor on Employees’ Creativity: The Moderating Role of Trust in Leader. Seoul Journal of Business, 21(1).
• Liu, C., Wang, L., ve Zhao, Q. (2015). Factors Related to Health-Related Quality of Life among Chinese Psychiatrists: Occupational Stress and Psychological Capital. BMC Health Services Research, 15(20).
• Luthans, F., Youssef, C. M., ve Avolio, B. J. (2007b). Psychological Capital: Investing and Developing Positive Organizational Behavior. Nelson, D., & Cooper, C. L. (Eds.). Positive organizational behavior (pp. 9-24). London: SAGE Publications.
• Luthans, F., Youssef, C.M. ve Avolıo, B.J., (2007). Psychological Capital Developing the Human Competitive Edge, Oxford University Press.
• Martin, R. A., Puhlik-Doris, P. Larsen, G., Gray, J. ve Weir, K. (2003), Individual Differences of Uses of Humor and Their Relation to Psychological Well-Being: Development of the Humor Styles Questionnaire. Journal of Research in Personality, 3(1), 48-75.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary Magic: Resilience Processes in Development. American Psychologist, 56(3), 227-238.
• Masten, A. S., ve Coatsworth, J. D. (1998). The Development Of Competence İnfavorable And Unfavorable Environments: Lessons from Successful Children. American Psychologist, 53, 205-220.
• Masten, A. S., ve Reed, M. G. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology, (ss.74-88). New York: Oxford University Press.
• Mortazavi, S., Yazdi, S. V. S. ve Amini, A. (2012). The Role of the Psychological Capital on Quality of Work Life And Organization Performance. Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research In Busıness, 4(2).
• Nafei, W. (2015). Meta-Analysis of the Impact of Psychological Capital on Quality of Work Life and Organizational Citizenship Behavior: A Study on Sadat City University. International Journal of Business Administration, 6(2).
• Nastiezaie, N., Jenaabadi, H., ve Noruzikuhdasht, R. (2017). The Relationship between Positive Organizational Behavior with Organizational Citizenship Behavior and Quality of Work Life among Faculty Members. Iran Occupational Health, 14(3), 164-177.
• Nesin, Aziz. (1973). Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı. İstanbul: Akbaba Yayınları,
• Nguyen D.T., Nguyen D.P., ve Tran H.M.Q., (2014). Marketers' psychological capital and performance. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 6(1), 36-48.
• Nguyen, T.D. ve Nguyen, T.T.M. (2012). Psychological Capital, Quality of Work Life and Quality of Life of Marketers: Evidence From Vietnam. Journal of Macromarketing, 32(1), 82-90.
• Romero Eric J. ve Cruthirds, Kevin W. (2006). The Use of Humor in the Workplace. Academy of Management Perspectives, 20(2), 58-69.
• Ruch, Willibald, (1998). Sense of humor: A new look at an old concept. The sense of humor: Explorations of a personality characteristic, Willibald Ruch (Eds.), New York: Mouton de Gruyter, 3-14.
• Scheel, T., Gerdenitsch, C. & Korunka, C. (2016). Humor at work: Validation of the short work-related Humor Styles Questionnaire (swHSQ). Humor, 29(3), 439-465.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Sirgy, M. J., Efraty, D., Siegel, P. & Lee, D. (2001). A New Measure Of Quality Of Work Life: Based On Need Satisfaction And Spillover Theories. Social Indicators Research, 55, 241-302.
• TBB, (2018). Banka ve sektör bilgileri. https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/veri- sorgulama-sistemi/illere-ve-bolgelere-gore-bilgiler/73.
• TDK, (2016). Mizah. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime& guid=TDK.GTS.56c04624538ae6.26517547, (14.02.2016).
• Tho, N. D. (2018). A Configurational Role of Human Capital Resources in the Quality of Work Life of Marketers: FsQCA and SEM Findings from Vietnam. Applied Research in Quality of Life, 13(2), 461-478.
• Tuğut, N., Kaya D. (2017). Hemşirelerin Terapötik Mizah Kullanma Durumları ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(3), 131-136.
• Ünal, Z.M., (2014), International Influence of Leaders’ Humor Styles on the Employees’ Job Related Affective Well-Being. Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 4(1), 201-211.
• Wijewardena, N., Härtel, C. E., ve Samaratunge, R. (2017). Using Humor and Boosting Emotions: An Affect-Based Study of Managerial Humor, Employees’ Emotions And Psychological Capital. Human Relations, 70(11), 1316-1341.
• Wisse B. ve Rietzschel, E. (2014). Humor in Leader-Follower Relationships: Humor Styles, Similarity and Relationship Quality. Humor. 27(2), 249-269.
• Yadav, R., ve Khanna, A. (2014). Literature Review On Quality Of Work Life And Their Dimensions. IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS), 19, 71-80.
• Yalçın, S, ve Akan, D. (2016). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Öğretmenlerin İş Yaşam Kalitesi ve Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1138-1156.
• Yerlikaya E. E. (2003). Mizah Tarzları Ölçeği (Humor Styles Questionnaire) Uyarlama Çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yıldız, S. M. (2013). Spor ve Fiziksel Etkinlik İşletmelerinde İş Yaşam Kalitesinin Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Ege Academic Review, 13(3), 317-324.