THE EFFECT OF SOME CHARACTERISTICS OF PERCEPTION AND ATTITUDE RELATED TO ORGAN DONATION: EXAMPLES OF MIDWIFERY AND NURSING STUDENTS

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 191 - 196, 17.05.2021

Çağla Yiğitbaş , Aliye Demirok Bulut

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.603532

Öz

OBJECTIVE: Despite organ harvesting activities, the sensitivity of the subject is still not at the desired level. The aim of the research is to determine the effect of some social and demographic features on the perception and attitude of university students who receive midwifery and nursing education at a public university regarding organ donation.
MATERIAL AND METHODS: The research is of descriptive cross-sectional type. The universe of the study was created by students studying midwifery and nursing at undergraduate level at a public university. Sample selection was not made, the participation rate was 77.61%. Scientific Research Publication Ethics and institutional permits were obtained prior to the study and data were collected according to the face-to-face interview method in the last 15 minutes of the students' courses. The independent variables of the study were the socio-demographic and health characteristics, and the dependent variable of the study was the questions, created by the researchers in accordance with the literature, to measure the participants’ awareness and the approach to organ donation. The data of the study were analyzed with the statistical program and p <0.05 was accepted as a meaningful level.
RESULTS: The mean age of the participants was 20.78 ± 1.96. Only 6 people (1%) stated that they donated their organs. In the study, the variables of age, sex, marital status, maternal education level, family type, alcohol-drug-enjoyment habits, each having a chronic disease, having a close relationship waiting for organ donation were found to make no difference in terms of thinking about being an organ donor. However; amongst non-smokers, participants who are indecisive in thinking to make organ donation while they are healthy, and participants who think organ donation in Turkey is inadequate, the rate of organ donors has been found to be more. It was also found that this difference was statistically significant.
CONCLUSIONS: The awareness and approach of organ donation is not at the desired level for the participants even in high level of the field of health education.

Anahtar Kelimeler

Organ donation, Perception and attitude, Students receiving health education

ORGAN BAĞIŞINA İLİŞKİN ALGI VE TUTUMDA BAZI ÖZELLİKLERİN ETKİSİ: EBELİK VE HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ

Öz

AMAÇ: Organ bağışına yönelik faaliyetlere rağmen, konuya ilişkin duyarlılık halen istenilen düzeyde değildir. Araştırmanın amacı bir kamu üniversitesinde ebelik ve hemşirelik eğitimi alan üniversite öğrencilerinin organ bağışına ilişkin algı ve tutumunda bir takım sosyal ve demografik özelliklerin etkisini belirlemektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırma tanımlayıcı kesitsel tiptedir. Evreni bir kamu üniversitesinde lisans düzeyinde ebelik ve hemşirelik eğitimi alan öğrenciler oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmemiştir, katılım oranı %77.61 olmuştur. Araştırma öncesinde Bilimsel Araştırma Yayın Etiği izni ve kurumsal izinler alınmış, veriler öğrencilerin derslerinin bitimindeki son 15 dakikalık sürede yüz yüze görüşme yöntemine göre toplanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenlerini katılımcıların bazı sosyo-demografik ve sağlık özellikleri, bağımlı değişkenini ise literatüre uygun olarak araştırıcılar tarafından oluşturulan organ bağışına yaklaşımı ve farkındalığı ölçmeye yönelik olan sorular oluşturmuştur. Araştırmanın verileri istatistik programı ile çözümlenmiş, p<0.05 anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir.
BULGULAR: Katılımcıların yaş ortalaması 20.78±1.96’dır. Katılımcılardan yalnızca 6 kişi (%1) organlarını bağışladığını belirtmiştir. Araştırmada yaş aralığı, cinsiyet, medeni durumun, anne eğitim düzeyi, aile tipi, alkol-ilaç-keyif verici madde alışkanlıklarından her biri, herhangi bir kronik hastalığa sahip olma, organ bağışı için bekleyen bir yakınının olması değişkenlerinin organ bağışçısı olmayı düşünme açısından farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Ancak; sigara alışkanlığı olmayanlarda, sağlıklı iken organ bağışını yapmayı düşünmede kararsız olanlarda, Türkiye’deki organ bağışını yetersiz görenlerde organ bağışçısı olmayı düşünme oranlarının daha fazla olduğu görülmüştür. Bunun da istatistiksel açıdan fark oluşturduğu tespit edilmiştir.
SONUÇ: Araştırmada, organ bağışçılığı farkındalığı ve yaklaşımı açısından sosyo-demografik özelliklerin etkili olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Organ Bağışı, Algı ve Tutum, Sağlık Eğitimi Alan Öğrenciler

Kaynakça

• 1. Sarıgöl Ordin Y, Bilik Ö, Akpınar Söylemez B, ve ark. Organ bağışına yönelik öğrenci tutumları: hemşirelik. GÜSBD 2018;7(2):28-36.
• 2. Arslan A, Ağaçdiken Alkan S, Özdelikara A, ve ark. Samsun sağlık yüksekokulu öğrencilerinin beyin ölümü ve organ bağışına yönelik bilgi ve tutumlarına eğitimin etkisi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;1(2):1-17.
• 3. Vicdan AK, Peker S, Uçer B. Determination of the attitudes of aksehir health high school students concerning organ donation. TAF Prev Med Bull 2011;10(2):175-80.
• 4. Alsaied O, Bener A, Al-Mosalamani Y, et al. Knowledge and attitudes of health careprofessionals toward organ donation andtransplantation. Saudi J Kidney Dis Transpl 2012;23(6):1304-10.
• 5. Yilmaz TU. Importance of education in or-gan donation. Exp Clin Transplant 2011;9(6):370-5.
• 6. Savaşer S, Mutlu B, Çağlar H, et al. Senior nursing schools students’ views on organ donation. Florence Nightingale Journal of Nursing 2012;20(1):1-9.
• 7. Özbek Yazıcı S, Orun Kavak H, Kaya E, ve ark. Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusunda bilgi ve düşüncelerinin belirlenmesi. MAKÜ Sag. Bil. Enst. Derg. 2015;3(2):66-76.
• 8. Özpulat F. Üniversite öğrencilerinin kan ve organ bağışına ilişkin düşünceleri. HSP 2017;4(2):71-9.
• 9. Lopez-Montesinos MJ, Manzanera Saura JT, Mikla M, et al. Organ Donation and Transplantation Training for Future Professional Nurses as a Health and Social Awareness Policy. Transplantation Proceedings. 2010;42:239-42.
• 10. Kavurmacı M, Karabulut N, Koç A. Üniversite öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014;11(2):15-21.
• 11. Bulut A. İlahiyat fakültesi öğrencilerinin organ bağışı hakkında bilgi, tutum ve davranışları. Kocaeli Med J 2018;8:202-9.
• 12. Webb G, Phillips N, Reddiford S, et al. Factors affecting the decision to grant consent for organ donation: a survey of adults in England. Transplantation 2015;99:1396–402.
• 13. Söylemez BA, Ordin YS. Attitudes of the third-year nursing students toward organ donation: cross-sectional study. Transplantation Proceedings 2017;49:1698-1701.
• 14. Kocaay AF, Celik SU, Eker T, et al. Brain death and organ donation: knowledge, awareness, and attitudes of medical, law, divinity, nursing, and communication students. Transplantation Proceedings 2015;47(5):1244-8.
• 15. Özkan Ö, Baykara-Acar Y, Acar H. Opposition to organ donation and transplant by midwifery, nursing, and social work students. Experimental and Clinical Transplantation 2015;2:179-87.
• 16. Özbek Yazıcı S, Orun Kavak H, Kaya E, ve ark. Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusunda bilgi ve düşüncelerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2015;3(2):66-76.
• 17. Şen H, Azak EN. Bireylerde organ bağışını etkileyen faktörler: OECD ülkleri için bir araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2019;21(3): 535-47.
• 18. Şantaş G, Şantaş F. Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2018;9(2):163-8.
• 19. Kırılmaz H, Güler PB. Benlik saygısı ve organ bağışı tutumu ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. İNSAN&İNSAN 2019;239-62.
• 20. Güler S, Yava A, Karakaş Doğan S, Perim Ketenciler A. Bir üniversite öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve düşünceleri. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;3(1):418-33.
• 21. Karabıçak M, Türk H, Oruç İ, ve ark. Üçüncü basamak hastanesine başvuran hastaların ve çalışan sağlık personelimizin organ-doku bağışı hakkındaki bilgi ve görüşleri. Journal of Urological Surgery 2017;4:13-7.
• 22. Bostancıoğlu D, Saraçoğlu GV, Öztürk M. Yüksekokul öğrencilerinin organ bağışı konusundaki bilgi düzeylerinin ve tutumlarının araştırılması. Genel Tıp Dergisi 2017;27(4):140-51.
• 23. Güneş ME, Conak Ö. Uzmanlık öğrencisi hekimlerin benlik saygısı düzeylerinin organ bağışı tutumlarına etkisi. Bakırköy Tıp Dergisi 2017;13(4):195-202.
• 24. Aydın Z. Öztekin DS. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusundaki düşünceleri. JAREN 2019;5(2):1-7.